تفاوت استانداردهای ایزو 22000، BRC و IFS چیست

استانداردهای ایزو 22000، BRC و IFS به یکدیگر شبیهند اما تفاوت‌های آن‌ها به‌لحاظ عملیاتی بسیار مهم است. بر‌همین‌اساس در ادامه ضمن پاسخ به این سوال که ایزو 22000، IFS و BRC چیست؟ به تفاوت میان این سه مورد با یکدیگر خواهیم پرداخت تا بدانیم این سه مورد دقیقا بر چه مسائلی تاکید دارند و از چه نظر می‌توانند با همدیگر متفاوت باشند.

هرآنچه که باید در مورد استاندارد FSSC 22000 بدانید

برای پاسخ به دو سوال «تفاوت ایزو 22000 با brc چیست» و همچنین «تفاوت ایزو 22000 با ifs چیست»، ابتدا باید ایزو 22000 را بشناسیم اما در همین ابتدا باید گفت که شناخت ایزو 22000 باید در چارچوب کلی‌تر FSSC 22000 عملی شود.

طرح صدور گواهینامه سیستم‌های مدیریت ایمنی مواد غذایی که به FSSC 22000 موسوم است چارچوبی را برای مدیریت موفقیت‌آمیز تعهدات ایمنی و کیفیت مواد‌غذایی فراهم می‌کند. گواهینامه FSSC 22000 تأیید می‌کند که یک سیستم جامع و عملیاتی مدیریت ایمنی غذا (FSMS) برای برآوردن نیازهای تنظیم‌کننده‌ها، مشتریان صنایع غذایی و مصرف‌کنندگان وجود دارد. ابتکار جهانی ایمنی موادغذایی (GFSI) طرح FSSC 22000 را که توسط انجمن غذا و نوشیدنی اروپا (CIAA) و انجمن تولید مواد غذایی آمریکا (GMA) حمایت می‌شود، به‌رسمیت می‌شناسد.

سایر برنامه‌های GFSI، مانند IFS، BRC  و SQF، استانداردهای صدور گواهینامه محصول هستند، درحالی‌که FSSC 22000 یک طرح صدور گواهینامه سیستم مدیریت است به‌این‌معنی که تفاوت قابل‌توجهی در رویکرد حسابرسی آن وجود دارد. درواقع، FSSC 22000 چارچوبی را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا فرآیندها را به هر طریقی که برای برآورده ساختن الزامات مناسب می‌بینند، اجرا کنند. بر اساس همین میزان از اهمیت است که باید این برنامه و ایزو 22000 را مورد مداقه بیشتری قرار داد.

بنیاد اعتباربخشی ایمنی مواد غذایی، سیستم FSSC 22000 را ایجاد کرد که به‌عنوان یک گواهینامه در سطح شرکت مطرح می‌شود. این استاندارد از سازمان‌ها در حصول اطمینان از ایمن‌بودن غذا و نوشیدنی‌ها برای مصرفْ حمایت می‌کند. همچنین اسناد FSSC 22000 به شناسایی الزامات مناسب برای سازمان کمک می‌کند. به‌علاوه باید بدانید که FSSC 22000 به‌طور کامل شامل ISO 22000 و برنامه‌های پیش‌نیاز آن علاوه‌بر استانداردهای ذکرشده در گواهینامه خواهد بود.

فرآیند صدور گواهینامه سیستم ایمنی موادغذایی (FSSC 22000) براساس ترکیبی از استانداردهای ISO 22000 و معیارهای اضافی FSSC (FSSC additional criteria) است. همچنین باید توجه کرد که چون مشتریان به یک استاندارد شناخته‌شده نیاز دارند که بتوان بر اساس آن سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را ممیزی و تأیید کرد، بنابراین FSSC 22000 ایجاد شد.

GFSI یا همان ابتکار جهانی ایمنی غذا،FSSC 22000  و همچنین سایر طرح‌های ایمنی مواد غذایی مانند BRC یا IFS را ارائه کرده است. همچنین بنیاد گواهینامه ایمنی مواد غذایی مالک برنامه صدور گواهینامه است. FSSC 22000 برای تأیید سیستم‌های ایمنی موادغذایی ایجاد شد که ایمنی محصول را در طول شرایط زیر در نظر می‌گیرد: از تولید اولیه محصولات حیوانی، تولید محصولات حیوانی و/یا گیاهی فاسدشدنی، محصولات با ماندگاری طولانی و (سایر) موادغذایی مانند افزودنی‌ها، ویتامین‌ها و فرهنگ‌های زیستی تا تولید غذای حیوانات و تولید خوراک و تولید بسته‌بندی موادغذایی و اخیراً شامل خدمات پذیرایی، خرده‌فروشی/ عمده‌فروشی، و خدمات حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی‌شده.

درواقع در اینجا سیستمی وجود دارد که الزامات دقیق را به‌شکل زیر مشخص می‌کند:

• سیستم ایمنی مواد غذایی سازمان‌های غذایی مورد تأیید
• سیستم صدور گواهینامه مراجع صدور گواهینامه
• سیستم اعتباربخشی توسط نهادهای اعتباربخشی

استاندارد FSSC 22000 را می‌توان در هر نوع سازمانی، صرف‌نظر از اندازه و مکان، که مواد غذایی را در دسته‌های زیر تولید می‌کند، اجرا کرد:

• محصولات گیاهی فاسدشدنی
• محصولات با عمر طولانی بدون محافظت در دمای اتاق
• محصولات بیوشیمیایی برای تولید مواد‌غذایی، جدا از کاتالیزورهای واکنش و سایر پشتیبانی‌های فنی و تکنولوژیکی

FSSC 22000 یک زبان استاندارد برای ارتباطات زنجیره تأمین ایجاد می‌کند و به انعطاف‌پذیری کافی برای رسیدگی به نیازهای مشتری خاص اجازه می‌دهد. ابتکار جهانی ایمنی مواد‌غذایی (GFSI) استاندارد FSSC 22000 را که تحت دستورالعمل ISO 17021 مجاز است، به رسمیت می‌شناسد. از آنجا که این استاندارد بر اساس استاندارد ISO است، شهرت جهانی دارد و زبان مشترکی را ارائه می‌دهد که ارتباطات را در سراسر زنجیره تأمین ارتقا می‌دهد و انعطاف‌پذیری کافی برای رسیدگی به نیازهای مشتری فردی را فراهم می‌کند. درنهایت این‌که مزایای FSSC 22000 به‌شرح زیر خواهد بود:

• برآوردن الزامات نظارتی و مورد انتظار مشتری
• بهبود شهرت تجاری
• بهبود اعتماد ذی‌نفعان
• فرصت‌های بازاریابی آگاهانه و سودده
• بهبود ایمنی مواد غذایی در زنجیره تأمین
• بهبود مدیریت زنجیره تأمین
• به‌حداقل‌رساندن خطرات و حوادث مرتبط با ایمنی مواد غذایی
• بهبود عملکرد ایمنی مواد غذایی
• محافظت بهتر در برابر ادعاهای جعلی مسمومیت غذای

همچنین نکته مهم دیگر این است که این سیستم به‌راحتی با سایر سیستم‌های مدیریتی ادغام می‌شود.

 IFSچیست؟

استانداردهای ویژه بین‌المللی یا International Featured Standard که به‌اختصار IFS نامیده می‌شود، در اروپا بیشتر از ایالات متحده رایج است اما برخی از کشورهای آمریکای شمالی دریافت گواهینامه براساس این طرح را مفید می‌دانند. هدف این طرح ارتقای ایمنی فرآوری موادغذایی و محصولات غذایی شُل و به‌حداقل‌رساندن خطر آلودگی است. این طرح بر مسئولیت مدیریت ارشد، مدیریت منابع، برنامه‌ریزی و بهره‌وری برای حفظ محصولات ایمن و با کیفیت تمرکز دارد. در این طرح اخیراً بخشی در مورد تقلب در موادغذایی اضافه شده است تا با نتایج FSMA هماهنگی بیشتری داشته باشد. این گواهینامه برای استانداردهای IFS زیر در دسترس است:

• IFS Food: این طرح دامنه کامل پردازش، جابجایی و بسته‌بندی اولیه غذاهای شل را پوشش می‌دهد و برای هر پردازشگر یا شرکت بسته‌بندی در دسترس است.
• IFS Global Markets Food: استانداردی که برای خرده‌فروشان و محصولاتی با برند صنعتی در دسترس است و بر توسعه سیستم‌های مدیریت ایمنی مواد غذایی برای مشاغل کوچک تاکید دارد.
• IFS Logistics: شرکت‌هایی که در هر جنبه‌ای از لجستیک محصولات غذایی و غیرغذایی دخیلند، واجد شرایط این استاندارد هستند.

حالا که فهمیدیم IFS چیست بهتر است بدانیم که همه انواع تولیدکنندگان موادغذایی می‌توانند بر اساس این طرح گواهینامه دریافت کنند اما این طرح به‌ویژه برای همسویی با نیازها و مشخصات مشتری مفید است.

BRC چیست؟

استانداردهای جهانی BRC بزرگ‌ترین طرح GFSI در جهان است. با این حال، برخلاف دیگر طرح‌ها، استانداردهای خود را برای مدت‌زمان طولانی‌تری حفظ می‌کند، بنابراین تغییرات با هر نسخه جدید قابل‌توجه است. هدف آن ایجاد ثبات در استانداردهای ایمنی مواد غذایی در سراسر زنجیره تأمین است و بر تسهیل اعتماد و اطمینان تمرکز دارد. چندین حوزه برای صدور گواهینامه بر اساس این استاندارد وجود دارد:

• استاندارد جهانی BRCGS برای ایمنی مواد غذایی و برای تولیدکنندگان مواد غذایی مانند میوه، سبزیجات، مرغ، گوشت و آبزیان
• استاندارد جهانی BRCGS برای بسته‌بندی و مواد بسته‌بندی
• استاندارد جهانی BRCGS برای ذخیره و توزیع و به‌منظور انبارداری، ذخیره‌سازی و حمل‌و‌نقل

این استاندارد به هفت بخش تقسیم می‌شود: تعهد مدیریت ارشد و بهبود مستمر، HACCP، سیستم مدیریت ایمنی و کیفیت مواد غذایی، استانداردهای سایت، کنترل محصول، کنترل فرآیند و پرسنل. حالا که فهمیدیم ایزو 22000، IFS و BRC چیست، می‌توانیم تفاوت‌هایشان را بشناسیم.

تفاوت اصلی استانداردهای ایزو 22000، BRC و IFS چیست؟

استاندارد اصلی در مورد سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی مورد‌قبول تمامی کشورهای جهان، استاندارد سیستم مدیریت ایمنی غذا ISO 22000 و گواهینامه ISO 22000 است. با‌این‌حال، برخی از کشورها استانداردهای داخلی خود را ایجاد کرده و با ارائه برخی شرایط خاص، شرایط جدیدی را در زمینه ایمنی مواد‌غذایی معرفی می‌کنند. در ابتدای لیستِ این استانداردهای داخلی، گواهی BRC EFSIS و همچنین گواهینامه IFS قرار دارد. با این وصف دوباره باید تاکید کرد که سایر برنامه‌های GFSI، مانند IFS، BRC و SQF، استانداردهای صدور گواهینامه محصول هستند، درحالی‌که FSSC 22000 یک طرح صدور گواهینامه سیستم مدیریت است، به‌این‌معنی که تفاوت قابل‌توجهی در رویکرد حسابرسی آن وجود دارد.

استانداردهای BRC و IFS طرح‌های بین‌المللی هستند که با هدف هماهنگ‌کردن استانداردهای مختلف اتخاذ‌شده توسط خرده‌فروشی در مقیاس بزرگ در اروپا، ارائه می‌شوند. بر‌همین‌اساس باید توجه داشت که استاندارد BRC در انگلستان متولد شد، جایی‌که اکنون در آنجا نهادینه شده است. IFS هم ابزاری معادل است که توسط مهم‌ترین نام‌ها در تجارت خرده‌فروشی بزرگ آلمان، فرانسه و ایتالیا صادر می‌شود. هر دو استاندارد ممیزی گواهی توسط نهادهای شخص ثالث را ارائه می‌دهند. در‌واقع، امروزه با آخرین ویرایش‌های مربوطه خود، این دو استاندارد با هم هماهنگ شده‌اند و امکان ممیزی گواهی مشترک را تسهیل می‌کنند. درواقع دو سوال «تفاوت ایزو 22000 با brc چیست» و همچنین «تفاوت ایزو 22000 با ifs چیست» حالا بیشتر روشن می‌شود.

تفاوت بین IFS و BRC چیست؟

وقتی در مورد گواهینامه‌ها در صنایع غذایی صحبت می‌کنیم، هم IFS و هم BRC مطرح می‌شوند. اما چرا دو گواهی متفاوت وجود دارد؟ تفاوت بین IFS و BRC چیست؟ ما می‌توانیم استاندارد بین المللی صنایع غذایی (IFS) را با BRC مقایسه کنیم، اما عمدتاً IFS همان‌طور که گفتیم به‌عنوان معادل آلمانی/فرانسوی BRC دیده می‌شود که اصلا مخفف British Retail Consortium است. در سال 2003 این انجمن حرفه‌ای توزیع‌کنندگان، استاندارد خاصی را برای ایمنی بهتر غذا و کنترل محصولات غذایی تعیین کرد. در هلند و بلژیک نیز گواهینامه IFS به‌طور فزاینده‌ای مورد نیاز است.

این‌طور جمع‌بندی کنیم: IFS استاندارد نهایی برای خرده‌فروشی در آلمان و فرانسه است. BRC استاندارد نهایی برای خرده‌فروشی در انگلیس است. در نتیجه، ممکن است برای اینکه نشان دهید می‌توانید با الزامات خاص خریدار مورد‌نظر مطابقت داشته باشید، باید گواهینامه هر دو استاندارد را دریافت کنید. در مورد محتوا، تفاوت‌های کمی بین IFS و BRC وجود دارد. هر دو گواهینامه ایمنی خوب مواد غذایی را در صنایع غذایی تضمین می‌کنند.

از‌آنجایی‌که گواهینامه ایمنی مواد‌غذایی در حال تبدیل‌شدن به یک پیش‌نیاز برای مشاغل مواد‌غذایی در سرتاسر جهان است، یکی از اولین تصمیمات این است که کدام استاندارد ایمنی مواد غذایی را انتخاب کنیم؟ در وهله اول توصیه می‌شود که آن طرحی انتخاب شود که به‌طور‌گسترده با GFSI مطابقت داشته باشد. ازقضا دو طرح مورد تأیید GFSI که در سرتاسر جهان به‌رسمیت شناخته شده‌اند و به‌ویژه در اروپا محبوب هستند عبارتند از IFS Food Standard  برای ممیزی کیفیت و ایمنی غذایی محصولات غذایی و استاندارد جهانی BRC برای ایمنی غذا.

IFS Food استانداردی برای ممیزی ایمنی مواد‌غذایی و کیفیت فرآیندها و محصولات تولیدکنندگان مواد‌غذایی است. استاندارد جهانیBRC  نیز برای ایمنی مواد غذایی الزامات مربوط به شرکت‌های مواد غذایی را که در پردازش مواد غذایی و تهیه محصولات اولیه فعالیت می‌کنند، تعیین می‌کند. هر دو استاندارد IFS و BRC برای خرده‌فروشی هستند.

IFS و BRC هر دو ده عنصر کلیدی را شناسایی می‌کنند که عدم رعایت آنها منجر به ممیزی ناموفق و عدم صدور گواهینامه می‌شود. BRC به آنها به عنوان الزامات «بنیادی» اشاره می‌کند در‌حالی‌که IFS دارای الزامات خاصی است که به‌عنوان الزامات “Knock Out” (KO) تعیین می‌شود. جای تعجب نیست که چندین بند مشترک اساسی در هر دو استاندارد BRC و IFS وجود دارد. این شباهت‌ها در مورد مسئولیت/ تعهد مدیریت ارشد، طرح ایمنی موادغذایی/ نظارت بر CCP، ممیزی داخلی، اقدامات اصلاحی و قابلیت ردیابی است.

همچنین در‌حالی‌که BRC کنترل عملیات را به‌عنوان یک نیاز اساسی که دستور‌العمل‌ها را پوشش می‌دهد، مشخص می‌کند، IFS این مورد را شامل نمی‌شود. از دیگر الزامات اساسی BRC آموزش، مدیریت آلرژن‌ها، جریان چیدمان و جداسازی است. در IFS Food دیگر الزامات حذفی، مشخصات مواد خام، مدیریت مواد خارجی و روش‌های برداشت و فراخوان است.

الزامات استاندارد BRC برای ایمنی مواد غذایی به هفت بخش و الزامات غذای IFS به شش بخش تقسیم می‌شود. هر دو BRC و IFS نیاز به اجرای یک سیستم HACCP بر اساس اصول Codex Alimentarius در بخش 2 دارند

بخش 4 BRC و IFS استانداردهای مورد انتظار سایت را برای «روش‌های تولید خوب» مانند تمیز‌کردن، نگهداری، کنترل زباله، کنترل آفات، ذخیره‌سازی، حمل‌و‌نقل و الزامات برای استانداردهای طراحی و ساخت کارخانه رضایت‌بخش، چیدمان کارخانه و جریان محصول را تجویز می‌کند. بخش 4 BRC تحت عنوان استانداردهای سایت همچنین شامل الزامات بهداشتی و خانه‌داری است که IFS عمدتاً در بخش 3 آنها را پوشش می‌دهد. بخش 4  IFS  تحت عنوان فرآیند برنامه‌ریزی و تولید است که همچنین رویه‌های تولید خوب ذکر‌شده دارای الزاماتی برای قرارداد، مشخصات، توسعه محصول است.

BRC در بخش 5 کنترل محصول، کنترل‌های مورد انتظار محصول از جمله توسعه محصول، بسته بندی، بازرسی انتشار محصول و مدیریت آلرژن ها را تجویز می‌کند. IFS Food در بخش 5 الزامات ممیزی داخلی، اعتبار سنجی فرآیند بازرسی، کالیبراسیون، بررسی کمیت، تجزیه و تحلیل محصول، قرنطینه محصول را پوشش می‌دهد.