احتمالا تاکنون درباره استانداردهای ایزو (ISO) چیزهایی شنیده‌اید یا شرکت‌هایی را دیده‌اید که گواهینامه خود را بر روی اسناد، محصولات و… نمایش می‌دهند. اما دقیقا می‌دانید ایزو چیست و چه مفهومی دارد؟ یا در چه زمینه‌های مورد نیاز است!؟ در توضیح باید بگوییم لازمه ثبات در بازار جهانی، کنترل و تعادل است. در غیر این صورت، حفظ ثبات و کیفیت در بین صنایع و کشورها دشوار خواهد شد. برای این منظور استانداردهای بین‌المللی از جمله ایزو وجود دارند که به حفظ شرایط بازار و فعالیت در آن کمک می‌کنند. در این مقاله به شما می‌گوییم که ایزو به چه معناست و سعی می‌کنیم اطلاعاتی کافی در مورد این مفهوم به شما عرضه کنیم.
ایزو
سازمان بین‌المللی استاندارد (International Organisation for Standardisation) به اختصار ایزو (ISO) نامیده می‌شود. این سازمان در سال ۱۹۴۶ با ۲۵ مهندس عمران برای به‌دست‌آوردن اجماع در کشورهای مختلف اروپایی برای داشتن مجموعه‌ای ثابت از مشخصات برای یک موضوع خاص تاسیس شد. اگر می‌خواهید بدانید ایزو مخفف چیست باید بگوییم که این واژه مخفف سازمان بین‌المللی استاندارد نیست! از آن‌جا که این عبارت در زبان‌های مختلف به شکل‌های متفاوتی بیان می‌شود، بنیان‌گذاران آن تصمیم گرفتند که شکل کوتاه شده ISO را به آن بدهند. در واقع ایزو از کلمه یونانی ISOS به معنای برابر گرفته شده و مفهوم ایزو این است که در هر کشوری با هر زبانی، ما همیشه ISO هستیم!
ایزو امروزه از حوزه‌های مهندسی عمران فراتر رفته و در حال حاضر تقریبا سی هزار استاندارد مختلف دارد که همه چیز، از جمله ایمنی مواد غذایی، دارویی، امنیت اطلاعات و حتی استانداردهای تولید را پوشش می‌دهد. به عبارت دیگر ایزو موظف است استانداردهای بین‌المللی را تدوین و صادر کند تا تجارت در بازار جهانی آسان‌تر انجام شود. در واقع ایزو این توانایی را ایجاد می‌کند که ما بتوانیم یک کارت اعتباری سفارش داده و از آن در انگلستان، فرانسه، اسپانیا و… استفاده کنیم یا یک صندلی ماشین در ایتالیا بخریم که مناسب هر وسیله نقلیه در کشور دیگری باشد. این استاندارد از طریق یک گواهینامه به شرکت‌ها ارائه می‌شود.
گواهینامه ایزو چیست؟
احتمالا اولین سوال شما در این مرحله این است که گواهینامه ایزو چیست؟ باید بدانید که گواهینامه ایزو نوعی گواهی است که تضمین می‌کند یک خدمات، محصول یا سیستم از الزامات استاندارد برخوردار است. این گواهینامه استانداردها را توسعه می‌دهد و نهادهایی می‌توانند مطابقت با آن استانداردها را تایید کنند.
بر اساس ISO، عبارت گواهینامه ایزو (ISO certification) هرگز نباید برای نشان دادن این که یک محصول یا سیستم توسط یک سازمان صدور گواهینامه مطابق با ایزو تایید شده است، استفاده شود. در عوض، ایزو ارجاع به محصولات یا سیستم‌های دارای گواهی را با استفاده از شناسنامه کامل استاندارد ایزو پیشنهاد می‌کند. به عنوان مثال ایزو توصیه می‌کند که به جای عبارت گواهی ایزو (ISO certified) از عبارت ISO 9001:2015 استفاده کنید. این به طور کامل استاندارد مورد تایید را مشخص می‌کند؛ از جمله این که در این مورد، نسخه ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵ منتشر شده است.
روش تدوین استانداردهای ایزو چیست؟
سازمان بین‌المللی استاندارد یک فرآیند شش مرحله‌ای برای تدوین استانداردها دارد. این مراحل عبارتند از:
مرحله پیشنهاد
اولین گام در توسعه یک استاندارد جدید زمانی شروع می‌شود که انجمن‌های صنعتی یا گروه‌های مصرف‌کننده درخواستی ارائه دهند. کمیته ایزو مربوطه تعیین می‌کند که آیا استاندارد جدیدی واقعا مورد نیاز است یا خیر.
مرحله مقدماتی
یک گروه کاری برای تهیه پیش‌نویس کاری استاندارد جدید تشکیل می‌شود. این کارگروه از کارشناسان موضوع و ذی‌نفعان صنعت تشکیل می‌شود. هنگامی که پیش‌نویس رضایت‌بخش تشخیص داده شود، کمیته مادر گروه تصمیم می‌گیرد که کدام مرحله بعدی رخ دهد.
مرحله کمیته
این یک مرحله اختیاری است که طی آن اعضای کمیته اصلی، پیش‌نویس استاندارد را بررسی کرده و نظر می‌دهند. هنگامی که کمیته در مورد محتوای فنی پیش‌نویس به اجماع رسید، می‌تواند به سوی مرحله بعدی حرکت کند.
مرحله استعلام پیش‌نویس استاندارد
در این مرحله، پیش‌نویس استاندارد بین‌المللی که DIS نامیده می‌شود، برای نظرات و در نهایت رای‌گیری بین اعضای ایزو توزیع می‌شود. اگر DIS در این مرحله بدون هیچ تغییر فنی تایید شود، ISO آن را به عنوان استاندارد مشخص می‌کند. در غیر این صورت به مرحله تایید منتقل می‌شود. مرحله تایید پیش‌نویس استاندارد به عنوان پیش‌نویس استاندارد بین‌المللی (FDIS) به اعضای ایزو ارائه می‌شود. آن‌ها در این مرحله به تایید استاندارد جدیدی رای می‌دهند.
مرحله انتشار
اگر اعضای ایزو این استاندارد جدید را تایید کنند، FIDS به عنوان یک استاندارد رسمی بین‌المللی منتشر می‌شود. اعضای شرکت‌کننده ایزو در مورد تاییدیه‌های استاندارد رای خواهند داد. یک استاندارد باید از حداقل دو سوم اعضای شرکت‌کننده، رای مثبت دریافت کند. حداکثر میزان آرای منفی در مورد آن هم نباید بیش از یک چهارم اعضای شرکت‌کننده باشد.
دلایل سازمان‌ها برای دریافت ایزو چیست؟
فرآیند دریافت گواهینامه ایزو می‌تواند گران و زمان‌بر باشد. پس اولین قدم برای دریافت گواهی ایزو این است تعیین کنید آیا این کار ارزش هزینه‌های آن را دارد یا خیر. برخی از دلایلی که باعث می‌شود سازمان‌ها به دنبال کسب گواهینامه ایزو باشند عبارتند از:
ملزومات قانونی: برخی از مشاغل و محصولات به گواهی مطابقت با استانداردهای رایج نیاز دارند.
رضایت مشتری: مشتریان سازمانی که از یک محصول یا خدمات در زمینه‌ها و کشورهای مختلف استفاده می‌کنند، از عملکرد ثابت آن‌ها راضی هستند. انطباق با استانداردها می‌تواند به سازمان در حل مسائل مشتریان هم کمک کند.
استانداردهای تجاری: هنگامی که صدور گواهینامه یک الزام قانونی نیست، وجود محصولات و خدماتی که دارای حداقل استانداردها هستند برای برخی از صنایع ضروری است.
نتیجه گیری
ایزو یک سازمان غیردولتی است که از نهادهای استاندارد بیش از ١۶٠ کشور تشکیل شده و هر نهاد استاندارد، نماینده یک کشور عضو است. مرجع تصمیم‌گیری آن مجمع عمومی ایزو است که از نمایندگان اعضا و رهبران منتخب تشکیل می‌شود. این سازمان در توسعه و ارتقای استانداردهای بین‌المللی برای فناوری، شرایط کاری، مسائل اجتماعی و… همکاری می‌کند. شما می‌توانید برای مطالعه بیشتر درباره این که ایزو چیست یا به دست آوردن اطلاعات درباره کسب گواهی ایزو مرتبط با حوزه کاری خود با کارشناسان ما تماس بگیرید.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!