تقریباً هیچ‌چیز ارزشمندتر از دانش نیست و یافتن کسی‌که آزادانه آن را به اشتراک بگذارد یک شانس بزرگ است. امروزه، مردم اغلب در مورد اهمیت منتورینگ در زمینه‌های توسعه شخصی و شغلی صحبت می‌کنند، به‌طوری‌که یکی از کلیدی‌ترین توصیه افراد موفق به دیگران این است که «یک منتور داشته باشید». منتورها به پرکردن شکاف‌های مهارتی کمک می‌کنند و دانش و تجربه خود را برای پیشرفت کارآموز خود، در اختیار او قرار می‌دهند.
منتورینگ یک جنبه بسیار مهم در کسبوکار است و از مهم‌ترین وظایف مدیر منابع انسانی هم به‌حساب می‌آید. منتور به سازمان کمک می‌کند تا نیروی کار پویا، ماهر و متمرکزی برای مقابله با انواع چالش‌های آینده بسازد. بنابراین چه بهتازگی وارد یک تجارت شده باشید و چه آماده تصاحب یک موقعیت مدیریتی باشید، یک منتور خوب می‌تواند به شما کمک کند از اشتباهات پرهزینه دوری‌کنید. اما منتور چه کسی است؟ منتورینگ چه معنایی دارد؟ منظور از منتورشیپ چیست؟ برای پاسخ به این سؤالات با ما همراه شوید.
منتور کیست؟
منتور فردی است که دانش و تجربیات خود را با شما به اشتراک می‌گذارد و به‌عنوان کاتالیزور برای تغییر در شما عمل می‌کند. منتور به شما کمک می‌کند تا ارزش مهارت‌های خود را کشف کنید، هویت خود را دوباره تعریف کنید و ارزش‌های جدید را توسعه دهید.
بین یک منتور و منتی (کارآموز)، پیوندی قابل‌اعتماد و تعهدی معنادار وجود دارد، رابطه‌ای که در آن از رابطه استاد و شاگردی دوران باستان الگوبرداری شده است. درواقع کلمه «منتور» از شخصیت مربی در ادیسه هومر گرفته شده است. هنگامی‌که اودیسه، پادشاه ایتاکا، برای جنگ تروآ رفت، از منتور مورد اعتماد خود خواست تا پسرش، تلماخوس را نصیحت کند و به او آموزش دهد. با گذشت زمان، اصطلاح منتور به کسی اطلاق شد که راهنما و مربی است.
در حال حاضر منظور از منتور شخصی است که شما را پشتیبانی، مشاوره و راهنمایی می‌کند. او معمولاً برای شناختن شما و چالش‌هایی که با آن روبرو هستید وقت می‌گذارد و سپس از درک و تجربه شخصی خود برای کمک به پیشرفت شما استفاده می‌کند. بسیاری از افراد مشهور مانند کریستین دیور، ریچارد برانسون و اپرا وینفری همیشه از تأثیر منتورهای خود بر آنچه الآن هستند، صحبت کرده‌اند. برای درک بهتر نقش منتور شاید بهتر باشد اول بدانیم منتور چه وظایفی ندارد:
منتور چه چیزی نیست؟
❌ درحالی‌که یک منتور می‌تواند حمایت و راهنمایی ارزشمندی در مورد طیف وسیعی از موضوعات ازجمله سلامت روان ارائه دهد، اما او یک درمانگر نیست. بنابراین بسیار مهم است که همه افرادی که در مشاوره شرکت می‌کنند این نکته را بدانند.
❌ منتور همان مربی (کوچ) نیست. کوچ هزینه دریافت می‌کند تا در مورد موضوعات خاصی تدریس کند.
❌ منتورینگ یک راه‌حل جادویی برای همه مشکلات نیست. درحالی‌که منتورینگ می‌تواند طیف وسیعی از اهداف توسعه را پشتیبانی کند و مزایای زیادی برای هر دو طرف ماجرا دارد، اما قرار نیست همه‌چیز را برطرف کند. راه‌های تکمیلی زیادی برای توسعه افراد در کنار مشاوره وجود دارد.
منتورینگ چیست؟
منتورینگ را می‌توان به‌عنوان فرآیندی تعریف کرد که در آن یک فرد باتجربه و آگاه به یک فرد کم‌تجربه راهنمایی و مشاوره می‌دهد. در این فرایند وضوح پیدا می‌شود، شکاف‌ها پر می‌شوند، اهداف مشخص می‌شوند و درنهایت راه موفقیت به دست می‌آید.
منتورینگ فردی را که دانش و تجربه زیادی دارد با کسی که دانش یا تجربه مشابهی کسب نکرده است مرتبط می‌کند. منتور با حمایت منت (کارآموز)، او را تشویق می‌کند تا بتوانند پتانسیل خود را به حداکثر برساند، مهارت‌های خود را توسعه دهد، عملکرد خود را بهبود بخشد و به فردی که می‌خواهد تبدیل شود.
تفاوت بین منتورینگ و منتورشیپ چیست؟
ممکن است اصطلاح منتورشیپ را شنیده باشید که در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شود. این کلمه درواقع از ترکیب دو کلمه mentor و relationship ساخته شده است و می‌توان از آن، هم برای ارجاع به عمل منتورینگ و هم اشاره به ارتباطی که با منتور یا منت خود دارید استفاده کرد.
رابطه منتورینگ (منتورشیپ) رابطه‌ای است که برای به‌دست‌آوردن پیشرفت شخصی و حرفه‌ای برای منتور و منتی ایجاد می‌شود. برای‌مثال یک منتی ممکن است بخواهد مهارت‌های مدیریتی را بیاموزد تا در یک سازمان پیشرفت کند، منتور باید در آن عرصه مهارت داشته باشد و درنهایت به منتی کمک می‌کند تا مهارت‌های جدیدی را در خود توسعه دهد. در این رابطه منتور هم در حیطه آموزش و راهنمایی دیگران تجربه کسب می‌کند، بنابراین رابطه ماهیتی همزیستی پیدا می‌کند. منتورشیپ بر پایه اعتماد بنا شده است و در آن تبادل دانش، تجربه و حسن نیت وجود دارد. منتورینگ انواع مختلفی دارد که عبارت‌اند از:
منتورینگ یک‌به‌یک
منتورینگ یک‌به‌یک رایج‌ترین نوع منتورینگ است که در آن شخص باتجربه‌تر (منتور) به شخص کم‌تجربه (منتی) راهنمایی و مشاوره می‌دهد و از او پشتیبانی می‌کند. برای مثال زمانی‌که مدیر منابع انسانی به‌عنوان منتور یک کارمند جدید را در مورد سیاست‌ها و رویه‌های شرکت راهنمایی می‌کند یا زمانی‌که یک مهندس ارشد به‌عنوان منتور یک مهندس جوان را در مورد بهترین شیوه‌های طراحی مهندسی راهنمایی می‌کند، یک منتورینگ یک‌به‌یک در جریان است. در نظر داشته باشید در این شیوه تمرکز بر این است که منتی مهارت‌ها و دانش خود را در یک زمینه خاص توسعه دهد.
منتورینگ گروهی
منتورینگ گروهی شبیه به منتورینگ یک‌به‌یک است اما بیش از دو نفر در آن حضور دارند. در این رابطه، یک یا چند منتور به چندین منتی راهنمایی و مشاوره می‌دهند. این رابطه منتورینگ حس حمایتی بیشتر و جامع‌تری ایجاد می‌کند و کارآموزان با دیدگاه‌های متعددی در مورد پیشرفت شغلی آشنا می‌شوند. مثال برای این شیوه از منتورینگ: یک مدیر ارشد در نقش منتور گروهی از کارمندان پتانسیل بالا را راهنمایی می‌کند یا زمانی‌که گروهی از کارکنان در سطوح مختلف سازمانی یکدیگر را راهنمایی می‌کنند. این روش برای سازمان‌هایی که به‌دنبال ایجاد مجموعه‌ای از رهبران برای آینده خود هستند، بسیار مؤثر است.
منتورینگ همتایان
این شیوه یک رابطه منتورینگ است که در آن دو نفر با سطوح تجربه مشابه یکدیگر را راهنمایی و پشتیبانی می‌کنند. مثال این نوع از منتورینگ زمانی است که دو مهندس جوان در نقش منتور ظاهر می‌شوند و در مورد بهترین شیوه‌های طراحی مهندسی به هم مشاوره می‌دهند. روابط منتورینگ همتایان بیشتر غیررسمی است و به‌طور خودبه‌خود بین دو نفر که علایق یا اهداف مشابهی دارند ایجاد می‌شود. بااین‌حال در بسیاری از برنامه‌های آموزشی رسمی هم، منتی‌های همتا را برای تشویق به به‌اشتراک‌گذاری دانش، در یک تیم قرار می‌دهند.
منتورینگ معکوس
منتورینگ معکوس مدلی از منتورینگ است که در آن کارمندان ارشد منتور همتایان ارشد خود می‌شوند. هدف از منتورینگ معکوس کمک به کارمندان ارشد است تا با فناوری‌ها و روندهای جدید آشنا شوند. این روش شکاف نسلی بین گروه‌های مختلف یک سازمان را پر می‌کند. برای مثال یک کارمند جوان که به رسانه‌های اجتماعی مسلط است، به‌عنوان منتور نحوه استفاده از توییتر، فیس‌بوک و لینکدین را برای اهداف تجاری، به مدیر خود آموزش می‌دهد.
منتورینگ فلش
منتورینگ فلش (معمولاً به آن منتورینگ سرعت گفته می‌شود) رابطه‌ای است که در آن منتورها و منتی‌ها برای بحث در مورد یک موضوع یا چالش خاص که می‌تواند به‌سرعت حل شود، باهم ملاقات می‌کنند. این روش زمانی‌که افراد مسئله کوچکی دارند که برای برطرف‌کردن آن نیاز به یک جلسه مشاوره با منتور دارند، استفاده می‌شود. برای مثال کارمند جدید با کارمند باتجربه‌تر ملاقات می‌کند تا از او در مورد پروژه‌ای که روی آن کار می‌کنند، کمک بگیرد.
مزایای داشتن منتور
اهداف شما هر چه که باشد، توصیه‌های یک متخصص باتجربه به شما کمک می‌کند تا بر چالش‌های شغلی خود غلبه کنید. منتور به شما می‌گوید که چگونه می‌توانید ارتقاء پیدا کنید و ارتباطات مفیدی در صنعت خود ایجاد کنید. همچنین او در مورد مشکلاتی که در آینده می‌توانند اهداف شغلی شما را از مسیر خارج کنند، با شما صحبت می‌کند.
شما باید باتوجه به نیازتان منتور مناسب خود را پیدا کنید. اگر می‌خواهید کسبوکار کوچک خود را راه‌اندازی کنید، می‌توانید با یک فرد باتجربه در زمینه کارآفرینی تماس بگیرید. اگر می‌خواهید رهبر بهتری شوید، یک منتور با مهارت‌های رهبری پیدا کنید.
منتورهای باتجربه به شما بینشی را می‌دهند که شما به‌عنوان یک تازه‌کار به آن دسترسی نخواهید داشت. منتور این بینش را در مسیر سفرش به‌سوی موفقیت با شکست‌ها و پیروزی‌هایی که در عمل داشته است کسب کرده است. بنابراین شما با داشتن منتور لازم نیست ساعت‌ها و روزها وقت بگذارید تا تجربه کسب کنید. در یک سازمان آموزش کارکنان مستعد برای سطوح مدیریتی بالاتر و آماده کردن جانشینان شایسته، یکی از مهم‌ترین بخش‌های استاندارد مدیریت منابع انسانی است، کاری که با منتورینگ امکان‌پذیر است.
منتور خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
هدف منتور این است به شما کمک کند تا رشد کنید و به بهترین نسخه خود تبدیل شوید. این راهنمایی سطوح مختلفی دارد، از کمک به شما برای دستیابی به اهداف شخصی یا شغلی گرفته تا آشنا کردن شما با روش‌های جدید تفکر و به چالش کشیدن فرضیات محدودکننده، به اشتراک گذاشتن درس‌های ارزشمند زندگی و موارد دیگر. بنابراین یک منتور خوب:
- یک شنونده خوب است
- سؤالات دقیقی می‌پرسد
- همدلی می‌کند و مشوق است
- حمایت‌کننده است
او استعداد و توانایی درونی شما را می‌بیند و در به تصویر کشیدن آن به شما کمک می‌کند. منتور خوب به شما نمی‌گوید چه‌کاری انجام دهید، اما شما را راهنمایی می‌کند تا خودتان آن را بفهمید.
چرا یک شخص منتور می‌شود و چه وظایفی دارد؟
واقعیت این است که برای یک منتور فرصت راهنمایی دیگر یک تجربه فوق‌العاده ارزشمند محسوب می‌شود. دیدن فردی که درنتیجه توصیه‌های او رشد می‌کند و موفق می‌شود علاوه‌بر لذت‌بخش بودن، به تجربیات و زندگی منتور معنایی عمیق می‌دهد. منتورینگ علاوه‌بر منتی، مزایای زیادی برای منتور دارد، مانند بهبود ارتباطات و توسعه مهارت‌های رهبری. هاروارد بیزینس ریویو یک مطالعه در مورد تأثیرات مثبت منتورینگ انجام داد و دریافت افرادی که به‌عنوان منتور فعالیت می‌کنند سطوح پایین‌تری از اضطراب را در مقابل همتایان غیر منتور خود تجربه می‌کنند و زندگی خود را معنی‌دارتر می‌دانستند. وظایف یک منتور عبارت‌اند از:
تعیین اهداف منتی
هدف‌گذاری معمولاً در اولین جلسه اتفاق می‌افتد و در طول رابطه منتور با منتی ممکن است مورد بازبینی قرار بگیرد و یا هرسال تجدید شود. تعیین اهداف، جهت‌گیری را مشخص می‌کند و راهنمایی برای سنجش موفقیت کارآموز است.
پاسخگو کردن منتی
مسئولیت‌پذیری دشمن تعلل است. یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های یک منتور این است که کارآموزان خود را مسئول نگه‌دارند تا در مسیر دستیابی به اهدافی که تعیین‌شده است بمانند. برای این کار باید منتی را تشویق کنید تا ضرب‌الاجل‌های تعیین‌شده را رعایت کند و اعتمادبه‌نفس لازم برای موفقیت را در او ایجاد کنید. یکی از راه‌های پاسخگو کردن منتی‌ها، داشتن جلسات یا تماس‌های هفتگی است. این کار به شما دید شفافی از نحوه پیشرفت کارآموز می‌دهد و فرصتی را برای گوش دادن به نگرانی‌های منتی فراهم می‌کند.
متصل کردن منتی با دیگر افراد
در بسیاری از صنایع، شبکه شما دروازه موفقیت شماست. به‌عنوان منتور با معرفی کارآموزان خود به دیگر متخصصان موفق، آن‌ها را در معرض دیدگاه‌ها و تجربیات مختلفی قرار می‌دهید. این کار باعث تسریع توسعه کارکنان، برجسته کردن استعدادهای متنوع، تشویق همکاری و پر کردن شکاف بین نسل‌ها می‌شود.
آموزش مهارت‌های لازم
یکی دیگر از مهارت‌های مهم برای انجام مسئولیت خود به عنوان یک منتور، کوچینگ است. اگر یک منتور هستید، به‌احتمال‌زیاد مهارت‌های زیادی دارید که در آن‌ها به عنوان متخصص شناخته می‌شوید. باید دانش خود را در اختیار منتی قرار دهید و به او در ساختن آینده‌اش کمک کنید.
به‌عنوان‌مثال، اگر در مدیریت زمان متخصص هستید یا مهارتی در ارتباط با صنعت مشترک خود دارید، می‌توانید مطالعات موردی خاصی را به کارآموز خود نشان دهید و بگویید در کجا این مهارت‌ها را به کار گرفته‌اید. مطمئن شوید که مشکل را به‌وضوح شناسایی کرده‌اید، به آن‌ها نشان دهید که چه اقداماتی را برای حل آن انجام داده‌اید، سپس از آن‌ها بخواهید تا به موقعیتی فکر کنند که بتوانند این مهارت را در حرفه خود اعمال کنند. در آخر این را هم اضافه کنیم که مشاوره‌های ایزو می‌تواند به‌عنوان منتورینگ مورد اعتماد به شما در راه‌اندازی کسب‌وکارتان کمک کند.
سؤالات متداول
منتور شخصی یا دوستی است که با ایجاد اعتماد و الگوبرداری از رفتارهای مثبت، فرد کم‌تجربه را راهنمایی می‌کند.
منتور اطلاعات و تجربه خود را در اختیار کارآموز می‌گذارد، از او حمایت عاطفی می‌کند و به او انگیزه می‌دهد. همچنین او در تعیین اهداف، توسعه تماس‌ها و شناسایی منابع به کارآموز کمک می‌کند.
منتورینگ فرآیندی است که در آن‌یک فرد باتجربه به یک فرد کم‌تجربه راهنمایی و مشاوره می‌دهد و به او کمک می‌کند تا رشد کند.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!