مدیر آی تی در هر شرکتی نقشی بسیار منحصر به فردی را اجرا می‌کند. به این دلیل که آن‌ها باید یک رهبر استراتژیک باشند و در عین حال نقش حمایتی را برای دیگر کارکنان نیز داشته باشند. شرح وظایف مدیر آی تی در مدیریت فناوری اطلاعات به گونه‌ای است که شما دستورالعمل‌های مدیر ارشد اطلاعات و تیم اجرایی را اجرا می‌کنید و در عین حال به تنظیم استراتژی گروه اصلی مشغول به کار نیز مشغولید.
روز به روز شاهد این هستیم که تعداد فزآینده‌ای از سازمان‌ها، بخش فناوری اطلاعات را در مرکز استراتژی‌های خود قرار می‌دهند. در دنیای دیجیتال، دپارتمان‌های فناوری اطلاعات بیش از هر زمان دیگری بار مسئولیت را به دوش می‌کشند. از این بابت، حوزه‌ای بسیار حساس برای هر سازمانی به شمار می‌آیند.
ما در این مقاله به شرح وظایف مدیر آی تی، حوزه اختیاراتش و مسئولیت‌هایش می‌پردازیم. همچنین بیان خواهیم کرد که یک مدیر آی تی چه مهارت‌هایی باید داشته باشد.
مدیریت فناوری اطلاعات چیست؟
مدیریت فناوری اطلاعات، فرآیند نظارت بر کلیه امور مربوط به عملیات و منابع فناوری اطلاعات در یک سازمان فناوری اطلاعات است. مدیریت فناوری اطلاعات اطمینان حاصل می‌کند که تمام منابع فناوری و کارکنان مرتبط، به درستی و به‌گونه‌ای استفاده می‌شوند که ارزشی برای سازمان ایجاد می‌کنند.
چرا مدیریت فناوری اطلاعات مهم است؟
دپارتمان فناوری اطلاعات که شرح وظایف کارشناس آی تی را مشخص می‌کند، تقریبا زیربنای تمام فعالیت‌های سازمانی است. با توجه به شرح وظایف واحد آی تی، می‌توان مشاهده کرد که اتوماسیون، پردازش داده، و اتصال همیشه روشن (always-on)، دروازه جدیدی به روی قابلیت‌ها و کارایی‌های تجاری گشوده است.
امروزه جدا کردن فناوری دیجیتال از بازار تجاری و مالی کار بسیار دشواری است. با وجود نقش کلیدی فناوری دیجیتال، یک واحد فناوری اطلاعات می‌تواند بسیار آسیب‌پذیر نیز باشد و به پاشنه آشیل یک شرکت تبدیل شود، به‌خصوص اگر شبکه‌ها دچار خرابی شوند یا بدافزارها به آن حمله کنند. به عنوان مثال هزینه نقص داده (data breach) در سال ۲۰۲۱، در ایالات متحده چیزی نزدیک به ۳.۹ میلیون دلار بوده است.
فناوری‌های نوظهور مانند یادگیری ماشین، تجزیه و تحلیل، ربات‌ها و بلاک چین می‌توانند به طور کلی شیوه ارائه خدمات را دگرگون کنند. در شرح وظایف واحد آی تی می‌توانیم مشاهده کنیم که این واحد تضمین می‌کند فناورهای اطلاعات به صورت ایمن در دسترس قرار گیرند و در بهینه‌ترین حالت عمل کنند. مدیر ارشد اطلاعات نقش رهبری در اتخاذ سیستم‌های جدید برای بهبود عملیات را نیز ایفا می‌کند.
یک مدیر آی تی به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟
در شرح وظایف مدیر آی تی آمده است که مدیران فناوری باید تجربه عملی در زمینه کدنویسی و استفاده از ابزارهای مشابهی داشته باشند که تیم فناوری اطلاعات از آن‌ها استفاده می‌کند. حتی اگر نقش مدیر به گونه‌ای باشد که نیاز به کار تاکتیکی کمتری نسبت به یک کارمند داشته باشد، باز هم مدیر نیاز دارد از دانش فنی بالایی برخوردار باشد تا بتواند به‌خوبی تیم را هدایت کند.
شرح وظایف مدیر آی تی نشان می‌دهد که قدرت رهبری و راهنمایی از ویژگی‌های برجسته یک مدیر تراز اول است. این مدیر علاوه بر شرح وظایف کارشناس آی تی، باید نقشه راه فناوری اطلاعات را مدیریت کند و عملکرد تیم را گزارش دهد.
مهارت‌هایی وجود دارند که به مدیر فناوری اطلاعات کمک می‌کنند تا مدیریت بهتری داشته باشند. این مهارت‌ها عبارتند از:
- پیشینه فنی یا برنامه‌نویسی قوی
- تجربه طراحی و استقرار زیرساخت‌ها و برنامه‌های آی تی
- مهارت حل مسئله و تفکر انتقادی
- توانایی پیوند استراتژی سطح بالا به پروژه‌های روزمره
- مدیریت بودجه و ردیابی KPIها
- مهارت‌های رهبری با در تجربه در تسهیل کار
- مهارت‌های مدیریت پروژه قدرتمند
مدیران حوزه فناوری اطلاعات معمولا دارای فوق لیسانس در سیستم‌های اطلاعات مدیریت (MIS)، فناوری اطلاعات، علوم کامپیوتر یا رشته‌های مرتبط هستند. همچنین دیگر مهارت‌هایی که در حین تجربه کار به دست می‌آید نیز می‌توانند برای مدیر آی تی به اندازه مدرک دانشگاهی مفید و موثر باشند.
شرح وظایف مدیر آی تی
شرح وظایف مدیر آی تی نشان می‌دهد که مسئولیت‌های شما به عنوان یک مدیر فناوری اطلاعات بسیار متفاوت خواهد بود و این موضوع به اندازه و ساختار سازمان شما بستگی دارد.
ساختار گزارش‌دهی، به خودی خود نمی‌تواند شرح وظایف مدیر آی تی و نیز شرح وظایف کارکنان را ارائه کند. آیا نقش‌ها به صورت افقی پراکنده شده‌اند یا سلسله‌مراتبی هستند؟ آیا به تخصص خاصی در یک زمینه نیاز دارید؟
صرف‌نظر از حوزه‌های مالکیت، اکثر مدیران فناوری اطلاعات به صورت متقابل با مهندسان، اپراتورها، متخصصان امنیتی، مدیران فروش و دیگر کارکنان در سراسر سازمان در تعامل هستند. این کار بدین دلیل صورت می‌گیرد که برنامه‌ها، ابزارها و سیستم‌هایی که شما به عنوان مدیر آی تی مدیریت می‌کنید، توسط مشتریان داخلی و خارجی به طور یکسان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به طور کلی شرح وظایف مدیر آی تی را می‌توان به صورت زیر ارائه کرد:
- برنامه‌ریزی‌های استراتژیک: مدیران فناوری اطلاعات جهت استراتژیک را تعیین می‌کنند – تعریف اهداف، ساختن نقشه راه فناوری اطلاعات و تخصیص بودجه. شما با سایر رهبران فناوری اطلاعات تعامل دارید تا بتوانید بهترین شیوه‌ها، سیاست‌ها و گردش کار تیمی را ایجاد کنید.
- رهبری: مدیران فناوری اطلاعات تیمی متشکل از سرپرستان فناوری اطلاعات، مهندسان، متخصصان امنیت و سایر متخصصان فناوری اطلاعات را استخدام می‌کنند، به آن‌ها آموزش می‌دهند و راهبریشان می‌کنند. شما به عنوان مدیر آی تی، برنامه‌ریزی ظرفیت و تخصیص منابع را انجام می‌دهید، کارهایی که از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین موارد حوزه آی تی است.
- نظارت بر برنامه: مدیران فناوری اطلاعات در برنامه‌ریزی پروژه مشارکت دارند – سیستم‌ها و حفاظ‌هایی را برای پشتیبانی از سازمان و حفظ پروژه‌ها در مسیر توسعه می‌دهند.
- نوآوری: در شرح وظایف مدیر آی تی، خلاقیت و نوآوری نیز یک الزام است. مدیران فناوری اطلاعات با ارزیابی سرمایه‌گذاری فناوری اطلاعات و شناسایی زمینه‌های رشد، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا تکامل یابند. شما به عنوان مدیر آی تی، به دنبال فرصت‌هایی برای افزایش بهره‌وری، سازگاری و اعتبار سازمان هستید.
۵ چالش مهم روبروی مدیران آی تی
- شکاف‌های مهارتی: سرعت رشد فناوری به گونه‌ای پیش می‌رود که هر روز با تغییری در چشم‌انداز روبرو می‌شویم. با وجود پررنگ‌کردن نقش آی تی در حوزه تجارت، مدیران حوزه آی تی با کمبود کارکنان ماهری روبرو هستند که بتوانند خود را با سرعت رشد فناوری تطبیق دهند. بنا به گزارش رسمی دولت بریتانیا، دو سوم سازمان‌ها اکنون از کمبود کارکنان ماهری رنج می‌برند که قابلیت آن را دارند تا تهدیدات سایبری را مدیریت کنند.
- تهدیدات سایبری: بر اساس تحقیقات، ۹۱ درصد شرکت‌ها در سرتاسر جهان گزارش‌هایی مبنی بر حملات سایبری ارائه کرده‌اند. زیر سایه این تهدیدات، مدیران آی تی برای تنظیم برنامه‌های استراتژیک و نظارت با مشکلات فراوانی روبرو می‌شوند. زیرا تهدیدات سایبری می‌توانند بسیار مخرب باشند و ضرورهای مالی و اعتباری عظیمی را به وجود می‌آورند.
- پردازش ابری: پردازش ابری روزبه‌روز پرطرفدارتر می‌شود و نقش پررنگ‌تری در حوزه تجارت پیدا می‌کند. اما اگر مدیر آی تی نتواند در فرآیند تصمیم‌گیری مشارکت نماید، شرح وظایف مدیر آی تی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. زیرا عدم امکان مشارکت در این فرآیند، می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های اشتباه و ضررهای مالی بیانجامد.
- تحول دیجیتال: دگرگونی دیجیتال در نگاه اول، اغلب پرهزینه به نظر می‌رسد. با این حال شرکت‌ها مجبور هستند تا خود را با این تحولات همسو سازند. چالش مدیران آی تی در پیشبرد تغییرات رفتاری نهفته است، زیرا تحول و تغییر دیجیتال به یک هنجار بدل می‌شود و با تمام عملیات‌های یک کسب و کار هماهنگ می‌شود.
- برون سپاری: گاهی اوقات راه‌حل‌ها خود می‌توانند چالش‌های جدیدی ایجاد کنند. برای مثال، کسب و کارهایی که مهارت هایی را شامل می شود داخل در دسترس نیستند، به سمت برون سپاری و پروژه‌های مشارکتی سوق پیدا می‌کنند. در حالی که این کار ممکن است برای مدیریتِ شکاف‌های مهارتی ضروری باشد، مدیران فناوری اطلاعات باید نگرانی‌های مربوط به قابلیت اطمینان، مسئولیت‌پذیری و امنیت را نیز در نظر بگیرند و مدیریتشان کنند.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!