طلا از زمان گذشته به دلیل درخشندگی زیاد، مقاومت بالا در مقابل واکنش اکسیداسیون و همچنین زیبایی و شکل‌پذیری راحت، مورد توجه بشریت قرار گرفته و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.طلا به عنوان مهم‌ترین استاندارد پولی جهان مطرح شده و از جمله مهم‌ترین مصارف آن در ساخت سکه و شمش استکه از ارزشمندترین ذخایر پولی ملی و بین‌المللی محسوب می‌شود. برای همین هم استاندارد طلا و جواهرات و ایزو 9202 اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.
طلا به دلیل زیبایی و مقاومتی که دارد، در ساخت زیور‌آلات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این فلز در ساخت لوازم الکترونیکی دقیق هم مورد استفاده قرار گرفته است به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود تا آینده‌ای نه چندان دور، رده اول مصرف طلا در جهان به این مورد تعلق خواهد گرفت. بنابراین بحث استاندارد طلا و جواهرات باید با جدیت بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد. در ادامه به معرفی استاندارد طلا و جواهرات در سطح ملی و بین‌المللی می‌پردازیم.
شناخت طلا
طلا به دلیل آنکه فلزی نرم و چکش‌خور است می‌بایست با فلزات دیگر آمیخته شود تا استحکام لازم جهت استفاده رابه دست بیاورد. برای استحکام طلا فلزاتی مانندمس، نقره، نیکل و پالادیوم را به آن اضافه می‌کنند. علاوه‌براین فلز روی را نیز جهت جذب اکسیژن هوا و جلوگیری از اکسید شدن مس و نقره با طلا می‌آمیزند.هرچهعیاروخلوصطلابیشترباشدزردیرنگآنبیشتراستولیدواموپایداریکمتری خواهد داشت. منظور از عیار طلا این است که چه مقدار از آلیاژ آن طلاست.
جلا دادن طلا خوب نیست و می‌توان برای براق کردن مجدد طلا با یک شوینده شیمیایی این کار را انجام داد. زیرا طلا فلزی نرم است و به راحتی روی آن خط و خش می‌افتد. بنابراین جلا دادن زیاد طلا باعث از بین رفتن لایه‌ای نازک از طلا می‌شود.
ایزو 9202
استاندارد طلا و جواهرات یا استاندارد بین‌المللی ایزو 9202 که آخرین ویرایش آن مربوط به سال 2014 است، توسط سازمان جهانی استاندارد ایزو ارائه شده است. استاندارد طلا و جواهرات به استفاده آلیاژهای فلزات گرانبها در زمینه جواهرات اشاره دارد. استاندارد ایزو 9202 طیف مشخصی از آلیاژهای طلا (375، 585، 750، 916)،آلیاژهای پلاتین (850، 900، 950)،آلیاژهای پالادیوم (500، 950) وآلیاژهای نقره (800، 835، 925) رامشخص می‌کند. در سمینار اخیر کمیته استانداردسازی طلا و جواهر سازمان جهانی ایزو،به بررسی آخرین پیشرفت‌ها و تکنولوژی ایجادشده در زمینه استاندارد طلا و جواهرات پرداخته شد واستانداردهای شمش طلا، اندازه‌گیری عیار آن و همچنین استانداردهای رنگی مصنوعات طلا به‌روزرسانی شد.
استاندارد ملی 2132
استاندارد ملی 2132، استاندارد طلا و جواهرات مربوط به مصنوعات تزئینی و عیارهای رسمی آلیاژ فلزات گرانبها نام دارد. هدف از تدوین استاندارد طلا و جواهرات به صورت ملی،تعیین و بیان عیارهای رسمی آلیاژ فلزات گرانبها(طلا،نقره،پلاتین و پالادیوم) است.
مراجع الزامی
مراجع الزامی استاندارد طلا و جواهرات بر اساس استانداردهالی ملی به این شرح است:استاندارد ملی ایران 8106 در سال 1384، مربوط به اندازه‌گیری مقدار طلا در آلیاژهای زینتی طلا به روش کوپلاسیون است. استاندارد ملی ایران 8111 در سال 1384 مربوط به اندازه‌گیری مقدار نقره در آلیاژهای زینتی نقره به روش حجم‌سنجی (پتاسیومتری) با استفاده از پتاسیم بروماید است.
استاندارد ملی ایران 8110 در سال1384 مربوط به اندازه‌گیری مقدارپلاتین در آلیاژهای زینتی پلاتین به روش وزن سنجی پس از تشکیل رسوب دی‌آمونیوم هگزا کلرو پلاتین است.استاندارد ملی ایران 8107 در سال 1384 مربوط به اندازه‌گیری مقدار پالادیوم در آلیاژهای زینتی پلادیوم به روش وزن سنجیبا دی متیل کلی اکسیم است.
استاندارد ملی 8106
استاندارد ملی 8106 یک استاندارد طلا و جواهرات است که به عنوان استاندارد اندازه‌گیری مقدار طلا در آلیاژهای زینتی طلا (به روش کوپلاسیون) شناخته می‌شود. هدف از تدوین این استاندارد، تعیین و ارائه روش کوپلاسیون برای اندازه‌گیری طلا در آلیاژهای زینتی طلا است که مقدار طلای موجود در آن بین 333 تا 999 قسمت در هزار جرمی (%)باشد.
این روش برای آلیاژهای طلا همراه با سربار مس،نقره و روی کاربرد دارد. اندازه‌گیری‌های لازم در مواردی که نیکل یا پالادیوم یا هر دو در آلیاژ طلای سفید وجود داشته باشند و همچنین برای آلیاژهایی که مقدار طلای موجود در آن بیش از 999 قسمت در هزار جرمی (%) باشد امکان‌پذیر خواهد بود. روش ارائه شده در این استاندارد برای آلیاژهایی که عیار آن‌ها در دامنه عیارهای مندرج در استاندارد ملی ایران به شماره 2132 قرار دارد، توصیه می‌شود.
خلاصه ای از روش کوپلاسیون
روش کوپلاسیون به این صورت است که آلیاژهای طلا، نقره و سرب در کوپل قرار گرفته و در کوره مخصوص کوپلاسیون حرارت داده می‌شوند تا گلو‌له‌ای از فلزات گرانبها به‌دست بیاید. در مرحله بعد این گلوله پهن شده و نقره آن به وسیله نیتریک اسید جداسازی می‌شود تا طلای خالص توزین شود. خطاهای سیتماتیک احتمالی با عیارسنجی موازی نمونه‌های شاهد از بین خواهد رفت.
