مقایسه استانداردهای ایزو 14007 و 14008: چالش‌ها، فرصت‌ها و تفاوت‌ها
استانداردهای ایزو 14007 و 14008 به عنوان استانداردهای جهانی برای مدیریت محیط زیست در سطح سازمانی تعریف شده‌اند. هدف از این دو استاندارد، بهبود عملکرد محیط زیستی سازمان‌ها و کاهش تأثیرات زیست محیطی است. با این حال، این دو استاندارد تفاوت‌هایی در مورد رویکرد، محتوا و ارزیابی ایمنی و بهداشت شغلی دارند. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های این دو استاندارد که در حوزه استانداردهای محیط زیست هستند، پرداخته شده و به مقایسه آنها اقدام خواهیم کرد.
گواهینامه ایزو 14007 چیست؟
گواهینامه ISO 14007:2019 با عنوان «Environmental management — Guidelines for determining environmental costs and benefits» و به‌معنای «مدیریت زیست محیطی – دستورالعمل‌هایی برای تعیین هزینه‌ها و منافع زیست محیطی» است. در خلاصه ارائه‌شده توسط سازمان ایزو از این سند، درباره گواهینامه ایزو 14008 می‌خوانیم:
«سند گواهینامه ایزو 14007 به وابستگی‌های یک سازمان به محیط می‌پردازد، به عنوان مثال، منابع طبیعی و زمینه‌ای که سازمان در آن فعالیت می‌کند یا در آن واقع شده است. هزینه‌ها و منافع زیست محیطی را می‌توان به صورت کمی، به دو صورت غیر پولی و پولی و یا به صورت کیفی بیان کرد. سند گواهینامه ایزو 14007 همچنین راهنمایی‌هایی را برای سازمان‌ها در هنگام افشای اطلاعات مرتبط ارائه می‌دهد».
«گواهینامه ایزو 14007 یک دیدگاه انسان‌محور دارد، یعنی به تغییراتی که بر رفاه انسان (مفید) از جمله نگرانی و وابستگی آنها به طبیعت و خدمات اکوسیستم تأثیر می‌گذارد، نگاه می‌کند. این مورد شامل ارزش‌های مورداستفاده و استفاده‌نشده (use and non-use values) می‌شود که در مفهوم ارزش کل اقتصادی منعکس می‌شوند. این ارزش‌ها در نسبت با هزینه‌ها و منافع زیست‌محیطی به صورت پولی تعیین می‌شوند».
«نحوه استفاده از هزینه‌ها و منافع زیست محیطی پس از تعیین آنها خارج از محدوده این سند است. این سند برای هر سازمانی صرف نظر از اندازه، نوع و ماهیت قابل اجراست».
گواهینامه ایزو 14008 چیست؟
گواهینامه ISO 14008:2019 با عنوان «Monetary valuation of environmental impacts and related environmental aspects» و به‌معنای «ارزیابی مالی اثرات زیست محیطی و جنبه‌های زیست محیطی مرتبط» است. در خلاصه ارائه‌شده توسط سازمان ایزو درباره گواهینامه ایزو 14008 می‌خوانیم:
«سند گواهینامه ایزو 14008 یک چارچوب روش‌شناختی را برای ارزیابی مالی اثرات زیست محیطی و جنبه‌های زیست محیطی مرتبط مشخص می‌کند. اثرات زیست‌محیطی شامل اثراتی بر سلامت انسان و محیط ساخته‌شده و طبیعی است. جنبه‌های زیست محیطی شامل رهاسازی و استفاده از منابع طبیعی است».
«از روش‌های ارزش‌گذاری پولی در گواهینامه ایزو 14008 نیز می‌توان برای درک بهتر وابستگی سازمان‌ها به محیط استفاده کرد. در برنامه‌ریزی ارزش‌گذاری پولی، استفاده مورد نظر از نتایج در نظر گرفته شده است، اما استفاده از آن خارج از محدوده این سند است».
«در گواهینامه ایزو 14008، ارزش‌گذاری پولی روشی برای بیان ارزش در یک واحد مشترک به‌منظور استفاده در مقایسه و مبادله بین موضوعات مختلف زیست محیطی و بین مسائل زیست محیطی و سایر موارد است. ارزش پولی تعیین‌شده شامل برخی یا همه ارزش‌های منعکس‌شده در مفهوم ارزش کل اقتصادی است. در گواهینامه ایزو 14008 یک دیدگاه انسان‌محور در نظر گرفته شده است، که ادعا می‌کند که محیط طبیعی تا آنجا که به انسان سودمندی (بهزیستی) می‌بخشد، دارای ارزش است. ارزش‌های پولی مورد اشاره در این سند، ارزش‌های اقتصادی هستند که در مبادلات بین تخصیص منابع جایگزین اعمال می‌شوند و نه مقادیر مطلق».
«گواهینامه ایزو 14008 شامل هزینه‌یابی یا حسابداری نمی‌شود، اگرچه برخی از روش‌های ارزش‌گذاری عبارت «هزینه» را در نام خود دارند. این سند شامل توسعه مدل‌هایی نیست که جنبه‌های زیست محیطی را به اثرات زیست محیطی مرتبط می‌کند. در این سند، آنچه از نظر پولی ارزش‌گذاری می‌شود، اثرات زیست محیطی یا جنبه‌های زیست محیطی است. هنگام ارزیابی اثرات زیست محیطی یک سازمان، مهم است که پیوندهایی بین جنبه‌های زیست محیطی و اثرات زیست محیطی ایجاد شود».
تفاوت گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 چیست؟
تفاوت اصلی بین دو گواهینامه ایزو 14007 و 14008 در رویکرد مورد استفاده در مدیریت محیط زیست است. گواهینامه ایزو 14007 بر روی رویکرد مبتنی بر فرآیند تمرکز دارد و در آن بر شناسایی و ارزیابی تأثیرات زیست محیطی فعالیت‌های سازمانی و ارائه راهکارهایی برای کاهش این تأثیرات تأکید شده است.
از سوی دیگر، گواهینامه ایزو 14008 بر روی رویکرد مبتنی بر عملکرد تمرکز دارد و در آن تأکید بر شناسایی و ارزیابی تأثیرات زیست محیطی فعالیت‌های سازمانی و تعیین هدف‌های مدیریت محیط زیستی جهت کاهش تأثیرات زیست محیطی است.
با توجه به محتوای این دو سند، می‌توان گفت که گواهینامه ایزو 14007 بیشتر برای شرکت‌هایی که در بخش‌هایی مانند تولید و صنعت فعالیت می‌کنند، مناسب است. در حالی که گواهینامه ایزو 14008 بیشتر برای سازمان‌هایی که در بخش‌های خدماتی و مشاوره‌ای فعالیت می‌کنند، مناسب است.
همچنین می‌توان گفت گواهینامه ایزو 14007 و 14008 هر دو مربوط به مدیریت عملکرد پایدار هستند، اما هدف هر استاندارد کمی متفاوت است: گواهینامه ایزو 14007 برای تعیین ارزش اقتصادی از مدیریت عملکرد پایدار طراحی شده است. این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ارزش اقتصادی مدیریت عملکرد پایدار خود را محاسبه و برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک استفاده کنند.
از سوی دیگر، گواهینامه ایزو 14008 برای ارزیابی تأثیرات اقتصادی، محیطی و اجتماعی مرتبط با مدیریت عملکرد پایدار سازمان طراحی شده است. این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا تأثیرات مثبت و منفی احتمالی مدیریت عملکرد پایدار را بر روی سهام‌داران، محیط زیست و جامعه، ارزیابی کنند.
بنابراین، این دو استاندارد برای هدف‌های متفاوتی طراحی شده‌اند، با این حال هر دو به شرکت‌ها در بهبود عملکرد پایدار خود کمک می‌کنند.
سند گواهینامه ایزو 14007 و 14008 شامل چه بخش‌هایی است؟
گواهینامه ایزو 14007 شامل سه بخش اصلی است که عبارتند از:
- مقدمه: در این بخش، مقدمه‌ای درباره استاندارد ایزو 14007 و 14008 و هدف آنها ارائه شده است.
- الزامات: در این بخش، الزامات مدیریت محیط زیستی در سطح سازمانی شناسایی و شرح داده شده است.
- راهنمایی‌ها: در این بخش، راهنمایی‌هایی درباره پیاده‌سازی الزامات ایزو و همچنین روش‌های ارزیابی مداوم عملکرد سیستم مدیریت محیط زیستی ارائه شده است.
پس هر دو سند دارای بخش‌هایی مشابه هستند.
الزامات گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008
گواهینامه ایزو 14008 و گواهینامه ایزو 14007 الزاماتی برای سیستم مدیریت محیط زیستی در سطح سازمانی دارد که در جدول زیر هر یک را بررسی کرده‌ایم:
| الزامات گواهینامه ایزو 14007 | الزامات گواهینامه ایزو 14008 |
| تعیین دامنه و محدوده سیستم مدیریت محیط زیستی | شناسایی و ارزیابی تأثیرات زیست محیطی فعالیت‌های سازمانی |
| شناسایی و ارزیابی تأثیرات زیست محیطی فعالیت‌های سازمانی | تعیین هدف‌های مدیریت محیط زیستی |
| تعیین معیارهای ارزیابی و میزان کیفیت محیط زیست | تعیین معیارهای ارزیابی و میزان کیفیت محیط زیست |
| تعیین اقداماتی جهت کاهش تأثیرات زیست محیطی | تعیین برنامه‌های عملیاتی به‌منظور کاهش تأثیرات زیست محیطی |
| تعیین برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی جهت ارتقای آگاهی کارکنان | آموزش کارکنان در زمینه محیط زیست |
| بررسی و ارزیابی مداوم عملکرد سیستم مدیریت محیط زیستی | بررسی و ارزیابی مداوم عملکرد سیستم مدیریت محیط زیستی |
| به‌روزرسانی و تنظیم مجدد سیستم مدیریت محیط زیستی برای بهبود آن | به روزرسانی و تنظیم مجدد سیستم مدیریت محیط زیستی برای بهبود آن |
| مطابقت با قوانین و مقررات محیط زیستی مربوط به فعالیت‌های سازمانی | مطابقت با قوانین و مقررات محیط زیستی مربوط به فعالیت‌های سازمانی. |
استفاده از این الزامات در سیستم مدیریت محیط زیستی سازمان‌ها، می‌تواند به بهبود عملکرد محیط زیستی سازمان‌ها و کاهش تأثیرات زیست محیطی آنها کمک کند.
چالش‌های پیش‌روی اسنادی همچون گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 چیست؟
چالش‌هایی که می‌توان در مورد اسنادی همچون گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 مطرح کرد، عبارتند از:
- پذیرش: یکی از چالش‌های این استانداردها، پذیرش آنها در بین سازمان‌ها و شرکت‌هاست. برخی از سازمان‌ها ممکن است به دلیل هزینه‌های اجرایی بالا، در استفاده از این استانداردها تردید داشته باشند.
- پیچیدگی: گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 به دلیل پیچیدگی و تعداد زیادی از روش‌های مختلف ارزیابی، ممکن است برای برخی از کاربران چالش‌برانگیز باشد.
- نیاز به آموزش: برای استفاده بهینه از این استانداردها، نیاز به آموزش و آشنایی کاربران با روش‌های مختلف ارزیابی و استفاده از داده‌های مختلف است.
- محدودیت‌های داده: یکی دیگر از چالش‌های استفاده از این استانداردها، محدودیت‌های داده و اطلاعات موجود برای ارزیابی است. در بسیاری از موارد، داده‌های موجود برای ارزیابی‌های مختلف کافی نیستند و نیاز به اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر است.
به نظر شما چه چالش‌های دیگری پیش‌روی این استانداردها قرار دارد؟
فرصت‌هایی که به‌واسطه گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 در اختیار کسب‌و‌کارها قرار می‌گیرد، چه هستند؟
گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 به کسب و کارها فرصت‌هایی می‌دهند که عبارتند از:
- بهبود عملکرد زیست‌محیطی: استفاده از این استانداردها به شرکت‌ها در بهبود عملکرد زیست‌محیطی خود کمک می‌کند. با ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی فعالیت‌های خود، شرکت‌ها می‌توانند برنامه‌هایی را برای کاهش آن تدوین کنند.
- کاهش هزینه‌ها: استفاده از این استانداردها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های مرتبط با مدیریت زیست‌محیطی را کاهش دهند. با بهبود کارایی و کاهش مصرف منابع، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش دهند.
- رقابتی راحت‌تر در بازار: در حالی که بسیاری از شرکت‌ها به دنبال رعایت استانداردهای زیست‌محیطی هستند، داشتن گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا به راحتی با سایر شرکت‌ها رقابت کنند.
- بهبود ارتباط با مشتریان: شرکت‌هایی که استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت می‌کنند و دارای گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 هستند، به مشتریان خود اطمینان می‌دهند که فعالیت‌هایشان به صورت مسئولانه و با رعایت استانداردهای محیط زیست انجام می‌شود. این مورد می‌تواند به افزایش اعتماد مشتریان شرکت کمک کند.
- افزایش کارآفرینی: داشتن گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به صورت کارآفرینی‌تری در بازار عمل کنند و محصولات و خدمات جدیدی ارائه دهند که باعث افزایش سود شرکت شود.
- جذب مشتریان جدید: داشتن گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به مشتریان جدید دسترسی پیدا کنند. شرکت‌هایی که استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت می‌کنند و دارای گواهینامه‌های مرتبط هستند، به مشتریان خود اطمینان می‌دهند که فعالیت‌هایشان به صورت مسئولانه و با رعایت محیط زیست انجام می‌شود و مشتریان را به خود جذب می‌کنند.
به نظر شما چه فرصت‌های دیگری با اخذ این استانداردها در اختیار شما قرار می‌گیرد؟
مفاهیم اصلی گواهینامه ایزو 14007 چه هستند؟
مفاهیم اصلی این دو گواهینامه عبارتند از:
چرخه حیات محصول: چرخه حیات محصول شامل تمامی مراحل زندگی یک محصول، از استخراج مواد اولیه تا دفع پسماندها پس از استفاده از آن می‌شود.
ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی و هزینه‌های مرتبط با چرخه حیات محصول: ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی و هزینه‌های مرتبط با چرخه حیات محصول به معنای بررسی تأثیر فعالیت‌های مختلف در طول چرخه حیات محصول بر محیط زیست و هزینه‌های مرتبط با آن است. هدف گواهینامه ایزو 14007 و 14008 به عنوان یک استاندارد راهنمایی برای ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی و هزینه‌های مرتبط با چرخه حیات محصول، کمک به شرکت‌ها برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد مدیریت زیست‌محیطی و مدیریت هزینه‌های مرتبط با چرخه حیات محصول است.
ارزیابی پایایی: یکی از مفاهیم اصلی این دو گواهینامه ارزیابی پایایی است. این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به صورت دقیق و قابل اعتمادی چرخه حیات محصول خود را ارزیابی کنند و اطمینان حاصل کنند که همه جنبه‌های مرتبط با آن، از جمله تأثیرات زیست‌محیطی، در نظر گرفته شده است.
استانداردهای مشابه با ایزو 14007 و 14008 چه هستند؟
چندین استاندارد مشابه با گواهینامه ایزو 14008 و 14007 وجود دارد که در زمینه مدیریت زیست‌محیطی و ارزیابی چرخه حیات محصول فعالیت می‌کنند. برخی از این استانداردها عبارتند از:
- استانداردEN 15804 : این استاندارد برای ارزیابی چرخه حیات محصولات ساختمانی در اروپا ابداع شده است.
- استانداردPAS 2050 : این استاندارد برای ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی مرتبط با چرخه حیات محصولات فعالیت می‌کند.
- استانداردEMAS : این استاندارد برای مدیریت زیست‌محیطی شرکت‌ها و سایر سازمان‌ها در اتحادیه اروپا ابداع شده است.
- استانداردGRI : این استاندارد برای گزارش‌دهی شرکت‌ها در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی فعالیت می‌کند.
- استانداردASTM E2114 : این استاندارد برای ارزیابی چرخه حیات محصولات فعالیت می‌کند و شامل روش‌هایی برای تعیین تأثیرات زیست‌محیطی و هزینه‌های مرتبط با چرخه حیات محصول است.
شما چه استانداردهای مرتبط دیگری را می‌شناسید؟
گواهینامه ایزو 14007 و گواهینامه ایزو 14008 برای چه کسب‌و‌کارهایی کاربرد دارند؟
گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 برای هر نوع کسب‌وکاری که در فرآیند تولید و ارائه محصولات و خدمات خود به محیط زیست آسیب می‌رساند، کاربرد دارند. به عنوان مثال:
صنایع تولیدی: شرکت‌هایی که در صنایع تولیدی فعالیت می‌کنند می‌توانند با بهره‌گیری از گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 به بهینه‌سازی فرآیندهای خود و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی آنها اقدام کنند.
خدماتی: شرکت‌هایی که در حوزه خدمات فعالیت می‌کنند، مانند شرکت‌های مشاوره، حمل و نقل و تجارت، می‌توانند با استفاده از گواهینامه‌های مرتبط با مدیریت زیست‌محیطی، به بهبود کیفیت خدمات خود و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی آنها اقدام کنند.
بنگاه‌های کوچک و متوسط: شرکت‌های کوچک و متوسط نیز می‌توانند با بهره‌گیری از گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 به بهینه‌سازی فرآیندهای خود و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی آنها اقدام کنند و در نتیجه، هزینه‌های خود را کاهش دهند و رقابت‌پذیری خود را در بازار افزایش دهند.
سازمان‌های دولتی: سازمان‌های دولتی نیز می‌توانند با بهره‌گیری از گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 به بهینه‌سازی فرآیندهای خود و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی آنها اقدام کنند و در نتیجه، مسئولیت اجتماعی خود را نسبت به محیط زیست به بهترین شکل ممکن ایفا کنند.
حرف آخر: گواهینامه ایزو 14008 و 14007 را از کجا تهیه کنیم؟
گواهینامه ایزو 14008 و 14007 به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا چرخه حیات محصولات خود را به صورت دقیق‌تر ارزیابی کنند و تأثیرات زیست‌محیطی آنها را کاهش دهند. این استانداردها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا هزینه‌های خود را کاهش داده و رقابت‌پذیری خود را در بازار افزایش دهند. استفاده از این گواهینامه‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به مشتریان خود اطمینان بدهند که فعالیت‌هایشان به صورت مسئولانه و با رعایت محیط زیست انجام می‌شود و در نتیجه، به جذب مشتریان جدید کمک می‌کند.
در همین راستا اگر نیازمند اخذ گواهینامه ایزو 14008 و 14007 هستید، کافی است با شرکت کیو سی بی ایتالیا که یکی از معتبرترین شرکت‌های صدور گواهینامه ایزو در ایران و منطقه است، تماس بگیرید. شما می‌توانید بعد از مشاوره، به جزئیات اخذ و اجرای این گواهینامه دسترسی پیدا کنید و در نهایت از مزایای این ایزوها بهره‌مند شوید و کار تجاری خود را نسبت به رقبایتان متمایز کنید.
سوالات متداول:
چه تفاوتی بین گواهینامه ایزو 14008 و 14007 وجود دارد؟
گواهینامه ایزو 14007 برای ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی مرتبط با چرخه حیات محصولات فعالیت می‌کند، در حالی که گواهینامه ایزو 14008 برای ارزیابی هزینه‌های مرتبط با چرخه حیات محصولات فعالیت می‌کند.
به چه شرکت‌هایی توصیه می‌شود که از گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 استفاده کنند؟
به تمام شرکت‌هایی که در فرآیند تولید و ارائه محصولات و خدمات خود به محیط زیست آسیب می‌رسانند، توصیه می‌شود که از گواهینامه‌های ISO 14007 ایزو 14007 و 14008 استفاده کنند.
گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 چه مزایایی دارند؟
استفاده از ایزوهای 14007 و 14008 به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به بهینه‌سازی فرآیندهای خود و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی آنها اقدام کنند و همچنین هزینه‌های خود را کاهش و مزیت رقابتی خود را در بازار افزایش دهند.
سئوتایتل:
بررسی استانداردهای ایزو 14007 و 14008: چالش‌ها، مزایا و تفاوت‌ها | کیو سی بی
متادیسکریپشن: بهره‌مندی از گواهینامه‌های ایزو 14007 و 14008 یعنی بهینه‌سازی فرآیندها، کاهش تأثیرات زیست‌محیطی، کاهش هزینه‌ها و افزایش مزیت رقابتی. مقایسه جامع این دو ایزو را در کیو سی بی بخوانید
