به نظرتان روانشناسی سازمانی چیست و از کجا شروع می‌شود؟ واقعیت این است که در دنیای اطراف ما همه‌چیز در حال تغییر است، محیط کار، اهداف، شرایط اقتصادی و… . ما هم باید با این تغییرات گسترده در زندگی روزمره خود سازگار شویم. با توجه به این تزلزل در دنیای بیرون، برای حفظ روحیه و موفقیت در محیط کار، باید به دنبال تقویت موارد تاثیرگذار روی سلامت روانی خود باشیم. یکی از مهم‌ترین موارد در این زمینه، عزت نفس در محیط کار است. عزت نفس کارکنان یکی از مهم‌ترین ستون‌های سلامت روان است که در شکل‌گیری تجربه فرد نسبت به زندگی تاثیر می‌گذارد.
مطالعات بی‌شماری روی عزت نفس کارکنان و رابطه آن با افسردگی، اضطراب، فرسودگی شغلی و… انجام شده است. این ویژگی معمولا روی روند تصمیم‌گیری، روابط شخصی و کاری، سطح انگیزه و روحیه فرد تاثیر می‌گذارد. با توجه به اهمیت این مفهوم در علم روانشناسی و تاثیر آن در محیط کار، این مطلب کیو سی بی را به این موضوع اختصاص دادیم. در این مطلب شما را با مفهوم عزت نفس کارکنان آشنا خواهیم کرد و یک راهنمای کامل از بهترین روش های افزایش عزت نفس در محیط کار به شما ارائه می‌دهیم.
عزت نفس چیست؟
عزت نفس (Self-esteem) یکی از مفاهیم پیچیده در روانشناسی است که تعریف دقیق آن کار دشواری است. در رابطه با مفهوم عزت نفس، اختلاف‌نظرهای مختلفی وجود دارد، اما همه نظریه‌ها در رابطه با اهمیت این عامل اتفاق نظر دارند چراکه روی بسیاری از عوامل مهم در زندگی فرد تاثیرگذار است. عزت نفس به این معنی است که ما چقدر برای خود ارزش قائلیم و چه درکی از خودمان داریم. در علم روانشناسی، این اصطلاح برای توصیف حس کلی ذهن یک فرد از ارزش شخصی استفاده می‌شود. عزت نفس یکی از مولفه‌های مهم خوشبختی است که بر روابط و سلامت عاطفی فرد تاثیر می‌گذارد.
عزت نفس در محیط کار چیست؟
پس از آشنایی با مفهوم عزت نفس، می‌توانیم به تعریف عزت نفس در محیط کار بپردازیم. عزت نفس کارکنان یکی از عوامل مهم برای ایجاد اعتمادبهنفس یک کارمند در محل کار است که منجر به بهبود عملکرد وی می‌شود. کارکنان یک شرکت با عزت نفس پایین، نمی‌توانند از تمام توانایی‌های خود استفاده کنند. کارمندان شما باید برای رسیدن به اهداف شخصی و سازمانی، به خود و توانمندی‌هایشان اعتقاد داشته باشند.
البته باید توجه داشته باشید که عزت نفس با اعتمادبهنفس دو مفهوم متفاوت هستند. اعتمادبهنفس کاملا به موقعیت بستگی دارد اما عزت نفس یک مفهوم ذهنی و بی‌قیدوشرط است. به عنوان مثال ممکن است شما به عنوان یک برنامه‌نویس، مهارت زیادی در محل کار داشته باشید. اما اگر از شما بخواهند در مقابل همکاران خود سخنرانی کنید، خجالت بکشید یا مردد شوید. بنابراین موقعیت می‌تواند روی اعتمادبهنفس تاثیر بگذارد. در طرف مقابل عزت نفس، تصور فرد نسبت به ارزشمندی خودش است. بنابراین اگر فردی احساس ارزشمند بودن داشته باشد، این احساس در سختی‌ها یا چالش‌ها دچار تغییر نخواهد شد.
چرا داشتن عزت نفس در محیط کار مهم است؟
بر هیچ‌کس پنهان نیست که کارکنانی که احساس بهتری نسبت به خود دارند، از نظر روانی سالم‌تر و شادتر هستند. بنابراین، قدرت تمرکز و تعامل بهتری خواهند داشت که منجر به بهبود عملکردشان در محیط کار می‌شود. عزت نفس در محیط کار باعث می‌شود که فرد به توانایی‌های خود اعتماد داشته باشد و از قابلیت تصمیم‌گیری بیشتری برخوردار باشد. این افراد روابط بین‌‌فردی بهتری دارند و در محیط کار پویا، کمک‌های موثری می‌کنند. بالابودن عزت نفس کارکنان دریک سازمان، یکی از عواملی است باعث می‌شود که کارکنان خوشحال و موفق باشند.
روش های افزایش عزت نفس کارکنان
کارکنانی که نسبت به خود احساس خوبی دارند، قادر به تمرکز بهتری هستند و به راحتی با سایر همکاران خود همراه می‌شوند. در طرف مقابل کارکنان با عزت نفس کم‌تر، ممکن است کندتر عمل کنند، اشتباهات بیشتری در کار داشته باشند و تلاش کم‌تری برای انجام کارها داشته باشند. باید توجه داشته باشید که اقدامات شما به عنوان مدیران سازمان، روی نحوه عملکرد کارکنان تاثیر می‌گذارد.
رهبران موثر می‌توانند خلاقیت را در کارکنان تقویت کنند و با بازخورد سازنده، بر روی ایجاد فرهنگ سازمانی تمرکز داشته باشند. علاوه‌براین، تلاش‌های فرد نیز می‌تواند به بهبود عزت نفس کمک کند. در واقع می‌توان گفت که افزایش عزت نفس کارکنان در گرو همکاری مدیران و تلاش فردی شخص است. در چنین شرایطی باید با تعریف فرهنگ سازمانی درست و بهره‌مندی از روش های افزایش عزت نفس کارکنان در جهت بهبود عملکرد کارمندان و بهره‌وری سازمان قدم برداشت. در این قسمت شما را با مهم ترین روش های افزایش عزت نفس در محیط کار آشنا خواهیم کرد.
روش های افزایش عزت نفس کارکنان توسط مدیران
همان‌طور که گفتیم، افزایش عزت نفس در محیط کار نیاز به تلاش مدیران دارد. عزت نفس کارکنان در سازمان علاوه‌بر موفقیت کسب‌وکار، می‌تواند شما را به محیطی برای رشد افراد تبدیل کند. در این بخش چند مورد از روش‌های موثر در بهبود عزت نفس کارکنان را به شما معرفی می‌کنیم که در دوره مدیریت منابع انسانی نیز موردتوجه قرار می‌گیرد.
- اعتماد نسبت به توانایی‌های کارکنان: استخدام فرد به این معنی است که شما به آن‌ها اعتماد دارید تا بتوانید مسئولیت‌های مربوط به کسب‌وکار را به آن‌ها بسپارید. بنابراین، به جای تمرکز روی مدیریت ذره‌بینی، بهتر است رویکرد موثرتری برای آموزش‌های حرفه‌ای و کارآمد در نظر بگیرید. اعتماد شما به کارکنان به آن‌ها کمک می‌کند که نسبت به توانایی‌های خود دیدگاه بهتری داشته باشند و عملکرد بهتری از خود نشان بدهند.
- تقویت احساس تعلق: عوامل مختلفی وجود دارند که منجر به ایجاد حس عزت نفس پایین می‌شوند. برخی از آن‌ها که به دوران کودکی فرد برمی‌گردد، قابل‌تغییر نیستند اما شما به عنوان یک مدیر می‌توانید روی مواردی که پتانسیل تغییر دارند، تمرکز کنید. به عنوان مثال، شما می‌توانید با ایجاد حس تعلق درکارکنان نسبت به شرکت، ارتباط خوبی با آن‌ها برقرار کنید و آن‌ها را برای به اشتراک گذاشتن ایده‌هایشان تشویق کنید.
- هدایت کارکنان در شکست: برای اینکه بتوان پس از شکست مسیر درست را انتخاب کرد، شناخت و تصدیق آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از کارکنان با عزت نفس پایین تمایل دارند که در شکست‌های خود زندگی کنند، به همین خاطر پیشرفت برای آن‌ها کار دشواری است. به عنوان فردی که می‌تواند روی عزت نفس کارکنان تاثیر بگذارد، شکست را رد نکنید. کارکنان را در درک بهتر وضعیت راهنمایی کنید تا شکست را به عنوان یک تجربه برای یادگیری ببینند و راه‌حل‌های مناسب را کشف کنند. چنین برخوردی به کارکنان نشان می‌دهد که شکست، ارزش یک شخص را کاهش نخواهد داد.
- توجه به موفقیت‌ها: طبیعی است که در هر شرکتی، برخی از کارمندان موثرتر از دیگران باشند. اما افرادی که در سمت‌های رهبری هستند، باید به موفقیت‌های کارکنان توجه داشته باشند. با ارزیابی دقیق، سعی کنید بازخورد متفکرانه و سازنده‌ای به همه نشان دهید.
روش های افزایش عزت نفس توسط کارکنان
همان‌طور که پیش از این گفتیم، بخشی از عزت نفس به عهده خود فرد است. عزت نفس پایین در محل کار می‌تواند به شغل شما آسیب بزند. با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید یاد بگیرید چگونه عزت نفس خود را تقویت کنید و رضایت شغلی بالاتری تجربه کنید.
- از حاشیه اطمینان فاصله بگیرید: شاید عادت دارید که همیشه در یک حاشیه اطمینان خاص فعالیت داشته باشید، سعی کنید از منطقه امن خود فاصله بگیرید و کاری متفاوت انجام دهید. تغییر کار آسانی نیست، به همین دلیل هم خیلی سخت انجام می‌شود و نیاز به تمرین دارد. در محل کار پروژه‌های جدید بگیرید یا از استراتژی‌های جدید استفاده کنید. این کار عزت نفس شما را تقویت می‌کند و به دیگران نشان می‌دهد که مایلید قدم‌های بزرگ‌تری در کار خود بردارید.
- افکار منفی را کنترل کنید: اولین قدم برای بهبود عزت نفس در محیط کار، شناخت افکار منفی و توقف آن‌ها است. زمانی‌که احساس کردید دارید از جملات منفی مانند «من به اندازه کافی خوب نیستم.» یا «در این کار شکست می‌خورم.» استفاده می‌کنید، سریعا روند تفکر منفی را متوقف کنید و به خود یادآوری کنید که شما و کارتان ارزشمند هستید.
- دستاوردهای خود را به خاطر بسپارید: از طریق فکر کردن به چیزهایی که به‌دست آورده‌اید و کارهای مهمی که در محیط کار به انجام رسانده‌اید، دائم به خود یادآوری کنید که توانایی‌های زیادی دارید.
- تشویق دیگران را بپذیرید: زمانی‌که همکاران یا مدیرتان از عملکرد شما تعریف کرد، با او مخالفت نکنید یا نقش خود را تضعیف نکنید. فقط از آن‌ها تشکر کنید و بپذیرید که به خاطر تلاشتان لیاقت تشویق دیگران را دارید.
- بپذیرید که هرکسی ممکن است اشتباه کند: در محیط کار اشتباهات زیادی رخ می‌دهد و هرکسی ممکن است خطایی داشته باشد. اما افرادی که عزت نفس پایینی دارند، اشتباهات را درونی می‌کنند و به جای اینکه آن را فرصتی برای یادگیری بدانند، روی خطا وسواس بیشتری پیدا کرده و خود را سرزنش می‌کنند.
- تجزیه‌وتحلیل مهارت‌ها را دست‌کم نگیرید: اگر نسبت به توانایی‌های خود شک دارید، می‌توانید از روش تجزیه‌وتحلیل SWOT برای مهارت‌های خود استفاده کنید. این روش به شما این امکان را می‌دهد که نقاط ضعف و نقاط قوت خود را شناسایی و ارزیابی کنید. سپس می‌توانید از انواع آموزش، تمرین، مطالعه و شرکت در کارگاه‌های مختلف استفاده کنید تا نقاط قوت خود را تقویت کنید. این کار موجب بهبود اعتمادبهنفس شما و عزت نفس در محیط کار خواهد شد.
کلام آخر
طبق استاندارد مدیریت منابع انسانی، می‌توان گفت که کارکنانی که عزت نفس بالایی دارند، به‌طور کارآمدتر کار می‌کنند و در مدت‌زمان کوتاهی، تعامل بهتری با دیگران برقرار می‌کنند. برآیند این تغییرات، هم به نفع کارفرمایان است و هم موجب تقویت روحیه و افزایش عزت نفس کارکنان خواهد شد. هر کسب‌وکاری با بهره‌مندی از فعالیت‌های گروهی، ابزارهای انگیزشی و سایر روش های افزایش عزت نفس کارکنان می‌تواند به این هدف دست پیدا کند. حال ممکن است این کار در تعریف مدیریت منابع انسانی وجود داشته باشد و یا از شرکت‌های مشاوره برای بهبود آن استفاده شود.
سوالات متداول:
عزت نفس در محیط کار باعث می‌شود که فرد به توانایی‌های خود اعتماد داشته باشد و از قابلیت تصمیم‌گیری بیشتری برخوردار باشد. این افراد روابط بین‌‌فردی بهتری دارند و در محیط کار، کمک‌های موثری می‌کنند. علاوه‌بر این میزان فرسودگی شغلی، استرس و… را کاهش می‌دهد.
اعتماد نسبت به توانایی‌های کارمندان، تقویت احساس تعلق در کارکنان، هدایت کارکنان در شکست و تمرکز روی یادگیری، توجه به موفقیت‌های همه کارکنان
عزت نفس با اعتمادبهنفس دو مفهوم متفاوت هستند. اعتمادبهنفس کاملا به موقعیت بستگی دارد اما عزت نفس یک مفهوم ذهنی و بی‌قیدوشرط است که در چالش‌ها متغیر نخواهد بود.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!