GHP – Good Hygiene Practice

گواهینامه انطباق GHP

اصطلاح GHP در گواهینامه انطباق GHP، مخفف کلمه Good Hygiene Practice است. GHP یکی از استاندارهای بین المللی مواد غذایی است که بر استانداردهای عملکرد ایمنی مواد غذایی، شیوه‌های بهداشتی خوب و انطباق با مقررات بهداشتی ملی و بین‌المللی تمرکز کرده‌ است. رعایت GHP و اخذ گواهینامه انطباق GHP اولین قدم در جهت ایجاد مدیریت بهداشت است که در سراسر زنجیره پردازش مواد غذایی قابل اجرا است.

GHP عبارت است از کلیه شرایط، معیارها و ضوابط مورد نیاز برای اطمینان یافتن از ایمنی و مناسب بودن مواد غذایی در کلیه مراحل زنجیره تولید مواد غذایی. رعایت GHP و گواهینامه انطباق GHP حداقل شیوه‌های بهداشتی برای پردازنده‌های غذا، مانند هتل‌ها و رستوران‌ها را پوشش می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که غذا برای مصرف انسان ایمن و مناسب است.

GHP چیست؟

این عملیات یک پایه ضروری برای پیاده‌سازی سایر طرح‌های مدیریت ایمنی مواد غذایی مانند GMP، HACCP و ISO 22000 است. ترویج GHP و دریافت گواهینامه انطباق GHP در زنجیره تامین مواد غذایی از اهمیت زیادی برخوردار است. این امر با بررسی فرآیندهای زنجیره تامین قابل دستیابی است. انطباق GHP، موارد مورد توجه و مشکلات احتمالی را برای بهبود استانداردهای ایمنی مواد غذایی برجسته می‌کند. GHP فرآیند ممیزی، امکانات، تجهیزات و فضاهای کاری شما را جهت شناسایی خطرات احتمالی و راه‌های بهبود آن بررسی می‌کند. آلودگی مواد غذایی و بیماری‌ها نباید بی‌اهمیت تلقی شوند و رعایت GHP و اخذ گواهینامه انطباق GHP به این امر کمک می‌کند.

شیوه‌های بهداشت خوب

همه مصرف‌کنندگان حق دارند انتظار بهره‌مندی از غذای ایمن، بهداشتی و با کیفیت داشته باشند. به همین دلیل است که تولید و پردازش غذا برای جلوگیری از خطرات، نیاز به مراقبت و شیوه‌های ایمنی بهداشت دارد. شیوه‌های بهداشت خوب، مجموعه‌ای از الزامات برای جلوگیری از آلودگی مواد غذایی به منظور ارائه غذای ایمن به مصرف‌کنندگان است. بیماری‌هایی که از طریق غذا منتقل می‌شوند، ممکن است ناشی از اقدامات نادرست و عدم اخذ گواهینامه انطباق GHP باشند. اقدامات نادرست در شیوه بهداشتی غذا شامل مواردی از جمله عدم رعایت بهداشت محیط و بهداشت نامناسب، حمل‌ونقل مختلط و نامناسب، ذخیره‌سازی ضعیف، بهداشت شخصی نامناسب، منبع ناایمن غذا هستند.

انواع آلاینده در GHP

آلاینده‌هایی که مواد غذایی با آن‌ها درگیر هستند و در ارائه گواهینامه انطباق GHP در نظر گرفته می‌شوند، به سه دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند:

بیولوژیکی: باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌هایی که در هوا، غذا، آب، خاک، حیوانات یا انسان‌ها وجود دارند.

فیزیکی: اجسام خارجی موجود در غذا معمولا به دلیل آلودگی تصادفی و یا شیوه‌های نامناسب رسیدگی به آن‌ها پیدا می‌شوند. از جمله این ذرات می‌توان به سنگ‌ریزه، سنگ، فلز، شیشه، چوب، حشرات، خاک، جواهرات، مو،ناخن و… اشاره کرد که همگی با چشم قابل مشاهده هستند.

مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مورد استفاده برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن سطوح تماس با مواد غذایی، مواد شیمیایی کنترل آفات، رنگ‌ها و مواد شیمیایی تصفیه آب، آفت‌کش‌ها،کودها، قارچ‌کش‌ها و همچنین گروهی از مواد شیمیایی مضر طبیعی مانند مایکوتوکسین‌ها.

هدف از رعایت GHP

FDA ایالات متحده و سایر نهادهای نظارتی در سراسر جهان، رعایت GHP و اخذ گواهینامه انطباق GHP را توصیه می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که یک شرکت به کاهش آلودگی مواد غذایی و بیماری‌های ناشی از غذا با اجرای شیوه‌های ایمنی مواد غذایی متعهد است. GHP مورد بحث در گواهینامه انطباق GHP از جنس عملیات بوده که از زیرساخت‌های مناسب تامین‌شده نگهداری می‌کند. از مصداق‌های GHP می‌توان به نظافت و شست‌وشو C&D (Cleaning And Disinfection)، بهداشت پرسنل (Personnel Hygiene)، نگهداری و تعمیراتPM (Preventive And Maintenance)  و شست‌وشو در محل (CIP) اشاره کرد.

GPS-Good Storage Practice- روش های بهینه انبارداری

گواهینامه انطباق GSP

گواهینامه انطباق GSP  یاGood Storage Practice ، به معنای روش های بهینه انبارداری است. روش های بهینه انبارداری (GSP) شامل توصیف اقدامات خاصی است که برای نگهداری و حمل مناسب محصولات دارویی لازم است. شیوه‌های بهینه انبارداری یا گواهینامه انطباق GSP  در شرکت‌ها، سازمان‌ها و موسسات مختلف داروسازی نقش اساسی دارند. هر یک از روش‌ها نه تنها ملزم به نشان دادن مدیریت کارآمد، بلکه ذخیره‌سازی کارآمد محصولات دارویی هستند. درواقع ذخیره‌سازی کارآمد داروها امری ضروری است زیرا با هدف حفظ و نگهداری قدرت و تمامیت فیزیکی داروها پیاده‌سازی می‌شود. علاوه‌براین، روش های بهینه انبارداری شامل فعالیت‌هایی هستند که از خرابی جلوگیری می‌کنند تا از حفظ کیفیت و ایمنی داروها نیز اطمینان حاصل کنند. در گواهینامه GPS و روش‌ های بهینه انبارداری انتظار می‌رود که همه شرایط نگهداری مواد و محصولات پزشکی با برچسب‌گذاری محصولات مطابقت داشته باشد. تمام شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که همه کارکنانی که به محصولات پزشکی دسترسی دارند و در فرآیندهای ذخیره‌سازی و توزیع مشارکت دارند، اصول GSP را در هر مرحله از فعالیت رعایت کنند.

هدف از اجرای اصول روش های بهینه انبارداری

گواهینامه انطباق GSP یکی از استانداردهای بین المللی تجهیزات پزشکی است . این گواهینامه سندی درباره اطمینان از عملکرد صحیح سیستم انبارداری و اعتماد به نگهداری صحیح کالا در انبارها است. اين دستورالعمل جهت استفاده در کلیه داروخانه‌هاي شهري و داروخانه‌هاي مراکز درمانی از جمله بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها کاربرد دارد. روش های بهینه انبارداری با تاکید بر مدل بین‌المللی آمریکایی با ۶ فاکتور اصلی انبارداری شکل گرفته است. مسئولیت پیگیری، ارزيابي و نظارت بر حسن اجرای آن بر عهده کارشناسان دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی است.

مزایای گواهینامه انطباق GSP

از جمله مزایای ارزشمند روش های بهینه انبارداری می‌توان به این موارد اشاره کرد: کاهش یا از بین بردن آسیب‌ها، ایمنی کارکنان، استفاده موثر از فضا و کاهش اتلاف فضا، کاهش هزینه‌های جابه‌جایی، تحویل به‌موقع و کارآمد، افزایش رضایت مشتری

فاکتورهای اصلی ارزیابی در گواهینامه  GSP

این فاکتورها شامل این موارد است: طراحی و ساخت صحیح انبار از لحاظ Lay-Out و ساختمان، طراحی و عملکرد صحیح سیستم اطلاعات انبار (Information System)، طراحی و عملکرد صحیح سیستم پایش انبار (Monitoring System)، طراحی و عملکرد صحیح سیستم بهداشتی و مبارزه با آفات در انبار  (IPM)، طراحی و عملکرد صحیح سیستم های  FIFOو LIFO در صورت کاربرد، طراحی و عملکرد صحیح سیستم پیشگیری از صدمه و خسارت بر اقلام موجود در انبارها و پیشگیری از سرقت و مفقودی و سیستم ردیابی

انواع انبارها از نظر نوع کاربرد در گواهینامه انطباق GSP

این انبارها شامل این موارد می‌شوند: انبار فرآورده‌های دارویی و دامی، انبار فرآورده‌های دارویی، انبار تجهیزات پزشکی، انبار لوازم آرایشی و بهداشتی، انبار مواد آتش‌زا، انبار داروهای ضایعاتی (Waste)، انبار داروهای مرجوعی (Returned)، انبار داروهای ریکال  (Recall)

تقسيم‌بندي انبار از نظر درجه حرارت در روش های بهینه انبارداری

  • فریزر: با برودت 10- تا 20- برای بعضی از داروهای خاص مانند داروهای بیولوژیک و واکسن‌ها
  • Cold Place: سردخانه یا 8-2
  • Cool Place: انبار خنک یا 8-15
  • انبار معمولی يا (temperature room): درجه حرارت 25-15 نوسان درجه حرارت اين انبار می تواند بین30-15 باشد.

روش هاي بهینه انبارداري

اهم مقررات و روش های بهینه انبارداري در انبارهاي دارویی شامل موارد و موضوعات زیر است:

نیروی انسانی، ساختمان و امکانات، تجهیزات و ماشین‌های توزیع، نظافت و بهداشت، دستورالعمل‌هاي مربوط به انبار، شکایات فرآورده‌های دارویی (Complains)، داروهای ریکال (Recall Pharmaceutical  Products)، داروهاي ضايعاتي (Waste Pharmaceutical  Products ، داروهاي مرجوعي ( (Returned Pharmaceutical Products، داروهای تقلبی (Counterfeit Pharmaceutical Products، داروهای وارداتی (Importation Pharmaceutical Products)، فعالیت‌های قراردادی  (Contract Activities)،Post Marketing Quality Control (PMQC) ، مدارك انبار و سيستم بایگانی، شرایط نگهداری فرآورده‌های دارویی، بازرسی داخلی (Self – Inspection)

GMP – Good Manufactring Practice

گواهینامه gmp

عملیات تولیدی خوب یا GMP بخشی از یک سیستم کیفی است که تولید و آزمایش مواد دارویی فعال، مواد غذایی، محصولات دارویی و دستگاه‌های پزشکی را پوشش می‌دهد. GMP هم در گروه گواهینامه های بین المللی مواد غذایی و هم استانداردهای تجهیزات پزشکی جای می گیرد. GMP ها دستورالعمل‌هایی هستند که جنبه‌های تولید و تست را مشخص می‌کنند که می‌توانند بر کیفیت محصول تاثیر بگذارند. بسیاری از کشورها قوانینی دارند که به موجب آن، شرکت‌های داروسازی و مواد غذایی باید از روش‏های گواهینامه GMP پیروی کنند و دستورالعمل‌های GMP خود را مطابق با آن قوانین ایجاد کنند. در واقع عملیات خوب تولید مفهومی است که تضمین می‌کند محصولات با توجه به استانداردهای کیفیت تولید و کنترل می‌شوند. این طرح برای به حداقل رساندن خطرات مربوط به تولید دارو و مواد غذایی  طراحی شده‌است.

اگرچه دستورالعمل‎های مختلفی وجود دارد، اما همه آن‎ها از چند اصل ابتدایی پیروی می‌کنند.

اصول گواهینامه GMP

فرآیندهای ساخت به وضوح تعریف و کنترل می‌شوند. تمامی فرآیندهای بحرانی به منظور حصول اطمینان از سازگاری و انطباق با مشخصات تایید می‌شوند. فرآیندهای ساخت کنترل می‌شوند و هر گونه تغییر در فرآیند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. تغییراتی که بر کیفیت دارو و مواد غذایی  تاثیر دارند، در صورت لزوم تایید می‌شوند. تسهیلات تولیدی باید یک منطقه تولیدی تمیز و بهداشتی شامل آزمایشگاه‌ها و انبارها را حفظ کند. دستورالعمل‌ها و روش‌ها به زبان روشن و بدون ابهام نوشته می‏شوند.

اپراتورها برای انجام رویه‎ها و مستند‌سازی آموزش دیده‎اند. سوابق، به صورت دستی یا توسط ابزارها در طول تولید نشان می‌دهند که تمام مراحل مورد نیاز توسط رویه‌ها و دستورالعمل‌های تعریف‌شده برداشته ‌شده و کمیت و کیفیت دارو مورد انتظار است. انحرافات نیز مورد بررسی و مستندسازی قرار می‌گیرند. سوابق تولید (از جمله توزیع) در یک فرمت قابل درک و در دسترس است که می‌تواند تاریخ کامل یک دسته را ردیابی کند. توزیع داروها هر گونه ریسک برای کیفیت آن‌ها را به حداقل می‌رساند. یک سیستم برای به خاطر آوردن هر نوع دارو از فروش یا عرضه در دسترس است.

شکایات در مورد داروهای بازار بررسی می‌شوند، دلایل نقص‌های کیفیت مورد بررسی قرار می‌گیرند و اقدامات مناسب با توجه به داروهای معیوب و جلوگیری از وقوع دوباره این نقص‌ها انجام می‌شوند. طراحی ساختار سازمانی، اصول عملیاتی و شرایط محیطی باید به منظور جلوگیری از آلودگی متقابل محصولات دارویی و جلوگیری از آلودگی متقابل از مواد یا محصولات برچسب‌گذاری شده یا بدون برچسب، کنترل شود. فرآیند باید در یک وضعیت کنترل در طول چرخه عمر محصول و بهبودهای مورد نیاز باقی بماند. سیستم باید برای فراخوانی هر دسته از فروش یا عرضه در دسترس باشد.

دستورالعمل‌هایGMP  دستورالعمل‌های تجویزی در مورد چگونگی تولید محصولات نیستند. آن‌ها مجموعه‌ای از اصول کلی هستند که باید در طول تولید اعمال شوند. زمانی که یک شرکت سیستم کیفیت دارویی، فرآیندهای تولید و کنترل خود را راه‌اندازی می‌کند، ممکن است روش‌های زیادی برای انجام الزامات گواهینامهGMP  وجود داشته باشد. این وظیفه شرکت برای تعیین موثر و کارآمدتر کردن فرآیند کیفیت است.

گواهینامه GMP برای چه مواردی مورد ارزیابی، ممیزی و صدور گواهینامه قرار می‌گیرد؟

تولیدکنندگان صنایع غذایی، تولیدکنندگان صنایع دارویی، تولیدکنندگان مواد آرایشی و بهداشتی و تولیدکنندگان غذاهای دام و طیور به گواهینامه GMP نیاز دارند.

چرا گواهینامهGMP  در داروسازی و صنایع غذایی اهمیت دارد؟

داروهای با کیفیت پایین می‌توانند فاجعه‎ای برای بیماران و دولت‏ها از منظر سلامت و هزینه ایجاد کنند. اگر شرکت‌ها نمی‎توانند با توجه به مسائل GMP داروهای لازم را تولید کنند، احتمالا خطر کمبود دارو به وجود می‎آید و باعث می‌شود بیماران قادر نباشند در مواقع مورد نیاز، به داروهای تجویز شده خود دسترسی داشته باشند. صنعت داروسازی مسئولیت تامین عرضه خود را دارد و از ابتدا باید در پروژه‎های مهندسی و مشاوره دارویی مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این گواهینامه GMP می‌تواند به افزایش فرصت‌های صادرات دارویی کمک کند. اکثر کشورها در سراسر دنیا فقط واردات و فروش دارویی را که با استانداردهای بین‌المللی شناخته‌شده تولید شده‌اند، می‌پذیرند.

سرمایه‌گذاری بر روی گواهینامه GMP به معنی سرمایه‌گذاری در تولید داروهای با کیفیت است. این کار باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها، کاهش خطرات و بهبود استاندارد دارو در سراسر جهان می‌شود. همچنین تولید غذاهای با کیفیت پایین نیز فاجعه‎ای برای مشتریان از نظر سلامت خواهد بود. گواهینامه GMP همچنین می‌تواند به افزایش فرصت‌های صادرات غذایی نیز کمک کند. اکثر کشورها در سراسر دنیا فقط واردات و فروش آن دسته از محصولات غذایی که با استانداردهای بین‌المللی شناخته‌شده تولید شده‌اند، می‌پذیرند.

HACCP – کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی

گواهینامه HACCP

گواهینامه HACCP سيستمي است مبتنی بر دانش استفاده از ابزار و فنون شناسایی مخاطرات موجود در پروسه تولید و توزیع مواد غذایی و بکارگیری متدهایی جهت پیگیری از وقوع این خطرات به نحوي که اطمینان حاصل شود كه محصول نهایی براي سلامت مصرف‌کننده نهايي خطر ندارد. گواهینامه HACCP در چرخه تولید مواد غذایی می‎تواند از مرحله تهیه مواد اوليه تا توزیع و رسیدن به دست مصر‎ف‎کننده نهایی را در بر بگیرد. به طور کلی استانداردهای مواد غذایی به تعریف موارد ضروری برای سیستم های مدیریت مواد غذایی برای کنترل خطرات ایمنی مواد غذایی می پردازد .

معرفی سیستم HACCP

سیستم HACCP یا تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی، یک استراتژی ساختاریافته برای بهداشت مواد غذایی است که با ارزیابی و کنترل مخاطرات شیمیایی، میکروبیولوژی و فیزیکی در طول پروسه آماده‌سازی مواد غذایی از مواد اولیه تا تولید، اعمال و اجرا می‌شود. این سیستم که یک ابزار مدیریت ریسک را فراهم می‌کند، موثرترین راه برای ایمنی مصرف مواد غذایی است و اجرای آن در بسیاری از واحدهای صنایع غذایی کشورهای پیشرفته صنعتی با موفقیت روبه‌رو بوده است.

استاندارد HACCP، در واقع یک سیستم بین‌المللی شناخته شده برای کاهش احتمال خطر ایمنی در مواد غذایی است. در سیستم HACCP خطرهای بالقوه شناسایی شده و در طول پروسه مواد غذایی کنترل می‌شوند. هر شرکتی که در تولید، فرآوری و کنترل محصولات غذایی فعالیت دارد می‌تواند از سیستم HACCP برای حذف یا کاهش خطرات ایمنی در محصولاتش استفاده کند. سایر استانداردهای سیستم‌های مدیریت صنایع غذایی مانند استاندارد ISO 22000، توسط این سیستم پشتیبانی می‌شوند.

از یک طرف به دلیل اهمیت بسیار زیاد این سیستم در ایمنی مصرف مواد غذایی و از طرف دیگر، تاثیر آن در سهولت مبادلات تجاری، این پدیده نوین به نحو گسترده‌ای مورد استقبال کارشناسان قرار گرفته و کمیته‌های متعددی برای فراهم ساختن امکانات اجرایی آن در کشور تشکیل شده است. این در حالی است که بیشتر کارخانجات صنایع غذایی کشور به دلیل توسعه نیافتگی، ضعف مدیریت و دانش فنی، فقر بهداشت، عدم تمایل به ایجاد تحول و مسائل دیگر، هنوز از این سیستم استقبال چشم‌گیری نکرده‌اند.

این سیستم و اصول اجرائی آن توسط کمیته غذایی CODEX که وظیفه اجرای ‌استاندارهای مواد غذایی اعلام شده توسط دو سازمان FAO  و WHO را برعهده دارد، ‌شرح داده شده است.

 درسال ۱۹۷۱ این روش در اولین کنفرانس بین‎المللی نگهداری مواد غذایی برای کارخانجات غذایی مورد توجه قرارگرفت. طی سی سال اخیر، این سیستم به عنوان اولین شیوه ایمن‌سازی و حفاظت دربرابر عوامل میکربی گسترش یافته است. کارایی این روش از سایر روش‌های رایج تعیین کیفیت مواد غذایی  که مبنی بر آزمایش محصول نهایی است بیشتر است .

دلایل استقبال جهاني از استاندارد HACCP

دلایل مختلفی برای استقبال جامعه جهانی از استاندارد HACCP وجود دارد که از مهم‌ترین آ‌ن‌ها می‌توان به اهمیت نقش غذا در جامعه و افزایش آگاهي مصرف‌کنندگان نسبت به خطراتی كه مواد غذایی ناسالم می تواند حامل و ناقل آن باشند در اثر افزایش عمومی سطح دانش عمومی در اجتماع، روند صنعتی شدن تولید غذا، ارتباطات گسترده جوامع، گستردگی چرخه تولید تا مصرف، بروز بیماری های ناشناخته، لزوم کنترل افزودنی ها در تولید مواد غذایی، ناکارآمدی سیستم های کنترل آماري در توليد مواد غذایی وكاهش هزینه های بازرسی و آزمون به دلیل حذف یا کاهش ایستگاه‎ های بازرسی غیرضروری و تکیه بیشتر و دقیق تر بر کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی (Points Control Critical) اشاره کرد.

دامنه استاندارد HACCP

استاندارد HACCP در برگيرنده چرخه توليد و توزيع مواد غذايی است. اين چرخه، از مزرعه تا توزيع و اماكن عرضه عمومي مواد غذايي نظير رستوران‌ها، كافي‏شاپ‌ها و هتل‌ها را نيز در بر مي‎گيرد.

دریافت گواهینامه HACCP

اخذ گواهینامه HACCP به این معنی است که سازمان یا شرکت مربوطه یک توافق بین‌المللی را قبول کرده است که طی این توافق، تجزیه و تحلیل خطرات و کنترل نقاط بحرانی سیستم ایمنی غذایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این گواهینامه، ایمنی مواد غذایی از نظر مخاطرات میکروبیولوژی – فیزیکی و شیمیایی  مورد تحلیل قرار می‌گیرد و کل ریسک سلامت مواد غذایی برطرف خواهد شد.

نحوه استقرار سیستم HACCP

برقراری سیستم  HACCP در سازمان، مانند ایجاد هر ساختار جدید، نیازمند سرمایه‌گذاری توسط صاحبان سازمان است. علی‌رغم این موضوع، نگرش مدیران سازمان‎های موادغذایی به لزوم وجود HACCP در سازمان و مزایای فراوان این سیستم در روند تولید، انگیزه برقراری این سیستم را بسیار قوت بخشیده است.

آموزش کارکنان سازمان مربوطه، ایجاد تغییرات ساختاری، تهیه تجهیزات مورد نیاز، مستندسازی سیستم، ثبت نتایج در طول فرآیند، آزمون محصول نهایی، توقف احتمالی در روند  تولید و نگهداری سیستم HACCP مواردیست که برای استقرار این استاندارد نیاز است.

مزایای استاندارد HACCP

سیستم HACCP مزایای زیادی برای سازمان‌ها ایجاد می‌کند. بهبود سطح ایمنی محصول، روش‌های پیشگیری مناسب، شناخت راه‌های بهبود فرآیند تولید، افزایش کیفیت و ثبات محصول، کاهش هزینه‌ آزمون محصول نهایی، کاهش ضایعات، افزایش میزان نظارت، نیاز کمتر به منابع فنی، افزایش مسئولیت کارکنان، افزایش اعتماد مصرف‎کننده، افزایش سهم بازار، حضور در بازارهای بین‌المللی، افزایش ثبات و امنیت تجارت و افزایش عملکرد کارکنان چند نمونه از مهم‌ترین مزایای استاندارد HACCP است.

نیازمندي‌هاي آموزش پرسنل در استاندارد HACCP

شركت‌هاي توليدكننده، توزيع‏كننده و كليه شركت‌هاي مرتبط در زنجيره ماده غذايي بايد اطمينان يابند كه كليه پرسنل مجري در زنجيره مواد غذايي از توليد اوليه به مصرف نهايي، آموزش‌های لازم را در موضوعات بهداشت ماده غذايي كه مرتبط با فعاليتهاي‌شان است، گذرانده‌اند. براي اجراي موثر استانداردHACCP ، آموزش پرسنل در صنايع، دانشگاه‌ها و مراكز دولتي مسئول براي بكارگيري اصول موثر HACCP و افزايش آگاهي مصرف‏كنندگان، ضروري است. كميته بين‌المللي مشخصات ميكروبيولوژي براي صنايع غذايي پيشنهاد مي‌كند كه آموزش‌هايي در ارتباط با مخاطرات به پرسنل داده شود.

پيشنهاد مي‌شود ارتباطات آموزشي بين صنايع، گروه‌هاي بازرگاني، سازمان‎هاي حمايت از مصرف‌كنندگان و مسئولين رسمي دولتي بيشتر شود و آموزش‌هاي اجرايي مشتركي جهت بكارگيري سیستم گواهینامه HACCP برگزار گردد. آموزش بهداشت پرسنل جزیی از مسئوليت‌هاي يك شركت توليدكننده مواد غذايي است.

گرفتن مدرک HACCP

برای اطلاع از گرفتن مدرک HACCP و همچنین میزان هزینه آن می‌توانید با مشاوران QCB تماس بگیرید و از راهنمایی‌های آن‌ها استفاده کنید.

ISO22000:2018 – سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی

ایزو 22000

در جهانی که ما در آن به سر می‌بریم، مفاهیم و عبارت‌های جدیدی در حدر جهاني كه ما در آن به سر مي‌بريم، مفاهيم و عبارت‌هاي جديدي در حال شكل‌گيري است. شرایط به گونه‌ای است كه متناسب با رشد و پيشرفت اقتصادي و صنعتي شدن جهان تعاریف و مفاهیم نويني به وجود آمده و معرفي شده است. در اين ميان موضوع سلامت و ايمني محصول و كليه‌ واژه‌هاي مربوط به آن، از اين قاعده مستثني نبوده است. سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی یا ایزو 22000، نه به عنوان یک استاندارد، بلكه به عنوان برنامه تضمين ايمني مواد غذايي سال‌ها مورد حمايت سازمان‌هاي جهاني و كشورهاي عمده واردكننده مواد غذايي بوده است

استاندارد ایزو 22000، تركيبي از اصولHACCP ، روش‌هاي اجرايي آن كه در كميسيون كدكس مواد غذايي تعريف شده‌اند و برنامه‌هاي پيش‌نيازي آن (PRPs) است. در استاندارد ISO 22000 تمامي خطرهایی كه احتمال وقوع آن در زنجيره توليد مواد غذايي وجود دارد، شناسايي و ارزيابي شده است. در نتيجه به راحتي توسط واحد فرآوري و يا ساير واحدها در طول زنجيره توليد تا عرضه قابل كنترل هستند. خطراتی که در استاندارد  ISO 22000 مد نظر است، ممکن است مرتبط با فرآیند، تاسیسات، تجهیزات و… باشند. جهت تدوين سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی و ایجاد استاندارد ایزو 22000، كميته‌اي متشكل از كشورهاي آمريكا، ژاپن،آلمان ،فرانسه، انگليس و چند كشور ديگر از سال 2000 اقدام به تهيه پيش‌نويس و رايزني‌هاي فني كردند. پس از توافقات انجام شده، استاندارد 22000 به تصويب رسيد و جهت اجرا، از ابتداي سال 2006 منتشر شد.

معرفی استاندارد ISO 22000
ایزو 22000 ویرایش 2018 یا سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی، يك استاندارد جهاني است كه در سال‌های گذشته به تصويب اعضاي سازمان جهاني استاندارد (ISO) رسيد. همه واحدهایی كه در زنجيره توليد مواد غذايي دخالت دارند، تحت پوشش استاندارد ISO 22000 هستند. از جمله واحدهایی که برای اخذ ایزو 22000 تحت پوشش استاندارد 22000 هستند، می‌توان به توليدكنندگان مواد اوليه، توليدكنندگان خوراك دام و آبزيان، پرورش‌دهندگان دام، طيور و آبزيان، شركت‌هاي حمل‌و‌نقل كالا، انبارهاي نگهداري محصول، توليدکنندگان مواد افزودني، توليدكنندگان مواد بسته‌بندي، توليدکنندگان مواد شيميايي، نظافت و گندزدايي سطوح كارخانه‌هاي مواد غذايي و نيز شركت‌هاي خدمات‌رساني اشاره کرد.
گواهینامه ایزو 22000، نيازمندي‌هاي سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را براي تضمين سلامت ماده غذايي در زنجيره توليد اين مواد تا مصرف‌كننده نهايي مشخص كرده و داراي اجزاي كليدي زير است:
ارتباط متقابل بين افراد درگير در چرخه توليد مواد غذايي
برنامه‌هاي پيش‌نيازي
اصول سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
ارتباط بين افراد درگير در زنجيره توليد مواد غذايي براي اطمينان از شناسايي خطرات ايمني غذا و كنترل آن در هر کدام از مراحل ياد شده فاکتوری لازم و حياتي در اخذ ایزو 22000 است. اين ارتباط بايد در سرتاسر چرخه توليد مواد غذايي بين افراد مورد نظر به وجود آيد. ارتباط با عرضه‌كنندگان و مصرف‌كنندگان، ضمن آگاه كردن آنان از خطرات تعيين شده و اقدام‌هاي كنترلي، موجب يادآوري نقش آن‌ها در سلامت محصول نهايي مي‌شود.

استاندارد 22000 شامل اصول هفت‌گانه مديريت ايمني مواد غذايي و مراحل اجرايي آن است كه در كدكس مواد غذايي توصيه شده است. براي كارآمد كردن استاندارد ISO 22000، تحليل مخاطره به عنوان عنصري كليدي در نظر گرفته شده است. همانطوركه گفته شد كليه مخاطره هايي كه مي‌تواند سلامت ماده غذايي را به خطر بیندازد بايد در چرخه توليد مواد غذايي شناسايي و كنترل شوند. از اين رو ایزو 22000 ویرایش 2018 به طور كامل به اين موضوع پرداخته است. استاندارد 22000، استانداردی جهانی است که علاوه بر جنبه‌هاي ايمني غذا، جنبه‌هاي خاص ديگر نظير آگاهي مصرف‌كننده از محصول خريداري شده و موضوع اخلاق در تجارت و… را نيز مورد توجه قرار داده است.

ISO22000:2018 - سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی

مزایای دریافت ISO 22000

وجود بيش از 30 طرح و برنامه كنترلي در جهان باعث شده كه علاوه بر شناسايي خطرات مختلف، سطوح متفاوتي از سلامتي براي يك ماده غذايي تعيين شود. این موارد توليدكنندگان را با مقررات و قوانين اجباري و هزينه‌هاي زائد زیادی مواجه کرده است. ایزو 22000 و لزوم دریافت گواهینامه ISO 22000 بر اساس اجماع جهاني شكل گرفته است و الزامات   آن هماهنگ با حضور كارشناسان مواد غذايي از بخش‌هاي مختلف در قالب سندی يكپارچه عرضه شده است
مزاياي گواهینامه ایزو 22000 و وجود سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را مي‌توان به صورت زير دسته‌بندي كرد:

تطابق محصول با استانداردهاي جهاني

تضمين كيفيت و ايمني محصول

حفظ اعتبار توليدكننده و نماد محصول

هماهنگي در اجراي استاندارد در كشورهاي مختلف و رقابت بهتر در بازارهاي جهاني

كاهش بيماري‌هاي ناشي از مصرف مواد غذايي آلوده

بهره‌برداري بهتر از منابع

مستند كردن بهتر روش‌ها و فرآيندها

افزايش سوددهي يا كاهش موارد مرجوعي

به طوركلي استاندارد ISO 22000 نيازمندي‌هاي يك سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را در تمامي فرآيندهاي مرتبط با غذا (از مزرعه و صيد تا سفره) تشريح كرده است. استاندارد 22000 شامل ويژگي‌هاي زير است:

انطباق با اصول HACCP اشاره شده در كدكس

هماهنگي در اجراي استانداردهاي سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی در كليه كشورها

فراهم كردن يك استاندارد قابل مميزي يا امكان كسب گواهينامه‌هاي داخلي و خارجي

هماهنگي با استاندارد ISO9001

ايجاد درك منطقي از HACCP در ابعاد بين‌المللي

امكان مميزي ساده‌تر نظام مديريت ايمني مواد غذايي و رفع سريع‌تر سوء برداشت‌ها از اين نظام

ایجاد اطمینان در مصرف‌کنندگان محصولات

حرکت به سمت تولید بدون نقص

پیشگیری از مخاطرات شیمیایی، میکروبی و فیزیکی که ممکن است در فرآورده‌های غذایی موجب خسارت رساندن به مشتری و کاهش اعتبار سازمان شود.

مزایای دریافت ISO 22000

دامنه کاربرد ایزو 22000 ویرایش 2018

کليه سازمان‌ها در محدوده زنجيره غذايي شامل توليدکنندگان مواد اوليه در کارخانه‌هاي توليد مواد غذايي و خوراک دام، عوامل درگير با حمل‌ونقل و انبار، فروشگاه‌های خرده‌فروشی و تامين‌کنندگان خدمات مرتبط با غذا نظير خدمات بسته‌بندی و… می‌توانند از استاندارد ISO 22000  بهره ببرند تا موفق به اخذ گواهینامه ایزو 22000 شوند.
استاندارد ISO 22000 و دریافت ISO 22000 يکي از تخصصی‌ترين استانداردهاي مديريت کيفيت در صنايع غذایی در سطح جهانی است که در اول سپتامبر 2005 توسط کليه ISO/TC34 تدوين و ابلاغ شد. ایزو 22000 ویرایش 2018، قابليت پياده‌سازي در سراسر زنجيره تأمين مواد غذایي از توليد در مزرعه و يا مراکز نگهداري دام و طيور تا ماشين آلات صنايع غذایی، کارخانجات توليد مواد غذایی، صنايع بسته‌بندی، غذاي دام و طيور شرکت‌هاي پخش مواد غذایي، سوپر مارکت‌ها و… را دارد. بنابراین تمامی واحدهای فوق امکان اخذ گواهینامه ISO 22000 را دارند.

هدف از پیاده‌سازی استاندارد 22000

کنترل و کاهش تمام مخاطرات  شناسایی شده به محدوده قابل قبول، باعث تحویل محصولی سالم به مصرف‌کننده نهایی و یا مرحله بعدی از زنجیره تولید می‌گردد. تهیه شواهد کافی به منظور اثبات قابلیت کنترل مخاطرات  در مواد غذایی براساس الزامات قانونی استاندارد ISO 22000 و همچنین الزامات مشتری از جمله مواردی است که سازمان‌های دخیل در زنجیره تولید، به آن نیازمندند. این استاندارد در سال ۲۰۱۸ با عنوان ایزو 22000 ویرایش 2018 به‌روز شد و جایگزین استاندارد ISO 22000:2005 قرار گرفت. آخرین ورژن استاندارد ISO 22000، ۲۰۱۸ است.

HALAL غذای حلال

HALAL غذای حلال

استاندارد HALAL (غذای حلال)

با دریافت این تاییدیه سازمان قادر به برقراری ارتباط با بیش از ربع جمعیت دنیا از طریق کسب موقعیت استثنایی صادرات به متقاضیان غذای حلال در سراسر دنیا خواهد بود. با توجه به بالا بودن جمعیت مسلمان جهان، ارزش مالی این بازار بسیار بالا خواهد بود.

تاییدیه حلال با اعمال قوانین بسیاردقیق و سخت گیرانه در زمینه رعایت اصول بهداشتی فردی مورد نیاز، علاوه بر تاکیدات موجود در سیستم های ایمنی و تامین سلامت مواد غذایی خواهد بود.

سازمان غذا و دارو ایران در ۱۵ اسفند ۱۳۸۹ در شورای عالی اداری تصویب و تشکیل شد. مسئولیت این سازمان بر عهدهٔ معاون غذا و داروی وزارت بهداشت می‌باشد.

شیوه‌های حمایت از سلامت مردم در مواجهه با فراورده‌های آرایشی و بهداشتی و نیز مواد غذایی فرایند شده و راهکارهای کاهش انگیزه‌های قاچاق، و جلوگیری از قاچاق با پیگرد جعل آرم وزارت بهداشت روی لوازم بهداشتی و آرایشی، از سوی سازمان غذا و دارو مورد بررسی قرار دارد و نظارت و کنترل وضعیت با کمک مجامع صنفی و ارگان‌های ذی‌ربط ازجملهٔ اقدامات سازمان غذا و داروی ایران می‌باشد.

در حال حاضر در بسیاری از کشورهای غیرمسلمان نیز گواینامه حلال باعث دلگرمی مسلملنان ساکن در ان کشورها شده است که می توانند مواد غذایی خود را  بدون دغدغه و مطابق با موازین شرعی تهیه نمایند.

برای شرکت های داخل کشور نیز این گواهینامه می تواند باعث افزایش اعتبار شرکت ها در قبال مصرف کنندگان خود باشد زیرا این تعهد داده می شود که تمامی موارد شرعی از مراحل ابتدایی تا تکمیل ماده غذایی و در اختیار گرفتن آن برای مصرف ، رعایت شده است.

در ایران نیز کارشناسان خبره با نظارت دقیق خود بر تمامی عملیات های تولید  غذای حلال باعث شده اند محصولات مطابق با قوانین شرعی در اختیار مصرف کننده قرار گیرد.

عملیات خوب کشاورزی ( GAP)

ISO 2171: 2007 غلات، حبوبات و محصولات جانبی

عملیات خوب کشاورزی ( GAP) و عملیات خوب رسیدگی (GHP)

عملیات خوب کشاورزی ( GAP) و عملیات رسیدگی خوب (GHP) ممیزی های داوطلبانه می باشند که اطمینان می دهد میوه ها و سبزیجات تولید – بسته بندی – حمل نگه داری می شوند و به صورت ایمن نگه داری می شوند تا مخاطرات ایمنی مواد غذایی میکروبی به حداقل برسد.

ممیزی های ( GAP) و (GHP) برپایه توصیه هایی که در دستورالعمل اداره ی غذا و داروی ایالات متحده برای کاهش مخاطرات ایمنی مواد غذایی برای میوه ها و سبزیجات تازه و استاندارد ایمنی مواد غذایی شناخته شده است تایید شده است.

در سال ۲۰۱۵ برنامه ی ممیزی USDA ممیزی را در ۵۰ ایالت – پورتوریکو و کانادا انجام داد که بیش از ۹۰ کالا را پوشش می داد.

استاندارد SFBB و اهمیت آن در بهبود بهداشت و ایمنی غذایی

غذای ایمن تر ، تجارت بهتر

استاندارد SFBB و اهمیت آن در بهبود بهداشت و ایمنی غذایی

استاندارد SFBB تحت عنوان HACCP، یک چارچوب مدیریت ایمنی غذایی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات مناسب را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند. استفاده از این استاندارد، به بهبود بهداشت و ایمنی غذایی کمک می‌کند و باعث می‌شود که مشتریان به شرکت‌هایی که با استفاده از این استاندارد کار می‌کنند، اعتماد بیشتری داشته باشند. در این مقاله، به بررسی اهمیت استاندارد SFBB  به‌عنوان یکی از استانداردهای مواد غذایی در بهبود بهداشت و ایمنی غذایی پرداخته شده است.

سیر تکوین استاندارد SFBB

استاندارد SFBB در دهه ۱۹۶۰ در شرکت کنگره آمریکا برای کنترل کیفیت مواد غذایی توسعه یافت. این استاندارد در دهه ۱۹۷۰ توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان ملل متحد برای بررسی ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی توصیه شد. در دهه ۱۹۹۰، این استاندارد به عنوان یک الزام در صنایع غذایی در ایالات متحده آمریکا تعیین شد و در حال حاضر به عنوان یک استاندارد بین‌المللی برای کنترل ایمنی غذایی شناخته شده است.

تعریف استاندارد  SFBB

SFBB مخفف عبارت Safer food, better business به‌معنای غذای ایمن تر تجارت بهتر است. استاندارد SFBB، یک چارچوب مدیریت ایمنی غذایی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات مناسب را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند. استفاده از این استاندارد، به بهبود بهداشت و ایمنی غذایی کمک می‌کند و باعث می‌شود که مشتریان به شرکت‌هایی که با استفاده از این استاندارد کار می‌کنند، اعتماد بیشتری داشته باشند.

گواهینامه ایزو SFBB با رعایت برخی اصول می‌تواند به کاهش هدررفت غذا، حفظ محیط زیست و افزایش سودآوری کمک کند.

سند استاندارد SFBB شامل چه بخش‌ها و موضوعاتی است؟

سند استاندارد SFBB شامل مواردی از جمله تحلیل خطرهای مرتبط با ایمنی غذایی، تعیین نقاط کنترل بحرانی، برنامه‌های بررسی سیستماتیک و اصلاحی، رویه‌های آموزشی و مستندسازی پروسه‌هاست. در ادامه، لیستی از بخش‌های مهم استاندارد SFBB آورده شده است:

  • تعریف محصولات
  • تحلیل خطر و شناسایی نقاط کنترل بحرانی
  • تعیین معیارهای کنترل
  • تعیین نقاط کنترل بحرانی
  • تعیین سیستم مانیتورینگ برای کنترل نقاط بحرانی
  • طراحی برنامه‌های بررسی سیستماتیک و اصلاحی
  • رویه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی به پرسنل
  • ثبت و مستندسازی پروسه‌ها
  • اجرای برنامه‌های بررسی و اصلاح
  • بررسی و ارزیابی سیستم مدیریت ایمنی غذایی
  • بهبود مداوم سیستم و ارتقای سطح ایمنی غذایی

این بخش‌ها نشان‌دهنده مراحل مختلفی هستند که شرکت‌ها باید برای رعایت استاندارد SFBB طی کنند. در ادامه هر یک از موارد مهم این استاندارد را توضیح خواهیم داد.

تحلیل خطرهای مرتبط با ایمنی غذایی در استاندارد SFBB چگونه انجام می‌شود؟

در گواهینامه ایزو SFBB، تحلیل خطرهای مرتبط با ایمنی غذایی در ۵ مرحله انجام می‌شود:

  • مشخص‌کردن کاربردهای محتمل محصولات غذایی و شرایط استفاده.
  • شناسایی خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل محصول غذایی.
  • تعیین نقاط کنترل بحرانی (CCPs) یعنی شناسایی نقاط کنترل بحرانی در فرآیند تولید محصول غذایی برای کنترل خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل.
  • تعیین مرزهای کنترلی (CLs)  یعنی تعیین مقادیر برای نقاط کنترل بحرانی یا مرزهای کنترلی که باید در طول فرآیند تولید محصول غذایی کنترل شوند.
  • بررسی و ارزیابی کارایی سیستم کنترلی برای کنترل خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل و بهبود مستمر سیستم.

هر یک از این 5 مرحله با دقت بالا و تحت نظارت‌های داخلی آزمایشگاهی انجام می‌شود.

تعیین نقاط کنترل بحرانی در استاندارد SFBB چگونه انجام می‌شود؟

در مرحله سوم از گواهینامه ایزو SFBB، نقاط کنترل بحرانی (CCPs) با توجه به خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل محصول غذایی، شناسایی می‌شوند. برای تعیین نقاط کنترل بحرانی، از روش‌های مختلفی مانند نمودار جریان فرایند (Process Flow Diagram) و شیوه نگارش شیوه‌نامه‌های عملیاتی استفاده می‌شود.

در این مرحله، ابتدا فرایند تولید محصول و مسیر حرکت محصول از مواد اولیه تا محصول نهایی شناسایی می‌شود. سپس، با توجه به خطرات موجود در هر مرحله، نقاطی که می‌توانند به عنوان نقطه کنترلی بحرانی شناخته شوند، مشخص می‌شوند. به عنوان مثال، در مرحله تولید یا بسته‌بندی محصول، نقطه کنترلی بحرانی ممکن است اندازه‌گیری دما باشد تا اطمینان حاصل شود که محصول در دمای مناسب نگهداری می‌شود.

بعد از شناسایی نقاط کنترل بحرانی، مرزهای کنترلی (CLs) برای هر نقطه کنترلی بحرانی تعیین می‌شود. مرزهای کنترلی به مقادیری گفته می‌شود که به‌عنوان یک حداقل یا حداکثر برای هر نقطه کنترلی بحرانی تعیین می‌شود و پایش و کنترل دقیق آن‌ها به‌منظور کنترل خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل محصول غذایی انجام می‌شود.

استاندارد SFBB به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند.

برنامه‌های بررسی سیستماتیک و اصلاحی مرتبط با استاندارد SFBB چه هستند و چگونه اجرا می‌شوند؟

در استاندارد SFBB، برای بررسی کارایی سیستماتیک (Systematic Review) و اصلاحی  (Corrective Action)، دو برنامه‌ی مجزا تعریف شده است:

  • برنامه بررسی سیستماتیک: این برنامه شامل بررسی و ارزیابی کارایی سیستم کنترلی برای کنترل خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل محصول غذایی می‌شود. در این برنامه، ابتدا باید یک برنامه کنترل فعالیت‌های شناسایی‌شده در مرحله تحلیل خطر (Hazard Analysis) تهیه شود. سپس، برنامه بررسی سیستماتیک انجام می‌شود که شامل ارزیابی کارایی سیستم کنترلی و بررسی تأییدیه‌ها، گزارش‌ها و سوابق مرتبط با نقاط کنترل بحرانی است. برای هر مشکل شناسایی‌شده، باید برنامه اصلاحی تهیه شود.
  • برنامه اصلاحی: برای هر مشکل شناسایی‌شده در بررسی سیستماتیک، باید یک برنامه اصلاحی تهیه شود. این برنامه شامل تعیین علت مشکل، تعیین نقاط کنترل جدید، تعیین مرزهای کنترلی جدید و تعیین روش بررسی و کنترل مجدد می‌شود. بعد از اجرای برنامه اصلاحی، باید کارایی آن ارزیابی شود و در صورت لزوم برنامه اصلاحی دیگری تهیه شود.

برای اجرای این برنامه‌ها، یک تیم مسئول باید تشکیل شود که اعضای آن از مدیریت، کارشناسان ایمنی غذایی و کارکنان مرتبط با فرآیند تولید محصول غذایی تشکیل شده باشد. اعضای این تیم باید با استفاده از داده‌های موجود، برنامه‌های بررسی سیستماتیک و اصلاحی را تهیه و اجرا کنند.

رویه‌های آموزشی و مستندسازی پروسه‌ها مرتبط با استاندارد SFBB چه هستند و چگونه اجرا می‌شوند؟

در استاندارد SFBB، رویه‌های آموزشی و مستندسازی پروسه‌ها به منظور آموزش و آگاهی کارکنان در خصوص ایمنی غذایی و اجرای صحیح سیستم کنترلی تعریف شده است. این رویه‌ها به شرح زیر هستند:

  • آموزش: در این رویه، باید برنامه‌های آموزشی و آموزش‌های مورد نیاز برای کارکنان در خصوص ایمنی غذایی و سیستم کنترلی تهیه شود. این برنامه‌ها باید شامل آموزش نحوه شناسایی خطرات، نحوه استفاده از تجهیزات کنترلی، نحوه جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مربوط به کنترل خطرات و دیگر موارد مرتبط با ایمنی غذایی باشد. همچنین، باید برنامه‌های آموزشی مورد نیاز برای کارکنان جدید و آموزش‌های مداوم برای کارکنان قدیمی تهیه شود.
  • مستندسازی پروسه‌ها: در این رویه، باید فرآیندها، مراحل و نقاط کنترل بحرانی موردنیاز برای کنترل خطرات مرتبط با هر کاربرد محتمل محصول غذایی مستندسازی شود. این مستندسازی باید به صورت دائمی و با استفاده از روش‌های مناسبی مانند نمودار جریان فرآیند، شیوه‌نامه‌های عملیاتی و گزارش‌های تأییدیه انجام شود. همچنین، برای هر تغییر در فرآیند تولید محصول غذایی باید مستندسازی جدیدی انجام شود.

برای اجرای این رویه‌ها، یک تیم مسئول باید تشکیل شود که اعضای آن از مدیریت، کارشناسان ایمنی غذایی و کارکنان مرتبط با فرآیند تولید محصول غذایی تشکیل شده باشد. اعضای این تیم باید با استفاده از داده‌های موجود، برنامه‌های آموزشی و مستندسازی پروسه‌ها را تهیه و اجرا کنند. همچنین، باید از آن‌ها خواست که به صورت دوره‌ای این رویه‌ها را بررسی کرده و در صورت لزوم به روزرسانی کنند.

استاندارد SFBB چه الزاماتی دارد؟

استاندارد SFBB به شرکت‌ها الزاماتی را نسبت به مدیریت ایمنی غذایی اعمال می‌کند که شامل موارد زیر می‌شود:

  • تشکیل تیم‌های کاری
  • تحلیل خطرهای مرتبط با ایمنی غذایی
  • طراحی و اجرای برنامه‌های بررسی سیستماتیک و آموزشی
  • تعیین نقاط کنترل بحرانی
  • ثبت و مستندسازی پروسه‌ها
  • ارزیابی سیستم مدیریت ایمنی غذایی
  • بهبود مداوم سیستم و ارتقای سطح ایمنی غذایی

این الزامات به شرکت‌ها کمک می‌کنند که به صورت سیستماتیک و کارآمد، ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند. همچنین، با اجرای این الزامات، شرکت‌ها می‌توانند به اعتماد مشتریان خود افزوده و در نتیجه، بازار فروش خود را گسترش دهند.

مفاهیم اصلی استاندارد SFBB چه هستند؟

مفاهیم اصلی استاندارد SFBB شامل موارد زیر هستند:

  • تحلیل خطر: شناسایی خطرات مرتبط با ایمنی غذایی و ارزیابی آنها.
  • نقاط کنترل بحرانی: شناسایی نقاط حساس در فرآیند تولید، به منظور جلوگیری از ورود خطرات به محصولات.
  • معیارهای کنترل: تعیین معیارهایی که باید در نظر گرفته شود تا خطرات مرتبط با ایمنی غذایی کنترل شوند.
  • تضمین کیفیت: ایجاد سیستماتیکی برای تشخیص و کاهش ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی.
  • تحقیقات و پیشرفت‌های علمی: استفاده از پیشرفت‌های علمی به منظور بهبود فرآیند تولید و ایمنی غذایی.
  • مشاوره‌های فنی: ارائه مشاوره‌های فنی به شرکت‌ها به منظور بهبود سیستم مدیریت ایمنی غذایی و کاهش ریسک‌های مرتبط با آن.

این مفاهیم برای شرکت‌ها بسیار مهم هستند و با رعایت آنها، می‌توان به بهبود سطح ایمنی و کیفیت محصولات خود دست یافت.

استاندارد SFBB برای شرکت‌ها الزامی است و بر اساس آمار، حدود ۶۰۰۰ شرکت در سراسر جهان تحت این استاندارد فعالیت می‌کنند.

مزایای استاندارد SFBB چیست؟

مزایای استاندارد SFBB شامل موارد زیر هستند:

  • کاهش ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی: استفاده از استاندارد SFBB به شرکت‌ها کمک می‌کند تا خطرات مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند.
  • افزایش کیفیت محصولات: با رعایت استاندارد SFBB، شرکت‌ها قادر خواهند بود تا بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود را به دست آورند.
  • افزایش اعتماد مشتریان: استفاده از استاندارد SFBB، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به اعتماد مشتریان خود افزوده و در نتیجه، بازار فروش خود را گسترش دهند.
  • تضمین قابلیت اطمینان: استفاده از استاندارد SFBB به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به برآوردن نیازهای مشتریان خود در زمینه ایمنی غذایی بپردازند و قابلیت اطمینان در این خصوص را تضمین کنند.
  • شناسایی ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی: استفاده از استاندارد SFBB به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند.
  • پایداری سازمانی: استفاده از استاندارد SFBB به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به صورت پایدار و مداوم، به بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود بپردازند.

این موارد فقط بخشی از مزایای بسیار وسیع استاندارد SFBB را تعیین می‌کند.

استانداردهای مشابه با استاندارد SFBB چه هستند؟

استانداردهای مشابه با استاندارد SFBB عبارتند از:

استاندارد ISO 22000: استاندارد ISO 22000 یک سیستم مدیریت ایمنی غذایی برای سازمان‌هایی است که در صنعت غذایی فعالیت می‌کنند. این استاندارد بر اساس استانداردهای HACCP و تمامیت سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001 طراحی شده است و شرکت‌ها را در تضمین ایمنی و کیفیت محصولات غذایی کمک می‌کند. با اجرای این استاندارد، سازمان‌های غذایی باید نیازهای مشتریان خود را شناسایی کنند و برای رفع نیازهای آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهند. هدف اصلی این استاندارد، کاهش خطرات مرتبط با غذا و افزایش اعتماد مشتریان به محصولات غذایی است. استاندارد ISO 22000 به عنوان یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در زمینه ایمنی غذایی شناخته شده است و در بسیاری از کشورها، به عنوان یک استاندارد لازم برای صادرات محصولات غذایی به شناخته شده است.

استاندارد HACCP: استاندارد  Hazard Analysis and Critical Control Pointsیا همان HACCP یک سیستم مدیریت کنترلی برای ایمنی غذایی است که بر اساس تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی تهیه می‌شود. در این سیستم، از ابتدای فرآیند تولید تا حین تحویل محصول نهایی، خطرات مرتبط با غذا شناسایی شده و در نقاط کنترل بحرانی کنترل می‌شوند. این استاندارد به عنوان یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در زمینه ایمنی غذایی شناخته شده است و در بسیاری از کشورها، به عنوان یک استاندارد لازم برای صادرات محصولات غذایی به شناخته شده است. استاندارد HACCP برای شناسایی، ارزیابی و کنترل مخاطرات مرتبط با غذا در هر مرحله از فرآیند تولید محصول غذایی استفاده می‌شود و هدف آن، حفظ ایمنی و کیفیت محصولات غذایی و همچنین کاهش خطرات مرتبط با آن‌ها است.

استاندارد BRC: استاندارد British Retail Consortium یا همان BRC استاندارد مشترک ایمنی غذایی برای شرکت‌های تولید کننده محصولات غذایی است که در سال ۱۹۹۸ توسط انجمن خرده‌فروشی بریتانیا تدوین شد. این استاندارد با هدف ارتقای کیفیت و ایمنی محصولات غذایی و کاهش خطرات مرتبط با آن‌ها تهیه شده است. در واقع، استاندارد BRC برای ایجاد یک سیستم مدیریت کیفیت جامع در شرکت‌های تولید کننده محصولات غذایی طراحی شده و در طول زنجیره تأمین غذایی، از تولید تا تحویل محصول تا نقطه فروش، ایمنی و کیفیت محصولات را تضمین می‌کند. در حال حاضر، استاندارد BRC به عنوان یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در زمینه ایمنی غذایی شناخته شده است و در بسیاری از کشورها، به عنوان یک استاندارد لازم برای صادرات محصولات غذایی به شناخته شده است.

تمامی این استانداردها در راستای بهبود ایمنی غذایی و کیفیت محصولات غذایی به وجود آمده‌اند و برای شرکت‌های فعال در این حوزه، الزامی هستند.

استاندارد SFBB برای چه کسب‌وکارهایی کاربرد دارد؟

استاندارد SFBB برای همه کسب‌و‌کارهایی که در زمینه تولید و فرآوری مواد غذایی فعالیت می‌کنند، کاربرد دارد. این استاندارد شامل شرکت‌های تولید مواد غذایی، رستوران‌ها، هتل‌ها، سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و غیره می‌شود. هدف اصلی استاندارد SFBB، ایجاد سیستمی برای مدیریت ایمنی غذایی در همه مراحل فرآیند تولید و توزیع مواد غذایی است. با رعایت این استاندارد، شرکت‌ها می‌توانند بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود را به دست آورده و به اعتماد مشتریان خود افزوده و در نتیجه، بازار فروش خود را گسترش دهند.

استاندارد SFBB شامل چند مرحله است که شامل شناسایی خطرات، تعیین نقاط کنترل بحرانی، تعیین حدود کنترل، تعیین روش‌های بررسی و تست، تعیین اعمال اصلاحی، تعیین روش‌های ثبت و مستندسازی و بررسی و ارزیابی است.

حرف آخر؛ استاندارد SFBB را از کجا تهیه کنیم؟

استاندارد SFBB یک استاندارد بین‌المللی برای مدیریت ایمنی غذایی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای کاهش یا حذف آنها انجام دهند. با رعایت این استاندارد، شرکت‌ها می‌توانند بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود را به دست آورده و به اعتماد مشتریان خود افزوده و در نتیجه، بازار فروش خود را گسترش دهند. استاندارد SFBB برای همه کسب و کارهایی که در زمینه تولید و فرآوری مواد غذایی فعالیت می‌کنند، کاربرد دارد و الزامی است.

کیو سی بی یک شرکت معتبر در زمینه ایزو در ایران است که در زمینه ارائه خدمات مشاوره‌ای، آموزشی و ارزیابی در حوزه‌های مختلف ایزو، از جمله ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۱۴۰۰۱ و استاندارد SFBB، فعالیت می‌کند. این شرکت با توجه به تجربه و دانش فنی کارکنان خود، تلاش می‌کند تا با ارائه خدمات باکیفیت، مشتریان خود را آسوده‌خاطر نگه دارد. در صورتی که به اخذ گواهینامه ایزو SFBB (غذای ایمن تر تجارت بهتر) تمایل دارید، کیو سی بی منتظر شماست.

سوالات متداول:

استاندارد SFBB چیست و برای چه کسب‌وکارهایی مناسب است؟

استاندارد SFBB یک استاندارد بین‌المللی برای مدیریت ایمنی غذایی است و برای همه کسب و کارهایی که در زمینه تولید و فرآوری مواد غذایی فعالیت می‌کنند، کاربرد دارد.

مزایای گواهینامه ایزوSFBB  چیست؟

مزایای استاندارد SFBB شامل کاهش ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی، افزایش کیفیت محصولات، افزایش اعتماد مشتریان، تضمین قابلیت اطمینان، شناسایی ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی و پایداری سازمانی است.

استانداردهای مشابه با گواهینامه ایزو SFBB چیست؟

استاندارد SFBB با استانداردهای مشابهی مانند ISO 22000، HACCP، BRC و FSSC 22000 در زمینه مدیریت ایمنی غذایی به کار می‌رود.