علامت CE و نقش آن در تسهیل تجارت بین‌المللی

با گسترش تجارت جهانی و ورود محصولات به بازارهای مختلف، نیاز به تعیین استانداردهای مشترک و تضمین کیفیت محصولات افزایش ‌یافته است. در این راستا، علامت CE به عنوان علامتی از تطابق محصولات با الزامات اتحادیه اروپا در زمینه‌ی بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست به وجود آمده است.

هدف اصلی از ایجاد علامت CE تسهیل تجارت و کاهش موانع فنی و غیرفنی برای فروش محصولات در بازارهای اروپایی بود. با استفاده از این علامت، تولیدکنندگان می‌توانند تأیید کنند که محصولاتشان با مقررات اروپایی سازگار هستند.

برای مصرف‌کنندگان هم، علامت CE اطمینان می‌دهد که محصولاتی که این علامت را دارند، با الزامات اتحادیۀ اروپا سازگار هستند و مطابق با استانداردهای ایمنی و کیفیت هستند. در ادامه با بررسی ایجاد و توسعه علامت CE، الزامات و مقررات آن، نقش و اهمیت این علامت را در تسهیل تجارت بین‌المللی بررسی خواهیم کرد.

چرا وجود استانداردهای مشترک و تضمین کیفیت محصولات اهمیت دارد؟

استانداردهای مشترک تضمین کیفیت محصولات، استانداردهای مختلفی هستند که به منظور ارتقای کیفیت محصولات و خدمات در سراسر دنیا، توسط سازمان‌ها و شوراهای مختلفی ایجاد شده‌اند.

هدف اصلی این استانداردها، ایجاد یک سیستم مدیریت کیفیت جامع و مطمئن در سازمان‌ها و شرکت‌ها است. این موضوع باعث بهبود رویکرد و عملکرد سازمانی شده و به مشتریان اطمینان می‌دهد که محصولات و خدماتی که از سازمان مورد نظر خریداری می‌کنند، با کیفیت مطلوب و مطابق با استانداردهای مشخص شده هستند.

 استفاده از این استانداردها، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به طور مداوم بهبود کیفیت محصولات و خدمات خود را پیگیری کنند و در نتیجه، رضایت مشتریان را افزایش دهند و موفقیت بیشتری در بازار داشته باشند. یکی از مهم‌ترین استانداردهای مشترک و تضمین کیفیت محصولات، مربوط به اتحادیه اروپا است که با علامت CE مشخص می‌شود.

علامت CE چیست؟

علامت CE در سال ۱۹۸۵ به عنوان علامتی مشترک برای کالاهایی که به کشورهای عضو اتحادیه اروپا وارد می‌شوند، تعریف شد. این علامت در ابتدا فقط برای محصولاتی که مرتبط با برق بود، مورداستفاده قرار می‌گرفت. اما پس از آن، این علامت به سایر محصولاتی که برای فروش در بازار اروپا تولید می‌شوند، گسترش یافت.

هدف اصلی از ایجاد علامتCE، تسهیل تجارت و کاهش موانع فنی و غیرفنی برای فروش محصولات در بازارهای اروپایی بود. با استفاده از این علامت، تولیدکنندگان می‌توانند تأیید کنند که محصولاتشان با مقررات اروپایی سازگار هستند.

علامت CE یا علامت Conformité Européenne به معنی تطابق با استانداردهای اروپا یا انطباق اروپایی است. این علامت نشان‌دهنده‌ی این است که محصولاتی که این علامت را دارند، با الزامات اتحادیۀ اروپا در زمینه‌ی بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست سازگاری دارند.

علامت CE بر روی محصولات مختلفی مثل الکترونیکی، الکتریکی، دارویی، دستگاه‌های پزشکی و غیره قرار می‌گیرد. این علامت تضمین می‌کند که محصولات موردنظر برای استفاده در بازار اروپا از نظر فنی و ایمنی با الزامات اتحادیۀ اروپا تطابق دارند.

چرا علامت CE به وجود آمد؟

قبل از وجود علامتCE، هر کشور عضو اتحادیه اروپا باید الزامات ویژه‌ای را برای واردات محصولات به بازار خود اعمال کند. این موضوع موانع مختلفی برای تجارت ایجاد می‌کرد. با ایجاد علامت CE، تولیدکنندگان می‌توانند تأیید کنند که محصولاتشان با مقررات اروپایی سازگار هستند. با این کار، نیاز به تائید مجدد برای ورود محصولات به بازارهای مختلف اتحادیه اروپا کاهش یافت و تجارت به‌راحتی انجام می‌شد. همچنین، این علامت به مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهد که محصولاتی که علامت CE را دارند، با الزامات اتحادیۀ اروپا در زمینه‌ی بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست سازگاری دارند.

ایزوهای سازمان‌ ایزو مرتبط با علامت CE چه هستند؟

ایزوهای سازمان ایزو که با علامت CE مرتبط هستند عبارتند از:

• ·           ایزو  12100:2010
• ·           ایزو  13849-1:2015
• ·           ایزو  13850:2015
• ·           ایزو  14119:2013
• ·           ایزو  13855:2010
• ·           ایزو  3864-2:2016

در ادامه هریک از آن‌ها را بیشتر معرفی خواهیم کرد.

1. استاندارد ایزو 12100:2010: این استاندارد، شرایطی را تعریف می‌کند که برای ایجاد ایمنی در ماشین‌آلات و تجهیزات مکانیکی باید رعایت شود. این استاندارد به صورت عمومی شامل دو بخش است: مفاهیم عمومی و شرایط ایمنی و روش‌های ارزیابی برای ماشین‌آلات.

2. استاندارد ایزو 13849-1:2015: این استاندارد، الزامات ایمنی را برای ماشین‌آلات تعریف می‌کند که به وسیله ارتباطات الکترونیکی ایجاد می‌شوند. این استاندارد به صورت عمومی شامل دو بخش است: مفاهیم عمومی و الزامات ایمنی.

3. استاندارد ایزو 13850:2015: این استاندارد، الزامات ایمنی را برای دکمه‌ها، شرط‌های مرزی و کلیدها تعریف می‌کند. این استاندارد به صورت عمومی شامل دو بخش است: مفاهیم عمومی و الزامات ایمنی.

4. استاندارد ایزو 14119:2013: این استاندارد، الزامات ایمنی را برای طراحی قفل و مرمت در ماشین‌آلات تعریف می‌کند. این استاندارد به صورت عمومی شامل دو بخش است: مفاهیم عمومی و الزامات ایمنی.

5. استاندارد ایزو 13855:2010: این استاندارد، الزامات ایمنی را برای مسافت‌ها و ارتفاع‌ها برای جلوگیری از دسترسی به مناطق خطرناک در ماشین‌آلات تعریف می‌کند. این استاندارد به صورت عمومی شامل دو بخش است: مفاهیم عمومی و الزامات ایمنی.

6. استاندارد ایزو 3864-2:2016: این استاندارد، نمادها و رنگ‌ها جهت ارتباط بصری را برای ایمنی ماشین‌آلات تعریف می‌کند. این استاندارد به صورت عمومی شامل دو بخش است: مفاهیم عمومی و الزامات برای نمادها و رنگ‌ها.

غیر از ایزوهای سازمان ایزو، چه استانداردهای دیگری در رابطه با علامت CE وجود دارد؟

علاوه بر استانداردهای سازمان ایزو، استانداردهای دیگری هم در نسبت با علامت CE وجود دارد، که برخی از آن‌ها عبارتند از:

 EN 61000، مشخصات الکترومغناطیسی: این استاندارد، مشخصات الکترومغناطیسی را برای تجهیزات برقی و الکترونیکی تعریف می‌کند. این استاندارد به منظور جلوگیری از تداخلات الکترومغناطیسی بین تجهیزات مختلف و تضمین ایمنی الکترومغناطیسی استفاده می‌شود.

1. EN 60950، ایمنی تجهیزات برقی: این استاندارد، الزامات ایمنی را برای تجهیزات برقی تعریف می‌کند. این مورد شامل محدودیت‌هایی برای فشار برق و جریان، نصب و استفاده از تجهیزات، و بررسی و آزمایش تجهیزات است.

2. EN 301 549، قابلیت دسترسی برای کاربران با ناتوانی‌های حرکتی، بصری یا شنوایی: این استاندارد، الزامات دسترسی برای کاربران با ناتوانی‌های حرکتی، بصری یا شنوایی را تعریف می‌کند. این استاندارد به منظور تضمین دسترسی برابر و یکسان برای تمام کاربران، از جمله کاربران با ناتوانی استفاده می‌شود.

3. EN 50364، ایمنی افراد در معرض میدان‌های الکترومغناطیسی: این استاندارد، الزامات ایمنی را برای افراد در معرض میدان‌های الکترومغناطیسی تعریف می‌کند. این شامل تعریف حدود انتشار میدان‌های الکترومغناطیسی در محیط کار و محاسبه میزان اشعه‌های الکترومغناطیسی است.

4. EN 1176، ایمنی و آزمایش مجموعه‌های بازی: این استاندارد، الزامات ایمنی و آزمایش مجموعه‌های بازی را تعریف می‌کند. این شامل مواردی مانند ارتفاع، اندازه، مواد ساختاری، سطح پوششی و محیط اطراف است.

5. EN 12100، شرایط ایمنی برای ماشین‌آلات: این استاندارد، شرایط ایمنی برای ماشین‌آلات تعریف می‌کند. این شامل مواردی مانند طراحی، ساخت و نصب، استفاده و نگهداری، و ارزیابی خطر است.

مزایای استفاده از علامت CE چیست؟

استفاده از علامت CE در محصولات، مزایای زیادی دارد که عبارتند از:

1. تضمین ایمنی محصول برای کاربران و افراد مرتبط با آن: با استفاده از علامت CE، تولیدکنندگان می‌توانند تأیید کنند که محصولاتشان پاسخگوی الزامات ایمنی و بهداشتی موردنیاز در بازار اروپا هستند. همچنین، این علامت به کاربران اطمینان می‌دهد که محصولاتی که آن‌ها خریداری می‌کنند، ایمن هستند و مطابق با استانداردهای موردنظر تولید شده‌اند.

2. رعایت الزامات قانونی برای واردات و فروش محصول در بازار اروپا: علامت CE در واقع یک نشانه است که محصولات با استانداردهای اروپایی تطابق دارند و برای واردات و فروش در بازارهای اروپایی الزامی است. بنابراین، با استفاده از این علامت، تولیدکنندگان می‌توانند از توافق‌نامه‌های تجاری با کشورهای اروپایی بهره ببرند و بازارهای جدیدی را برای خود باز کنند.

3. افزایش اعتماد مشتریان به محصول و کاهش تردید آن‌ها در خرید آن: استفاده از علامت CE، نشان‌دهنده رعایت الزامات قانونی و استانداردهای موردنظر برای تولید محصول است. این موضوع به مشتریان اعتماد می‌دهد و آن‌ها را به خرید محصول تحریک می‌کند.

4. افزایش رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی در بازار: با استفاده از علامت CE، تولیدکنندگان می‌توانند از مزیت رقابتی برای خود برخوردار شوند. این علامت به مشتریان اطمینان می‌دهد که محصولات تولیدشده، با استانداردهای موردنظر تطابق دارند و این موضوع می‌تواند مزیت رقابتی برای تولیدکنندگان محسوب شود.

5. کاهش نیاز به آزمایش‌های داخلی و بررسی‌های فنی برای واردکردن محصول به بازارهای اروپایی: با استفاده از علامت CE، تولیدکنندگان می‌توانند نیاز به آزمایش‌های داخلی و بررسی‌های فنی برای واردکردن محصول به بازارهای اروپایی را کاهش دهند.

تفاوت بین نشان‌های S و CE چیست؟

علامت CE برای تولیدکنندگانی اختصاص دارد که محصولات خود را برای فروش در بازار اروپا تولید می‌کنند و نشان‌گذاری S برای محصولاتی است که در استرالیا و نیوزیلند به فروش می‌رسند. هر دو نشان به معنای رعایت الزامات ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیستی موردنیاز در مورد محصولات هستند، اما نشان S تنها در برخی کشورهای آسیایی و اقیانوسیه به عنوان نشان استاندارد وجود دارد، در حالی که نشان CE برای واردات و فروش محصولات در بازار اروپایی الزامی است.

سوءاستفاده از علامتCE  چگونه انجام می‌شود؟

سوءاستفاده از علامت CE ممکن است به صورت زیر رخ دهد:

1. تولیدکنندگان، علامت CE را بر روی محصولات قرار داده ولی به الزامات ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیستی موردنیاز تطابق نداده باشند.
2. فروشندگان، علامت CE را بر روی محصولاتی قرار می‌دهند که در واقع با الزامات ایمنی و بهداشتی موردنیاز تطابق ندارند.
3. 3.       تولیدکنندگان، برچسب‌هایی با برچسب‌های مشابه CE مثل «China Export» صادرات چین و یا «Conformité Européene» تطابق اروپایی، بر روی محصولات خود قرار می‌دهند تا به نظر برسد که محصولاتشان با استانداردهای اروپایی تطابق دارند.
4. تقلب در مدارک موردنیاز برای علامت‌گذاری CE، برای مثال، تقلب در گواهی‌های بررسی و تست محصولات.

موارد بالا نشانگر سوءاستفاده از علامت CE هستند که ممکن است افراد و محیط‌زیست را به خطر بیاندازند. در نتیجه، از محصولاتی که علامت  CE دارند، تنها در صورتی استفاده کنید که از معتبرترین منابع خریداری کرده باشید و اطمینان حاصل کرده باشید که محصولات با استانداردهای موردنظر تطابق دارند.

ویژگی‌های علامت‌گذاری CE چیست؟

علامت‌گذاری CE شامل ویژگی‌های زیر است:

• علامت CE به صورت یک نوار بزرگ و خطِ برگشت‌خورده نمایش داده می‌شود.
• علامت CE باید روی محصول یا بسته‌بندی قرار داده شود.
• علامت CE باید به صورت واضح و قابل رویت باشد.
• علامت CE باید با ابعاد حداقل 5 میلی‌متر بر 5 میلی‌متر چاپ شود.
• علامت CE باید با رنگ سیاه روی پس‌زمینه سفید، یا با رنگ سفید روی پس‌زمینه تیره چاپ شود.
• برچسب CE باید شامل نام و آدرس تولیدکننده یا واردکننده باشد.
• برچسب CE باید شامل شماره استاندارد مربوط به محصول باشد.
• برچسب CE باید شامل تاریخ تولید یا شناسه دستگاه باشد.
• برچسب CE باید شامل هرگونه هشدار یا دستورالعمل مربوط به استفاده ایمن از محصول باشد.
• برچسب CE باید شامل راهنمایی‌هایی برای نگهداری و استفاده از محصول باشد.

در ادامه با محدودیت‌های این علامت بیشتر آشنا خواهید شد.

 محدودیت‌های علامت‌گذاری CE چیست؟

برخی از محدودیت‌های علامت‌گذاری CE عبارتند از:

1. علامت‌گذاری CE تنها برای محصولاتی استفاده می‌شود که تحت مقررات اتحادیه اروپا تولیدشده‌اند و در بازار اروپایی به فروش می‌رسند.
2. علامت‌گذاری CE به هیچ وجه نشانه تضمین کیفیت محصول نیست و فقط نشانگر رعایت الزامات ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیستی مورد نیاز است.
3. علامت‌گذاری CE توسط یک سازمان مستقل تأیید نمی‌شود، بلکه تولیدکننده مسئولیت تأیید تطابق محصولش با استانداردهای موردنظر اتحادیه اروپا را بر عهده دارد.
4. علامت‌گذاری CE باید با رعایت الزامات مربوط به طراحی، تولید و ارزیابی محصولات انجام شود و در صورت عدم رعایت این الزامات، استفاده از علامت‌گذاری CE غیرمجاز است.
5. علامت‌گذاری CE برای برخی محصولات خاص، مانند دارو، تجهیزات پزشکی و محصولات ایمنی، الزامی است و نباید بر روی دیگر محصولات قرار داده شود.
6. علامت‌گذاری CE باید با رعایت قوانین و مقررات مربوط به علامت‌گذاری اتحادیه اروپا انجام شود و در صورت عدم رعایت این مقررات، می‌تواند منجر به جریمه و تحریم تولیدکننده شود.

در ایران این علامت چه جایگاهی دارد؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد.

علامت CE در ایران

باید توجه کنید که علامت CE در ایران رسمیت ندارد. علامت CE به عنوان علامت استاندارد اروپایی تنها برای محصولاتی که در بازار اروپایی به فروش می‌رسند و تحت مقررات اتحادیه اروپا تولید می‌شوند، الزامی است. در ایران برای علامت‌گذاری محصولات از نشان استاندارد ملی ایران (ISIRI) استفاده می‌شود. برای فروش محصولاتی که تحت مقررات اتحادیه اروپا تولید شده‌اند، در کنار علامتCE ، باید از نشان‌های استاندارد ملی ایران هم استفاده شود.

نشان استاندارد ملی ایران چه تفاوتی با علامت CE دارد؟

نشان استاندارد ملی ایران (ISIRI) و علامت CE در واقع به معنای رعایت استانداردهای موردنیاز برای محصولات هستند، اما دارای تفاوت‌هایی هستند.

از جمله تفاوت‌های این دو علامت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. نشان استاندارد ملی ایران تنها برای محصولاتی استفاده می‌شود که در ایران تولیدشده‌اند و به بازار ایران عرضه می‌شوند، در حالی که علامت CE تنها برای محصولاتی استفاده می‌شود که در بازار اروپایی به فروش می‌رسند و تحت مقررات اتحادیه اروپا تولیدشده‌اند.

2. برخلاف علامت CE که به صورت حفره‌دار طراحی‌شده است، نشان استاندارد ملی ایران دارای یک دایره پرشده با یک علامت صنعتی داخلی است.

3. نشان استاندارد ملی ایران با رنگ سبز روی پس‌زمینه سفید چاپ می‌شود، در حالی که علامت CE با رنگ سیاه روی پس‌زمینه سفید چاپ می‌شود.

4. برچسب ISIRI شامل شماره استاندارد ملی مربوط به محصول و نام و آدرس تولیدکننده است، در حالی که برچسب CE شامل شماره استاندارد مربوط به محصول، نام و آدرس تولیدکننده و تاریخ تولید یا شناسه دستگاه است.

5. برخلاف علامت CE که در بسیاری از کشورهای دنیا شناخته‌شده است، نشان استاندارد ملی ایران فقط در ایران شناخته‌شده و قابل‌تأیید در سایر کشورها نیست.

در کل، نشان استاندارد ملی ایران و علامت CE دو نوع نشانگر استاندارد هستند که هر کدام در مناطق خودشان برای رعایت استانداردهای موردنیاز برای محصولات به کار می‌روند.

نتیجه‌گیری

علامتCE، یک علامت تأیید مطابقت با استانداردهای اتحادیه اروپا است که بر روی محصولاتی که در بازارهای اروپایی عرضه می‌شوند، قرار می‌گیرد. این علامت توسط کمیسیون اروپا ایجاد شده است و نشان می‌دهد که محصول برای استفاده در بازار اروپا از لحاظ ایمنی، بهداشت و محیط زیست، مطابق با استانداردهای مشخصی است و می‌تواند به طور قانونی در بازارهای اروپایی عرضه شود.

استفاده از علامت CE مهم است چون نشان می‌دهد که محصول برای استفاده در بازار اروپا، مطابق با استانداردهای مشخصی است و می‌تواند به طور قانونی در این بازارها  عرضه شود. به عبارت دیگر، این علامت به مشتریان اطمینان می‌دهد که محصولی که آن‌ها خریداری می‌کنند، از نظر ایمنی و بهداشت، مطابق با استانداردهای اتحادیه اروپا است. استفاده از علامت CE به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به راحتی و بدون موانع، محصولات خود را در بازارهای اروپایی به فروش برسانند. در نتیجه، استفاده از علامت CE برای مشتریان، تولیدکنندگان و فروشندگان، بسیار مهم و حیاتی است.

سؤالات متداول

علامت CE چیست؟

علامت CE نشانگر این است که محصول مربوطه با الزامات ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیستی مربوط به اتحادیه اروپا سازگاری دارد.

چه نوع محصولاتی باید از علامت CE استفاده کنند؟

علامت CE برای بیشتر محصولاتی استفاده می‌شود که تحت مقررات اتحادیه اروپا تولیدشده‌اند، از جمله محصولات الکترونیکی، تجهیزات برقی، ماشین‌آلات صنعتی، اسباب‌بازی، تجهیزات پزشکی و غیره.

چگونه می‌توانم تأیید کنم که یک محصول دارای علامت CE معتبر است؟

برای اطمینان از معتبر بودن علامت CE بر روی یک محصول، می‌توانید با استفاده از شماره استاندارد محصول، کارخانه تولیدکننده و یا سازمانی که محصول را تأیید کرده است، تماس بگیرید.