مدیریت زنجیره تامین سبز یا پایدار چیست

حقیقت این است که تغییرات محیطی در راه است. ما نه‌تنها مشکلات اقلیمی داریم، بلکه با مشکل کاهش منابع نیز درگیر هستیم. تغییرات محیطی در سراسر جهان جنبشی را برای شناسایی علل گرمایش جهانی و ایجاد راه‌حل‌هایی برای پایان‌دادن به آن قبل از اینکه خیلی دیر شود، ایجاد کرده است. بر همین اساس است که با مدیریت زنجیره تامین سبز، شرکت‌ها باید به نگرانی‌های زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و قانونی در کل زنجیره تامین خود رسیدگی کنند.

اتخاذ رویکردی جامع، باعث کاهش ضایعات و ردپای زیست‌محیطی می‌شود و درحالی‌که شرایط کار و سلامت و ایمنی را بهبود می‌بخشد، مانع از استثمار کارگران می‌شود. یک زنجیره تامین کاملاً پایدار، زنجیره‌ای است که عملکردهای تجاری مسئولیت‌پذیر اجتماعی را تضمین می‌کند. این شیوه‌ها نه‌تنها برای کره زمین و ساکنان آن خوب است، بلکه از رشد کسب‌وکار نیز حمایت می‌کند. برای آشنایی بیشتر با مدیریت زنجیره تامین پایدار تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید.

مدیریت زنجیره تامین سبز

مدیریت زنجیره تامین سبز رویکردی است که روش‌های سازگار با محیط‌زیست را در مدیریت زنجیره تامین سنتی ادغام می‌کند. درواقع، مدیریت زنجیره تامین سبز با ادغام شیوه‌های زیست‌محیطی و مالی در چرخه زندگی کامل زنجیره تامین، از طراحی و توسعه محصول، تا انتخاب مواد (استخراج مواد خام یا تولید کشاورزی)، تولید، بسته‌بندی، حمل‌ونقل، انبارداری، توزیع، مصرف، به سازمان‌ها کمک می‌کند ردپای کربن خود را کاهش دهند.

چرا شرکت‌ها چنین تلاشی می‌کنند؟ چراکه برای دستیابی به زنجیره تامین سبز، علاوه بر خواست و آگاهی عمومی مردم، بسیاری از کشورها قوانین و مقرراتی را با هدف کاهش انتشار کربن و اثر گازهای گلخانه‌ای ایجاد می‌کنند. یک زنجیره تامین سبز و پایدار، عوامل زیست‌محیطی و اصول مدیریت زنجیره تامین پایدار را برای شناسایی اثرات زیست‌محیطی فرآیندهای زنجیره تامین سازمان، یکپارچه می‌کند.

بسیاری از کسب‌وکارها از اهمیت این ادغام برای ایجاد یک استراتژی تجاری پایدار آگاه شده‌اند و به دنبال راه‌حل‌ها و راهنمایی در مورد چگونگی اجرای زنجیره تامین پایدار هستند. همچنین زنجیره تامین پایدار دیگر به‌طور انحصاری در مورد مسائل سبز نیست، بلکه در مورد ایجاد کارایی و مهار هزینه است. ازآنجایی‌که سازمان‌ها به دنبال تعریف مدیریت، برای کاهش ردپای محیطی شرکت خود هستند، زنجیره‌های تامین به حوزه اصلی تمرکز آن‌ها تبدیل ‌شده‌اند.

مدیریت زنجیره تامین سبز چه مزایای دارد

شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین سبز، مزایای قابل‌توجهی برای محیط‌زیست ارائه می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، تلاش برای پایداری زنجیره تامین با استفاده از انرژی کمتر، انتشار دی‌اکسید کربن (CO2) و سایر آلاینده‌های هوا را کاهش می‌دهد. از طرفی جدا از تأثیر مثبت بر محیط‌زیست، زنجیره‌های تامین سبز مزایای زیادی برای یک تجارت هم به همراه خواهد داشت.

کاهش هزینه

شرکت‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی فناوری‌های دیجیتالی که به سبز‌شدن کمک می‌کنند، در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند. راه‌حل‌های فناوری اطلاعات که به مصرف کمِ انرژی، جایگزینی منابع انرژی و بازیافت کمک می‌کنند، می‌توانند تأثیر مثبتی بر برگه‌های مالی یک کسب‌وکار داشته باشند. در حین اجرای طرح‌های سبز، کسب‌وکارها بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تمرکز می‌کنند که به‌نوبه خود منجر به انجام سفرهای کوتاه‌تر و کاهش حمل‌ونقل‌ها می‌شود. ازآنجایی‌که با این تغییر، وسایل نقلیه سوخت کمتری مصرف می‌کنند، هزینه‌های شرکت کاهش می‌یابد. به‌عنوان‌مثال، شرکت نایک در راستای مدیریت زنجیره تامین سبز، شیوه تولید نسخه جدید کفش‌های خود را تغییر داد و توانست هزینه‌های نیروی کار را تا 50 درصد کاهش دهد؛ همچنین آن‌ها موفق شدند مصرف مواد را تا 20 درصد کاهش دهند که این امر منجر به 0.25 درصد حاشیه سود بیشتر شد.

ایجاد شهرت برند و به دست آوردن مزیت رقابتی

باوجود اطلاعاتی که این روزها به‌راحتی به‌صورت آنلاین در دسترس است، داشتن شیوه‌ای برای مدیریت زنجیره تامین سبز، در ایجاد شهرت برندتان به شما کمک می‌کند. کسب‌وکارهایی که محصولات سازگار با محیط‌زیست و ازنظر فناوری پیشرفته تولید می‌کنند، می‌توانند تصویر برند خود را ایجاد و حفظ کنند. مشتریان می‌خواهند از کسب‌وکارهایی که ازنظر زیست‌محیطی مسئولیت‌پذیر هستند خرید کنند، درنتیجه سبز شدن راهی عالی برای اطلاع‌دادن به آن‌هاست که شرکت شما انقلاب سبز را پذیرفته است. تحقیقات نشان داده است، مشتریان مایلند برای دریافت محصولاتی که از شیوه‌های لجستیک سبز و زنجیره تامین شفاف اطمینان می‌دهند، هزینه بیشتری بپردازند.

بهبود تداوم عرضه

اگر یک کسب‌وکار شیوه‌های سبز را در زنجیره تامین خود اجرا کرده است، باید فرآیند یا سیاستی در زنجیره تامین وجود داشته باشد که به آن‌ها اجازه می‌دهد با همان سرعتی که محصولشان مصرف می‌شود، دوباره تولید و بازیافت شوند. با مدیریت زنجیره تامین سبز، زنجیره تامین خود را متنوع کنید تا از اتکای بیش‌ازحد به یک حلقه در زنجیره خود جلوگیری کنید. داشتن چندین تامین کننده در نقاط مختلف جهان می‌تواند به بهبود تداوم محصولات یا خدمات شما کمک کند و از خرابی‌های پرهزینه و آسیب به شهرت شما جلوگیری کند.

سازگار بودن

بر اساس دومین گزارش زنجیره تامین سالانه CDP که اطلاعات مربوط به تغییرات آب‌و‌هوایی را از 710 تامین‌کننده خلاصه می‌کند، 6 درصد از شرکت‌های پیشرو در حال حاضر دیگر از تامین‌کنندگانی که در مدیریت کربن ناکام هستند، خرید نمی‌کنند. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، این رقم در آینده قرار است به 56 درصد افزایش یابد. درنتیجه کسب‌وکارها چه برای پیروی از مقررات جهانی و چه برآورده‌کردن انتظارات مشتریان، بهتر است مدیریت زنجیره تامین سبز را برای ماندگاری تجارتشان اتخاذ کنند.

تبدیل دیجیتال به کاهش ریسک کمک می‌کند

حتماً شما هم داستان‌هایی در مورد اینکه چگونه یک محصول خطرناک از شکاف‌ها لغزید و وارد زنجیره تامین شد شنیده‌اید. بروز چنین حوادثی، نه‌تنها برای کارمند شما بلکه برای کل شرکت می‌تواند کشنده باشد. راه‌حل‌های امنیتی دیجیتالی در شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین سبز، شفافیت را تضمین می‌کند و احتمال وقوع چنین حوادثی را بسیار کاهش می‌دهد. درنتیجه چنین روش‌های پیشرویی، نه‌تنها از کسب‌وکارها در برابر شرکای غیراخلاقی محافظت می‌کند، بلکه آن‌ها می‌توانند تمام نیروی کار و کالاها را از مبدأ تا مقصد به‌طور مستند، ردیابی کنند.

پتانسیل برای مشارکت‌های جدید

یکی از مزیت‌های مهم اما پنهان در مدیریت زنجیره تامین سبز، ایجاد پتانسیل‌هایی برای مشارکت است. کسب‌وکاری با زنجیره تامین پایدار، می‌تواند چشم‌انداز جذابی برای سایر شرکت‌هایی باشد که به‌دنبال شراکت با آن می‌گردند. چراکه اعتبار زیست‌محیطی شما احتمالاً با ارزش‌های یک برند دیگر همخوانی دارد. چنین موقعیتی به‌نوبه خود، فرصت‌های بالقوه مشارکت را باز می‌کند.

چالش‌های مدیریت زنجیره تامین سبز

امروزه کسب‌وکارهای بزرگی در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با مدیریت زنجیره تامین سبز، علاوه بر کمک به سیاره زمین، با بهتر نشان‌دادن برند خود، به کسب‌وکارشان کمک کنند. اما واقعیت این است که، استقرار زنجیره‌های تأمین سبز کار زیاد راحتی نیست. متأسفانه حتی موفق‌ترین کسب‌وکارها در جهان هم گاهی برای مدیریت زنجیره تامین پایدار با چالش‌هایی روبه‌رو هستند.

انطباق با تامین کننده

ایده پشت زنجیره تامین سبز بر اعتماد و حسن نیت استوار است. برای پیاده‌سازی مدیریت زنجیره تامین سبز، یک شرکت باید مواد اولیه خود را از سایر زنجیره‌های تامین سبز تهیه کند. بااین‌حال، در اکثر موارد، متقاعدکردن تامین‌کنندگان شما با ایده‌آل‌هایتان کار سختی است. چراکه گاهی حتی تأمین‌کنندگان ردیف اول اغلب الزامات زنجیره تامین سبز را نقض می‌کنند. همچنین با توجه به نوع بیزینستان، ممکن است بسیاری از تأمین‌کنندگان شما از کشورهای مختلف باشند، در این شرایط همراهی‌کردن آن‌ها با ایده‌آل‌های شما دشوارتر هم خواهد بود. برخورداری از ‌ایزو 28001 که جنبه‌هایی حیاتی‌ را برای تضمین امنیت زنجیره تامین مشخص می‌کند، می‌تواند برای کسب‌وکارتان مفید باشد.

عدم آگاهی یا جهل

زنجیره‌های تامین جهانی شبکه‌های پیچیده‌ای از خریداران و فروشندگان در سراسر جهان هستند. درنتیجه برای شرکت‌ها بسیار دشوار است که در مورد تأمین‌کنندگان سطح پایین‌تر و سایر شرکت‌هایی که در زنجیره تامین آن‌ها دخیل هستند آگاهی کامل کسب کنند. یکی از راه‌حل‌های این چالش برای هر کسب‌وکاری این است که، خریدار یا تامین‌کننده باید سعی کند بخشی از موج زنجیره تامین سبز باشد. یکی از راه‌هایی که کسب‌وکار می‌تواند تأمین‌کنندگان ردیف دوم و سوم خود را پیدا کند، مطالعه داده‌های حمل‌ونقل جهانی است. Trademo Intel یک ابزار هوشمند زنجیره تامین است که به شما کمک می‌کند تا از داده‌های حمل‌ونقل جهانی برای بهبود زنجیره تامین خود استفاده کنید.

حرف آخر

سبز شدن همیشه داوطلبانه نیست و گاهی شرکت‌ها به‌دلیل فشار افکار عمومی و تصمیمات دولتی، مجبور به اتخاذ تصمیمات سبز می‌شوند. بااین‌حال همان‌طور که اشاره کردیم، مدیریت زنجیره تامین سبز در کسب‌وکارها  موجب بهره‌وری بهتر و صرفه‌جویی در هزینه می‌شود. همچنین در درازمدت، زنجیره تامین سبز به‌پیش نیازی برای پایداری کسب‌و‌کار تبدیل می‌شود. کسب‌وکار شما هم می‌تواند با استفاده از فناوری‌های مدرن مدیریت زنجیره تامین، زنجیره تامین شما را به یک زنجیره سبز تبدیل کند.