از اولین روزهایی که در اجتماع حضور پیدا کردیم و در بسترهای مختلفی همانند مدرسه و دانشگاه به فعالیت پرداختیم، احتمالاً با لفظ اصول کار تیمی مدام روبه‌رو شده‌ایم. «کار تیمی» یا «تیم ورک» به‌طور کلی یعنی تعدادی افراد با روحیه و شخصیت‌های تقریباً مشابه و با نیت یک هدف و رویکرد مشترک با تلاش مضاعف مشغول به کاری شوند. در تعریف مدیریت منابع انسانی سازمان‌ها نیز به این عبارت بارها و بارها برمی‌خوریم. در این مطلب سعی کرده‌ایم تا کار تیمی را با تعریفی درست و بنیادی شرح دهیم و نشان دهیم برای تقویت کار گروهی چه باید کرد. با ما همراه باشید.
برای کار تیمی ناگزیر به یک تیم قوی نیازمندیم
پس از مشخص کردن هدف، نوبت به گردهمایی برای تشکیل یک تیم قدرتمند و همدل است. اهمیتی ندارد که این افراد الزاماً در یک محیط مشترک گردهم به فعالیت بپردازند یا در چند محیط مجزا و تفکیک شده. حتی افراد دورکار در یک پروژه مشترک نیز می‌توانند تشکیل یک تیم ورک را بدهند. این افراد می‌دانند که تنها و به‌صورت انفرادی نیستند بلکه یک تیم همدل و قوی پشت سر دارند که قرار است با یاری همدیگر به موفقیت و اهداف نهایی برسند.
در واقع می‌توان چنین گفت که این دقیقاً فرق بین مفهوم تیم و گروه است. در گروه معمولاً چندین فرد بدون در نظر گرفتن روحیات مشترک، همدلی و احتمالاً به صورت بخش‌های مجزا در مدت زمان نسبتاً زیادی در کنار هم یا دور از هم، چینش می‌شوند. این افراد مستقلاً از هم مسئولیت‌هایی که بر عهده گرفته‌اند به صورت ثابت انجام می‌دهند و ارتباط چندانی با بخش‌های دیگر ندارند. حال آنکه واژه تیم و کار تیمی، نوعی همکاری دوستانه و دلسوزانه در یک بازه زمانی مشخص و احتمالاً کوتاه و موقت را به یاد ما می‌آورد که قرار است به هدفی مشترک و ایده‌آل منتهی شود.
اما چرا کارآفرینان و مدیران پیشرفت کار و رسیدن به اهداف کاری خود را در گروی کار گروهی و تیمی می‌دانند؟! مسلماً هم‌نشینی چند ذهن خلاق در کنار نیروی عملی می‌تواند به توسعه کار و نیل به هدف و پیشرفت بیزینس کمک فراوانی کند. بنابراین تخصص جمعی می‌تواند در بازه زمانی کوتاه، کسب و کار سازمانی را به هدف نهایی رسانده و باعث پیشرفت جایگاه و موقعیت پروژه مورد نظر شود.
با توجه به مواردی که برشمردیم، انگیزه، روحیه و خلق و خوی کار تیمی و آگاهی به اصول کار تیمی مهمترین فاکتور برای شروع یک پروژه سازمانی است. از همین روی کارآفرینان و مدیران مجرب قبل از شروع پروژه، باید تیم مورد نظر خود را برگزینند و به تقویت کار گروهی بین این افراد بپردازند. مورد مذکور یکی از مهمترین وظایف مدیریت یک سازمان موفق است.
اصول کار تیمی از چه قرار است؟
بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های معروف دنیا به دلیل داشتن یک تیم ورک موفق و پیگیر به رشد و پویایی رسیده‌اند. بی‌شک همکاری مستمر کارمندان در یک سیستم نیز ارتباط مستقیمی با روحیه کار تیمی و مسئولیت‌شناسی در حیطه انجام وظایف دارد. زیرا برفرض مثال اگر دیگر همکاران فرد دارای این روحیه کار تیمی نباشند، پس از مدتی مطمئناً فرد دلزده خواهد شد.
اما مهمترین فاکتورها در اصول کار تیمی کدامند؟ شما به عنوان یک مدیر موفق باید در چه زمینه‌هایی فضای کار تیمی اعضای کسب و کار خود را تقویت کنید؟ در این بخش شما را با برخی از این اصول آشنا می‌کنیم.
افزایش خروجی مثبت و بازدهی
رعایت اصول کار تیمی باعث افزایش بازدهی افراد و در نتیجه راندمان کار کل گروه خواهد شد. فضا و اتمسفر حاکم بر کار تیمی باعث می‌شود در مدتی معین، به مطلوب‌ترین خروجی و در نتیجه پیشرفت و رشد پروژه برسید.
ارتباط دوستانه و حس همدلی در اجرای پروژه
عبارت کار تیمی معمولاً نوعی حس همدلی و ارتباط دوستانه را به ذهن متبادر میکند. در این محیط همکاران قرار نیست به اجبار فعالیت کنند، بلکه آنها با علاقه به مسئولیتی که بر عهده‌شان قرار داده شده، پرداخته و سعی می‌کنند هر روز بیش از پیش به موفقیت و هدف نزدیک شوند.
تمرکز بیشتر بر روی پروژه
گفتیم که تقویت کار گروهی مستقیماً بر افزایش بازدهی اثر می‌گذارد. در واقع در تعریف سازمان باید گفت سازمانی موفق است که بیشتر بر کار تیمی اعضایش فوکوس کند. در چنین محیطی همکاران با پرهیز از هرگونه نارضایتی و حاشیه، بر روی اهداف جمعی پروژه تمرکز می‌کنند و راندمان کاری‌شان افزایش می‌یابد.
تعهد کاری در کار گروهی
مدیران ارشد و مجرب در طی دوره منابع انسانی می‌آموزند که چگونه قرار است تعهد کاری بین اعضا را افزایش دهند. همان‌طور که می‌دانید افزایش تعهد کاری در گروی حس امنیت شغلی، علاقه، ایجاد اعتماد به نفس در تخصص و… است. محیط کاری تیم ورک با ایجاد علاقه و تعهد در بین همکاران نقش کلیدی در ایجاد پیشرفت روزافزون دارد.
افزایش انعطاف‌پذیری و سازگاری
یکی دیگر از وظایف مدیران در فرهنگ سازمانی کمک به افزایش روحیه انعطاف‌پذیری و سازگاری با محیط و دیگر اعضای تیم است. این بدین معناست که افراد در کار تیمی منعطف‌تر و سازگارتر عمل می‌کنند. خواسته‌های خود را با تیم منطبق کرده و همگی برای رسیدن به موفقیت می‌کوشند.
فرصت برابر برای تمامی اعضا در کار تیمی
بر کسی پوشیده نیست که افراد در یک تیم ورک از سطوح مختلف و تخصص‌های متفاوت از یکدیگر برخوردار هستند. اما کار تیمی به اعضا اجازه می‌دهد که هر یک در حیطه تخصصی خود دارای فرصتی برابر با دیگر اعضا باشد. مدیران ارشد یک سازمان باید بکوشند تا فرصت‌هایی برابر را در اختیار اعضا قرار دهند تا روز به روز شاهد بروز خلاقیت و پیشرفت اعضای کار گروهی باشند. همچنین از موارد آزاردهنده‌ای همچون زورگویی‌های ریاست‌مآبانه بپرهیزند تا زمینه‌ای برای ترس و از بین رفتن احساس مسئولیت و تعهد در بین اعضا به وجود نیاید.
تعریف درست از هدف مشترک بین اعضا
هسته اولیه کار تیمی، تعریف هدف مشترک و دورنمای پروژه توسط مدیر پروژه است. در واقع این امر جزو وظایف مدیر منابع انسانی به شمار می‌رود. این فرد باید برای اعضا اهداف و دستاوردهای نهایی را تشریح کند تا افراد تیم ورک با تمرکز بر تخصص ویژه خود، در رشد پروژه و رسیدن به موفقیت بکوشند. این خودآگاهی سبب انضباط، پرهیز از حاشیه و کژفهمی و ارتباطی یکپارچه بین اعضای کار گروهی خواهد شد.
پاداش و تشویق
تشویق و پاداش‌های فردی و گروهی می‌تواند عامل موثری برای ایجاد حس مسئولیت‌پذیری و تعهد تیم باشد. در این بین بازخوردهای مثبت کلامی و برپایی گردهمایی‌های دوستانه برای تشویق اعضا نیز می‌تواند نقش کلیدی برای تقویت کار گروهی ایفا کند. شما به عنوان یک مدیر مجرب می‌توانید در آخر هر ماه یا فصل یک گردهمایی دوستانه برپا کرده و موفقیت‌های روزها یا ماه‌های پیش را برای اعضای تیم ورک شرح دهید. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد ذوقی مضاعف برای اعضای تیم شود.
تقویت کار گروهی در نهایت منجر به چه خواهد شد؟
اگر صاحب کسب و کاری باشید یا تجربه کار سازمانی داشته باشید، مطمئناً خواهید دانست که در فرهنگ سازمانی تا چه حدی بر کار تیمی تاکید شده است. رویکرد مدیران مجرب بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های غول‌پیکر، همواره بر چینش درست افراد در کنار هم و ایجاد روحیه کار تیمی بوده است. در واقع با مطالعه بحث «کار گروهی در سازمان‌ها» خواهید دانست ارتقای سطح خدمات چه رابطه تنگاتنگی با اصول کار تیمی دارد. خدمات بهتر به مشتریان و درنتیجه سطح رضایت بالاتر از جانب ارباب رجوع، نتیجه رویکرد هدفمند مدیران به ایجاد فضایی دوستانه و مسئولیت‌پذیر در بین اعضای تیم است.
همچنین یکی از بحث‌هایی که همواره در دوره‌های روانشناسی سازمانی بر آن تاکید شده، حل اختلافات و حواشی اجتناب‌ناپذیر در طول انجام پروژه است. به نظر می‌رسد افراد در طی کار تیمی بیش از پیش اختلاف احتمالی را حل کرده و از هرگونه حواشی سلیقه‌ای اجتناب می‌کنند. اهداف مشترک پیرامون پیشرفت پروژه، افراد را مستعد حفظ آرامش، بخشش و چشم‌پوشی از خطا و سهل‌انگاری دیگر اعضا میکند. بنابراین تقویت کار گروهی در سازمان‌ها از اتلاف وقت و فرسودگی و ریزش نیروی انسانی جلوگیری میکند.
سخن آخر
در مطلب فوق بررسی کردیم که کار تیمی چیست و چطور باید زمینه تقویت روحیه تیمی به وجود آید. مدیران ارشد و مجرب سازمان‌ها و شرکت‌ها با گذران دوره‌های تدقیقی و کامل مدیریت منابع انسانی می‌توانند احاطه درستی بر مبحث کار تیمی و اصول آن داشته باشند. امروز بر کسی پوشیده نیست که کار تیمی و تقویت روحیه مسئولیت‌پذیری در بین اعضا تا چه حدی زیادی می‌تواند به پیشرفت پروژه و دستیابی به موفقیت منتهی شود. بنابراین در کنار برنامه‌ریزی‌های شغلی و طراحی اهداف، هرگز تقویت روحیه کار تیمی را فراموش نکنید!
سوالات متداول :
هدف از کار تیمی چینش افراد با مهارت‌ها و تخصص‌ها در کنار هم برای رسیدن به پیشرفت پروژه‌ها است.
اولین اصل برای کار گروهی، ایجاد فضایی دوستانه با فرصت‌هایی برابر برای تمامی اعضای تیم است.
نتیجه کار تیمی در سازمان‌ها، فضایی بی‌حاشیه با حداقل اختلافات است. همچنین در فضای کار تیمی راندمان افزایش یافته و منجر به موفقیت بیشتر خواهد شد.
