استانداردهای مواد غذایی ایزو 20635 و ایزو 20636 هر دو برای تضمین کیفیت و اعتمادپذیری محصولات غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از هر دو استاندارد ایزو 20635 و 20636 می‌تواند به بهبود کیفیت و اعتمادپذیری محصولات غذایی کمک کند و سلامتی مصرف‌کنندگان را تضمین کند.
تفاوت‌های اصلی این 2 استاندارد یکی محصولی است که مورد بررسی قرار می‌دهند و دیگری تفاوت در شیوه کروماتوگرافی است. دیگر تفاوت‌های این دو استاندارد شامل الزامات مختلف در مورد نمونه‌برداری، پایدارسازی نمونه، تجهیزات و شرایط آزمایش است. در ادامه تفاوت‌های این 2 استاندارد را بسیار دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.
ایزو 20635 چیست؟
ISO 20635:2018 دارای عنوان « Infant formula and adult nutritionals — Determination of vitamin C by (ultra) high performance liquid chromatography with ultraviolet detection (U)HPLC-UV)» است که می‌توان آن را به «شیر خشک و تغذیه بزرگسالان – تعیین ویتامین C توسط کروماتوگرافی مایع (اولترا) با کارایی بالا با تشخیص اشعه ماوراء بنفش ((U)HPLC-UV» ترجمه کرد. در خلاصه استاندارد شیرخشک 20635 می‌خوانیم:
«ایزو 20635 روشی را برای تعیین ویتامین سی (اسید ال اسکوربیک) موجود در تمام اشکال شیر خشک نوزادان و بزرگسالان (پودرها، مایعات آماده برای تغذیه و کنسانتره مایع) با استفاده از کروماتوگرافی مایع (اولترا) با کارایی بالا با اشعه ماوراء بنفش مشخص می کند».
«محدوده کاربرد طیف سنجی در این ایزو از 2.5 میلی گرم در 100 گرم (محدودیت کمیت) تا 50 میلی گرم در 100 گرم بیان شده در محصول مصرفی است. این روش قادر است بین دی-آسکوربیک اسید (ایزوآسکوربیک یا اریتوربیک اسید) و ال-آسکوربیک اسید تمایز قائل شود».
ایزو 20636 چیست؟
ISO 20636:2018 دارای عنوان « Infant formula and adult nutritionals — Determination of vitamin D by liquid chromatography-mass spectrometry» است که می‌توان آن را به «شیر خشک و تغذیه بزرگسالان – تعیین ویتامین D با کروماتوگرافی مایع – طیف‌سنجی جرمی» ترجمه کرد. در خلاصه استاندارد شیرخشک 20636 می‌خوانیم:
«ایزو 20636 روشی را برای تعیین کمی ویتامین D2 و/یا ویتامین D3 در شیر خشک نوزادان، و مواد غذایی بزرگسالان به شکل جامد (به عنوان مثال پودر) یا مایع (یعنی مایعات آماده برای تغذیه و کنسانتره مایع) با استفاده از کروماتوگرافی مایع-جرم مشخص می کند».
«محدوده کاربرد طیف سنجی در این ایزو از 0.15 میکروگرم در 100 گرم (محدود کردن کمیت) تا 59 میکروگرم در 100 گرم برای ویتامین D2 و از 0.25 میکروگرم در 100 گرم تا 65 میکروگرم در 100 گرم برای ویتامین D3 است».
تفاوت ایزو 20635 و ایزو 20636 چیست؟
استانداردهای جهانی ایزو 20635 و ایزو 20636 هر دو برای تضمین کیفیت و اعتمادپذیری محصولات غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، تفاوت‌هایی در بین این دو استاندارد وجود دارد.
یکی از تفاوت‌های اصلی میان این دو استاندارد، محصولاتی است که آن‌ها بررسی می‌کنند. ایزو 20635 برای محصولات خشک مانند فرمول‌های نوزادان و محصولات تغذیه بزرگسالان استفاده می‌شود، در حالی که استاندارد ایزو 20636 برای محصولات خمیری مانند فرمول‌های نوزادان و محصولات تغذیه بزرگسالان استفاده می‌شود.
یکی دیگر از تفاوت‌های این دو استاندارد، روش‌های آزمون است. استاندارد ایزو 20635 از کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و تشخیص اولتراویلت ((U)HPLC-UV) برای تعیین ویتامین C استفاده می‌کند، در حالی که استاندارد ایزو 20636 از کروماتوگرافی مایع – طیف سنجی جرمی (LC-MS) برای تعیین ویتامین D استفاده می‌کند.
دیگر تفاوت‌های این دو استاندارد شامل الزامات مختلف در مورد نمونه‌برداری، پایدارسازی نمونه، تجهیزات و شرایط آزمایش است.
تفاوت ایزو 20635 و ایزو 20636 در مورد نمونه‌برداری چیست؟
در استاندارد شیر خشک 20635، نمونه‌برداری محصولات خشک از طریق منبع اصلی برداشت می‌شود، در حالی که در استاندارد ایزو 20636، نمونه‌برداری محصولات خمیری (مانند فرمول‌های نوزادان و محصولات تغذیه بزرگسالان) از روی یکی از بسته‌بندی‌های محصولات انجام می‌شود.
یکی از تفاوت‌های اصلی میان این دو استاندارد، محصولاتی است که آن‌ها بررسی می‌کنند. ایزو 20635 برای محصولات خشک مانند فرمول‌های نوزادان و محصولات تغذیه بزرگسالان استفاده می‌شود، در حالی که استاندارد ایزو 20636 برای محصولات خمیری مانند فرمول‌های نوزادان و محصولات تغذیه بزرگسالان استفاده می‌شود.
تفاوت ایزو 20635 و ایزو 20636 در مورد پایدارسازی نمونه چیست؟
در استاندارد شیر خشک 20635، پایدارسازی نمونه‌های خشک با استفاده از روش‌های خشک‌کردن و ذخیره در شرایط خشک و خنک انجام می‌شود، در حالی که در استاندارد ایزو 20636، پایدارسازی نمونه‌های خمیری با استفاده از روش‌های نگهداری در دمای مناسب و فریز کردن انجام می‌شود.
تفاوت ایزو 20635 و ایزو 20636 در مورد شرایط آزمایش چیست؟
در استاندارد ایزو 20635، برای تعیین ویتامین C، آزمایش باید با استفاده از کروماتوگرافی مایع با عملکرد (بسیار) بالا و تشخیص اولتراویلت ((U)HPLC-UV) و با استفاده از ستون C18 و فاز متیلی ترت بوتیلی (MTBE) انجام شود. در حالی که در استاندارد ایزو 20636، برای تعیین ویتامین D، آزمایش باید با استفاده از کروماتوگرافی مایع – طیف سنجی جرمی (LC-MS) و با استفاده از ستون C18 و فاز آب و متانول انجام شود. به علاوه، ترکیبات استاندارد مورد استفاده در هر دو استاندارد ممکن است متفاوت باشند.
ایزو 20635 روشی را برای تعیین ویتامین سی (اسید ال اسکوربیک) موجود در تمام اشکال شیر خشک نوزادان و بزرگسالان (پودرها، مایعات آماده برای تغذیه و کنسانتره مایع) با استفاده از کروماتوگرافی مایع (اولترا) با کارایی بالا با اشعه ماوراء بنفش مشخص می کند.
سند ایزو 20635 و 20636 شامل چه بخش‌ها و موضوعاتی است؟
استاندارد ایزو 20635 و 20636 به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
- مقدمه
- محدوده استاندارد
- ارجاعات به استانداردها و منابع دیگر
- شرایط عمومی
- خصوصیات آزمایشگاهی
- تعریف و توصیف محصول
- نمونه‌برداری
- پایداری نمونه
- روش‌های آزمون
- نتایج آزمون
- گزارش‌دهی نتایج
- شناسنامه محصول
بخش‌های اصلی استاندارد ایزو 20635 و 20636 شامل شرایط عمومی، خصوصیات آزمایشگاهی، نمونه‌برداری، پایداری نمونه و روش‌های آزمون هستند. همچنین، در هر دو استاندارد، شناسنامه محصول به عنوان بخشی مهم جهت ارائه اطلاعات کامل در مورد محصول مورد بررسی نیز قید شده است.
ایزو 20635 و 20636 چه الزاماتی دارد؟
استاندارد ایزو 20635 و 20636 دارای الزامات مشابهی هستند که عبارتند از:
- تعریف و توصیف محصول
- نمونه‌برداری
- پایداری نمونه
- روش‌های آزمون
- گزارش‌دهی نتایج
- شناسنامه محصول
به علاوه، هر دو استاندارد الزامات خاص خود را دارند که به طور خلاصه شامل موارد زیر می‌شوند:
- در استاندارد ایزو 20635:
- نحوه تهیه نمونه مورد آزمایش
- تعیین ارزش pH
- تعیین میزان رطوبت
- تعیین میزان ویتامین C
- در استاندارد ایزو 20636:
- نحوه تهیه نمونه مورد آزمایش
- تشخیص و تعیین میزان ویتامین D
به طور کلی، هدف این استانداردها، تعیین روش‌های استاندارد و ایجاد یک رویه یکسان برای تعیین و ارزیابی کیفیت محصولات غذایی است.
یکی دیگر از تفاوت‌های این دو استاندارد، روش‌های آزمون است. استاندارد ایزو 20635 از کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و تشخیص اولتراویلت ((U)HPLC-UV) برای تعیین ویتامین C استفاده می‌کند، در حالی که استاندارد ایزو 20636 از کروماتوگرافی مایع – طیف سنجی جرمی (LC-MS) برای تعیین ویتامین D استفاده می‌کند.
تعیین ارزش ph در استاندارد 20635 و 20636 چگونه انجام می‌شود؟
در استاندارد ایزو 20635، تعیین ارزش pH برای نمونه‌های مورد آزمایش با استفاده از یک الکترود pH متر صورت می‌گیرد. برای انجام این آزمون، نمونه مورد آزمایش باید با یک حجم مشخص از محلول تری‌کلرواستیک (TCS) مخلوط شود و سپس با دستگاه pH متر اندازه‌گیری شود. در استاندارد ایزو 20636 هم برای تعیین pH، نمونه مورد آزمایش با یک محلول آبی ترشحی‌دهنده آمونیوم هیدروکسید مخلوط شده و سپس با دستگاه pH متر اندازه‌گیری شود.
تعیین میزان رطوبت در استاندارد 20635 و 20636 چگونه انجام می‌شود؟
در استاندارد ایزو 20635، تعیین میزان رطوبت برای نمونه‌های مورد آزمایش با استفاده از روش خشککنی انجام می‌شود. برای انجام این آزمون، نمونه مورد آزمایش باید در دمای 105 درجه سانتی‌گراد به مدت 2 تا 3 ساعت خشک شود. سپس نمونه را به دمای محیط خنک کرده و وزن آن را با دقت ثبت می‌کنند. در نهایت، با استفاده از فرمول زیر، میزان رطوبت در نمونه محاسبه می‌شود:
میزان رطوبت = [(وزن اولیه – وزن نهایی) / وزن اولیه] × 100
در استاندارد 20636 میزان رطوبت مورد اندازه‌گیری قرار نمی‌گیرد. در این استاندارد، تنها میزان ویتامین D در نمونه‌های مورد آزمایش تعیین می‌شود .به علاوه، مشخصات آزمایشگاهی نمونه‌ها، نحوه نمونه‌برداری و پایداری نمونه‌ها و روش‌های آزمون مشخص شده‌اند.
تعیین ویتامین C توسط کروماتوگرافی مایع (اولترا) با کارایی بالا با تشخیص اشعه ماوراء بنفش به چه صورت انجام می‌شود؟
برای تعیین ویتامین C با روش کروماتوگرافی مایع اولترا با کارایی بالا و تشخیص اشعه ماوراء‌بنفش، یک ستون کروماتوگرافی با قطر داخلی 2.1 میلی‌متر و طول 100 میلی‌متر با ماده بستری RP-C18 و اندازه ذرات 1.7 میکرون استفاده می‌شود.
نمونه مورد آزمایش با استفاده از محلول مخصوص به مدت 10 دقیقه استخراج شده و سپس با استفاده از سیستم کروماتوگرافی، ویتامین C از سایر ترکیبات جدا شده و با استفاده از اشعه ماوراء بنفش با طول موج 245 نانومتر شناسایی می‌شود.
تعیین ویتامین D با کروماتوگرافی مایع – طیف‌سنجی جرمی به چه صورت انجام می‌شود؟
برای تعیین ویتامین D با استفاده از کروماتوگرافی مایع – طیف‌سنجی جرمی (LC-MS)، نمونه مورد آزمایش با استفاده از محلول مخصوص استخراج شده و سپس با استفاده از یک ستون کروماتوگرافی RP-C18 و اسپری شوک برای تجزیه ویتامین D به شکل D2 و D3 از یکدیگر جدا می‌شوند.
سپس با استفاده از دستگاه طیف‌سنجی جرمی، ویتامین D2 و D3 جدا شده و با استفاده از اطلاعات جرمی و زمانی مشخص شده، شناسایی و تعیین می‌شوند.
ایزو 20636 روشی را برای تعیین کمی ویتامین D2 و/یا ویتامین D3 در شیر خشک نوزادان، و مواد غذایی بزرگسالان به شکل جامد (به عنوان مثال پودر) یا مایع (یعنی مایعات آماده برای تغذیه و کنسانتره مایع) با استفاده از کروماتوگرافی مایع-جرم مشخص می کند.
گزارش‌دهی نتایج در ایزو 20635 به چه شکل است؟
گزارش‌دهی نتایج در استاندارد ایزو 20635، شامل مشخصات نمونه، شرایط آزمون، روش‌های استفاده‌شده برای تجهیزات و مواد شیمیایی، نتایج آنالیز و نتایج محاسباتی مختلف مانند میانگین و انحراف معیار است. گزارش نتایج باید شامل موارد زیر باشد:
- مشخصات نمونه (شماره نمونه، نام نمونه، تاریخ نمونه‌برداری، محل نمونه‌برداری و نوع نمونه)
- روش‌های آزمون (شرایط آزمون، مواد شیمیایی و تجهیزات مورد استفاده)
- نتایج آنالیز (مقادیر اندازه‌گیری‌شده برای هر شاخص و واحد اندازه‌گیری)
- نتایج محاسباتی (مانند میانگین، انحراف معیار، بازه مقادیر و غیره)
- مقایسه نتایج با حدود مجاز مشخص‌شده در استاندارد
همچنین، گزارش نتایج باید توسط یک فرد مجرب و صلاحیت‌دار در زمینه آزمون‌های مورد نظر تهیه شود.
شیوه اجرای ایزو 20635 و 20636 چیست؟
شیوه اجرای آزمون موجود در ایزو 20635 و ایزو 20636 به صورت زیر است:
- تهیه نمونه: نمونه با استفاده از روش‌های استاندارد تهیه می‌شود و به ترتیب در واحد مربوطه برای آماده‌سازی قرار می‌گیرد.
- استخراج ویتامین سی و دی: با استفاده از محلول‌های خاص و در شرایط خاص، ویتامین سی یا دی از نمونه استخراج می‌شود.
- آنالیز نمونه باUHPLC-UV : برای ایزو 20635 نمونه با استفاده از دستگاه UHPLC-UV تجزیه و تحلیل می‌شود و برای ایزو 20636 نمونه با استفاده از دستگاه LC-MS تجزیه و تحلیل می‌شود.
- گزارش‌دهی نتایج: نتایج آزمون‌ها به صورت کامل گزارش شده و باید شامل مشخصات نمونه، شرایط آزمون، روش‌های استفاده‌شده برای تجهیزات و مواد شیمیایی، نتایج آنالیز و نتایج محاسباتی مختلف مانند میانگین و انحراف معیار باشد.
همچنین، در هر دو استاندارد شرایط آزمون، مانند محدوده خطای قابل قبول و حدود تشخیص، مشخص شده است. همچنین برای کنترل کیفیت نتایج، استفاده از استانداردهای مربوطه حیاتی است.
مزایای اجرای ایزو 20635 و 20636 چیست؟
استانداردهای ایزو 20635 و 20636 برای تعیین میزان ویتامین C و D در فرمول نوزادان و مکمل‌های غذایی بزرگسالان به کار می‌روند. برخی از مزایای این استانداردها عبارتند از:
- افزایش دقت در تعیین میزان ویتامین C و D در فرمول نوزادان و مکمل‌های غذایی بزرگسالان.
- استفاده از روش‌های استاندارد، باعث ایجاد یک زبان مشترک در حوزه‌ی تجزیه و تحلیل فرمول‌های نوزادان و مکمل‌های غذایی بزرگسالان می‌گردد.
- روش استاندارد استفاده‌شده در این استانداردها برای تعیین ویتامین C و D، به تولید نتایج قابل‌تکرار و بازتولید منجر می‌شود.
- استفاده از متدهای استاندارد، به منظور ارزیابی کیفیت و تائید عملکرد محصولات و همچنین افزایش اعتماد مشتری به محصولات، بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
مهم‌ترین مزایای این دو ایزو ایجاد اعتماد در مشتریان است.
استانداردهای مشابه با ایزو 20635 و 20636 چه هستند؟
برخی از استانداردهای مشابه با ایزو 20635 و 20636 برای تجزیه و تحلیل و تعیین میزان ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی در غذا و مکمل‌های غذایی به شرح زیر است:
استاندارد AOAC International 967.21 برای تعیین میزان ویتامین C با استفاده از روش نسوز‌شدن در فضای سرباره متداول‌ترین روش تعیین مقدار ویتامین C در غذاها و مکمل‌های غذایی است. در این روش، ابتدا نمونه غذایی توسط اسید فسفریک و کلرید تیتانیوم به پودر تبدیل می‌شود، سپس با استفاده از فضای سرباره، نمونه تبدیل‌شده در دستگاه جذب-جریان (UV-Vis Spectrophotometer) تغییر شکل پیدا می‌کند. به عنوان یکی از اندازه‌گیری‌های نسبی، میزان ویتامین C به‌واسطه راهنمایی‌های این استاندارد تعیین می‌شود.
استاندارد AOAC International 2002.05 برای تعیین میزان ویتامین D با استفاده از کروماتوگرافی مایع – جرم طیف سنجی (LC-MS/MS) تفاوت‌های مختلف نسخه‌های ویتامین D را تفکیک و اندازه‌گیری می‌کند. در این روش، ابتدا نمونه غذایی با استفاده از یک محلول آلی از جمله متانول و استون به تقطیر می‌رسد و در نهایت با استفاده از کروماتوگرافی مایع – جرم طیف سنجی (LC-MS/MS)، ویتامین‌های D2 و D3 را تشخیص می‌دهند. این روش به دلیل دقت و اهمیت شناخته‌شده، به منظور انجام آزمایشات غذایی در سراسر جهان، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استاندارد AOAC International 2007.01 برای تعیین میزان ویتامین E با استفاده از کروماتوگرافی مایع-جرم طیف سنجی (HPLC) متداول‌ترین روش تعیین مقدار ویتامین‌های E در غذاها و مکمل‌های غذایی است. در این روش، نمونه غذایی به‌دست‌آمده، بازیافت شده و استخراج می‌شود. سپس، با استفاده از یک دستگاه کروماتوگرافی مایع، تجزیه برای جداسازی ویتامین‌های E از سایر مواد رخ می‌دهد و در نهایت با استفاده از جذب‌جریان یا سنسورها، میزان ویتامین E آنالیز می‌شود. این روش به دلیل دقت و اهمیت شناخته‌شده، به منظور انجام آزمایشات غذایی در سراسر جهان، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موسسه استانداردهای غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا همچنین برای تعیین میزان ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی مشابه استاندارد‌هایی ایجاد کرده است که به نام‌های AOAC (Association of Official Analytical Chemists) شناخته می‌شوند.
جمع‌بندی؛ ایزوهای 20635 و 20636 را از کجا تهیه کنیم؟
اگر به‌دنبال استاندارد ایزو غذای نوزاد هستید و یا دغدغه استاندارد ایزو غذای کودک و تغذیه بزرگسال را دارید اما نمی‌دانید چه ایزویی را از چه جایی تهیه کنید، باید بگوییم که ایزو 20635 و ایزو 20636 دو انتخاب مهم شما خواهند بود. همچنین برای تهیه این دو ایزو می‌توانید با شرکت کیو سی بی ایتالیا در تماس باشید و هم برای مشاوره و هم برای اخذ ایزو به سریع‌ترین و مطمئن‌ترین شکل، اقدام کنید.
سوالات متداول:
استاندارد ایزو 20635 برای چه محصولاتی استفاده می‌شود؟
ایزو 20635 روشی را برای تعیین ویتامین سی (اسید ال اسکوربیک) موجود در تمام اشکال شیر خشک نوزادان و بزرگسالان با استفاده از کروماتوگرافی مایع (اولترا) با کارایی بالا با اشعه ماوراء بنفش مشخص می‌کند.
استاندارد ایزو 20636 برای چه محصولاتی استفاده می‌شود؟
ایزو 20636 روشی را برای تعیین کمی ویتامین D2 و/یا ویتامین D3 در شیر خشک نوزادان و مواد غذایی بزرگسالان به شکل جامد (به عنوان مثال پودر) یا مایع با استفاده از کروماتوگرافی مایع-جرم مشخص می‌کند.
چه اهمیتی در استفاده از استانداردهای ایزو 20635 و 20636 در صنعت تولید مواد غذایی وجود دارد؟
استفاده از استانداردهای ایزو 20635 و 20636 بهبود کیفیت و اعتمادپذیری محصولات و کاهش هدررفت غذا و سلامت مصرف‌کنندگان را تضمین می‌کند.
سئوتایتل:
مقایسه ایزو 20635 و ایزو 20636 در صنعت تولید مواد غذایی | کیو سی بی
متادیسکریپشن:
استفاده از دو استاندارد ایزو 20635 و 20636 می‌تواند به بهبود کیفیت و اعتمادپذیری محصولات غذایی کمک و سلامتی مصرف‌کنندگان را تضمین کند. بررسی جامع کیو سی بی درباره این ایزوها را بخوانید.
