در طول ده سال گذشته، پس از اینکه مجموعه‌ای از فراخوان‌ها به‌منظور تعیین ایمنی اسباب‌بازی‌ها در دستورکار نهادهای بین‌المللی قرار گرفت، تمرکز جهانی بر کیفیت و ایمنی اسباب‌بازی‌ها افزایش یافت. فراخوان‌های داده‌شده حساسیت در مورد ایمنی اسباب بازی را افزایش داد و باعث شد این موضوع برای بسیاری از کشورها به مسئله تبدیل شود.

بیشتر تولیدات اسباب‌بازی جهان در زیر یک سقف انجام می‌شود و چین به‌تنهایی تولید‌کننده 80 درصد اسباب‌بازی‌های دنیاست. بنابراین کشورها به این نتیجه رسیدند که صنعت اسباب‌بازی در سطح بین‌المللی چقدر در هم تنیده است و نگرانی‌ها در مورد محصولات ایمن کودکان، یک مسئله جهانی است.

در پاسخ، بسیاری از کشورها تصمیم گرفتند هم مقررات ایمنی ملی را تقویت کنند و هم علاقه بیشتری به انطباق با مجموعه‌ای هماهنگ‌تر از استانداردهای بین المللی را از خود نشان دهند. ایزو هم برای پاسخ به این نگرانی‌ها ایزو 8124 را معرفی کرد. درمیان انواع استاندارد ایزو، استاندارد 8124 مربوط به ایمنی اسباب بازی است. اگر می‌خواهید بیشتر با این ایزو و بخش‌های مختلف آن آشنا شوید، با کیو سی بی همراه باشید.

ایزو 8124 چیست؟

ایزو 8124 «استاندارد های اسباب بازی»، تلاشی از سوی سازمان بین‌المللی استاندارد برای ایجاد مجموعه‌ای جامع از روش‌های آزمایش و یا استانداردهای یکسان برای محصولات اسباب بازی به‌منظور «به‌حداقل‌رساندن خطرات احتمالی مرتبط با اسباب‌بازی‌ها» است. ایزو  8124 بیشتر از EN-71 اتحادیه اروپا و ASTM F963 ایالات متحده الگوبرداری شده است.

همچنین این ایزو به ویژگی‌های خاص برای دسته‌های خاص اسباب بازی هم می‌پردازد. مثلا، تعیین حداقل زوایای نوک برای اسباب‌بازی‌های سواری خاص؛ چون اسباب‌بازی‌های سواری هر سال صدمات زیادی را به کودکان وارد می‌کنند.

 ایزو 8124 سند قابل‌توجهی است، چون محتویات آن به طیف وسیعی از جنبه‌های اسباب‌بازی‌ها و همچنین ابزارهایِ محدود‌سازی آسیب، می‌پردازد. همچنین تصریح می‌کند که در مورد برخی اسباب بازی‌ها و بسته‌بندی آنها هشدارها و دستورالعمل‌های مناسب داده شود.

با این حال، ایزو تأکید می‌کند که بازارهای ملی هنوز باید حرف آخر را در مورد انطباق با بازار بگویند و تولیدکنندگان و واردکنندگان اسباب بازی باید در مورد تمام الزامات بازار خودشان به‌روز باشند. در ادامه هشت استاندارد اصلی ایمنی اسباب بازی که ایزو  8124 را تشکیل می‌دهند، خواهیم دید.

ایزو 8124 بخش 1:2018 و A1:2020+A2:2020: جنبه‌های ایمنی مربوط به خواص مکانیکی و فیزیکی

بخش1، به استثنای چند مورد، همه اسباب بازی‌های مخصوص کودکان 14 سال و کمتر را پوشش می‌دهد. تمرکز این بخش بر جنبه‌های فیزیکی و مکانیکی اجزای مختلف یک اسباب بازی است. این استاندارد 2 اصلاحیه را در سال 2020 برای هماهنگی با ASTM F963 و EN-71 منتشر کرد. این اصلاحات عبارتند از:

• اصطلاحات موجود به‌روز شده و ورودی‌های جدید در بند 3 یعنی بند «شرایط و تعاریف» افزوده شد.
• نیازِ موادِ در حال گسترش و روش آزمایش برای همسویی با ASTM F963-17 به‌روز شد.
• دستورالعمل‌های مورد نیاز اسباب‌بازی‌های پرتابه‌ای بازبینی شد
• بند 4.19 یعنی بند «روتورها و پروانه‌ها» با بند «اسباب‌بازی‌های پرنده» جایگزین شد تا با EN 71-1:2014+A1:2018  هماهنگ‌تر شود.
• الزام ایجاد لبه‌های ایمن در قسمت‌های سفت و سخت اسباب بازی‌های پرنده، اضافه شد.
• تست کشش برای تیغه‌های روتور اسباب‌بازی‌های پرنده، اضافه شد.
• تست کشش برای تیغه‌های روتور اسباب‌بازی‌های پرنده (کنترل از راه دور)، اضافه شد.

شاید رایج‌ترین تغییر ایزو  8124 از استانداردهای ملی مختلف، مربوط به الزامات برچسب‌گذاری باشد، چون برای یک نهاد بین‌المللی دشوار است که عبارات قطعی برای کشورهایی با زبان‌های مختلف ایجاد کند. استانداردهای برچسب‌گذاری در اینجا تا حد زیادی تعمیم داده شده‌اند، بنابراین حتی اگر ایزو 8124 را به‌دقت دنبال کنید، باید توجه ویژه‌ای به الزامات برچسب‌گذاری (و زبان) بازار هدف خود داشته باشید.

ایزو 8124 بخش 2:2014؛ «اشتعال پذیری»

این بخش  از استاندارد های اسباب بازی به پتانسیل آتش گرفتن اسباب بازی‌ مربوط می‌شود. تحت این استاندارد، توجه ویژه‌ای به موارد زیر در اسباب بازی‌ها می‌شود:

• اسباب‌ بازی‌های پوشیدنی (لباس، کلاه گیس، سبیل و ریش تقلبی، ماسک، مقنعه، لباس سر و غیره)
• اسباب بازی‌هایی که قرار است توسط کودک سرهم شود
• اسباب بازی‌های پُرشده با مواد نرم (مثلا حیوانات شکم پر و عروسک).

این بخش از استاندارد 8124، الزامات مربوط به اشتعال برخی اسباب بازی‌ها در صورت قرار گرفتن در معرض یک منبع اشتعال را، مشخص می‌کند.

ایزو  8124قسمت 3:2020؛ «بررسی انتقال برخی عناصر شیمیایی»

در این بخش از ایزو 8124 ترکیب شیمیایی محصولات اسباب‌بازی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است چون مواد سنتی برای سلامت کودکان مضر هستند. اسباب بازی‌ها دائماً با پوست کودکان (و دهان نوزادان) در تماس هستند و بنابراین مواد صنعتی به‌راحتی جذب یا بلعیده می‌شوند.

این بخش از ایزو  8124سطوح آستانه‌ای و قابل‌قبول برای مواد صنعتی و همچنین روش‌های نمونه‌برداری و استخراج قبل از آزمایش را در مورد عناصر زیر مشخص می‌کند:

• آنتیموان
• آرسنیک
• باریم
• کادمیوم
• کروم
• سرب
• جیوه
• سلنیوم

موادی که سطوح انتقال قابل‌قبول دارند، عبارتند از:

• پوشش‌ها (رنگ، لاک، جوهر و پلیمر)
• لمینت‌ها
• کاغذ و مقوا
• منسوجات طبیعی و مصنوعی
• مواد فلزی
• مواد مدل‌سازی (خاک رس و ژل)
• مواد بسته‌بندی

این دستورالعمل‌ها براساس پیش‌بینی رفتار طبیعی کودکان هنگام برخورد با وسایل بازی، تعیین شده‌اند.

ایزو  8124 قسمت 4:2014 و A1+A2:2019: «تاب، سرسره و اسباب‌بازی‌های مشابه»

این بخش به تجهیزات زمین بازی خانگی می‌پردازد؛ اسباب‌بازی‌هایی مثل تاب، سرسره، الاکلنگ، چرخ و فلک، اسباب‌بازی‌های گهواره‌ای، قاب‌های کوهنوردی و تاب کودک نوپا. مسئله مهم در مورد این اسباب‌بازی‌ها «تحمل جرم یک یا چند کودک» است. استاندارد وسایل بازی پارک، جنبه‌هایی از این اسباب‌بازی‌ها را پوشش می‌دهند، که در زیر نمونه آن‌ها را خواهید دید:

• الزامات مربوط به ایمنی لنگر (وسیله‌ای که برای اتصال یک وسیله به زمین استفاده می‌شود)
• الزامات مربوط به ایمنی مانع (موانعی که برای جلوگیری از سقوط کودکان از سطوح مرتفع استفاده می‌شود)
• الزامات مربوط به ایمنی گیر افتادن (احتمال گیر افتادن بدن یا لباس در بخشی از محصول)
• الزامات مربوط به حرکت (تاب‌دادن، سر‌خوردن، تکان‌دادن یا چرخاندن وسایل مورداستفاده کودک).

همچنین صندلی‌ها و سایر محصولاتی که برای تحمل جرم یک یا چند کودک در نظر گرفته شده‌اند هم در این بخش از ایزو 8124 قرار گرفته‌اند.

بخش 5:2015: «تعیین غلظت کل عناصر خاص در اسباب بازی‌ها»

قسمت 5 با قسمت 3 یعنی قسمت «انتقال برخی عناصر» مرتبط است و روشی را برای تعیین غلظت کل عناصر مشخص‌شده در ISO 8124.3:2020 تعریف می‌کند. هر ماده‌ای با محدودیت غلظت کل کمتر از آستانه تعیین‌شده نیز می‌تواند مطابق با قسمت ISO 8124 در نظر گرفته شود.

ایزو 8124 بخش 6:2018؛ «برخی استرهای فتالات در اسباب‌بازی‌ها و محصولات کودکان»

در چند دهه گذشته، محققان مطالعات جدیدی را بر روی مضرات بالقوه این نرم‌کننده‌های پلاستیکی مورد‌استفاده در اسباب‌بازی‌ها انجام داده‌اند. از‌آنجا‌که آنها به عنوان «روان‌کننده» بین مولکولی استفاده می‌شوند و از نظر شیمیایی به ماده میزبان متصل نیستند و وزن مولکولی پایینی دارند، می‌توانند به‌راحتی از پلاستیک جدا شوند. باقیمانده فتالات، زمانی که توسط بدن بلعیده یا جذب می‌شود، با اختلالات رشدی طولانی‌مدت، مانند اختلال در رشد هورمونی و اختلالات تولید مثل مرتبط است.

اتحادیه اروپا اولین محدودیت عمده فتالات را در سال 1999 معرفی و استفاده از شش فتالات را محدود کرد. در سال 2008، هم ایالات متحده و هم چین، استانداردهای محدودکننده فتالات را اجرا کردند.

باید گفت هدف این بخش از ایزو 8124 تعیین محدودیت‌های تجویزی فتالات در مواد اسباب بازی نیست، ایزو تصدیق می‌کند که استانداردهای ملی این محدودیت‌ها را تعیین می‌کنند. هدف ایزو، ایجاد یک روش استاندارد برای ارزیابی انطباق است.

قسمت 7:2015+2020A1 «الزامات و روش‌های آزمایش برای رنگ انگشتی»

به‌دلیل ماهیت لمسی رنگ‌های انگشتی و این واقعیت که این مواد به‌طور اجتناب ناپذیری از طریق دهان، چشم‌ها و پوست به بدن کودکان راه پیدا می‌کنند، این بخش ایزو 8124 بر استفاده از مواد ایمن و محدودیت در ناخالصی‌ها تمرکز دارد.

ایزو روشن می‌کند که این استاندارد به‌طور خاص برای رنگ‌های انگشتی اعمال می‌شود، نه رنگ‌هایی که برای صورت یا بدن هستند.

موادی مانند رنگ‌ها، مرطوب‌کننده‌ها (که به تأخیر در خشک‌شدن کمک می‌کنند)، عوامل اتصال و نگهدارنده‌ها، همراه با الزامات بسته‌بندی و برچسب‌گذاری خاص در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند.

ISO/TR 8124 بخش 8:2016 «دستورالعمل‌های تعیین سن»

یکی از مهم‌ترین گام‌های اولیه برای توسعه اسباب بازی، تعیین سن مناسب برای استفاده از محصول اسباب بازی است. بخش 8 ایزو 8124 گزارشی فنی‌ است که با استانداردهای ملی پیشرو (EN-71 و ASTM F963) هماهنگ است. با مطالعه این بخش، می‌توان از یک راهنمای قابل‌اعتماد به‌منظور شناخت سنینی که کودکان شروع به بازی با اسباب‌بازی‌های خاص می‌کنند، استفاده کرد. این بخش برای سازندگان اسباب بازی و آژانس‌های ارزیابی انطباق، و همچنین برای سازمان‌های ایمنی محصولات اسباب بازی و والدین مفید است.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، صدمات ناشی از تصادفات جاده‌ای هشتمین علت مرگ و میر در سراسر جهان هستند. تخمین زده می‌شود که سالانه 1.3 میلیون نفر در کل دنیا بر اثر تصادفات جاده‌ای کشته می‌شوند. در همین راستا ایزو 39001 به‌عنوان برنامه‌ای برای ایمنی ترافیک جاده‌ای، الزامات سیستم مدیریت ایمنی ترافیک جاده‌ای یا همان road traffic safety (به‌اختصار RTS) را مشخص می‌کند تا سازمانی که با سیستم ترافیک جاده‌ای سروکار دارد، قادر به کاهش مرگ‌و‌میر و صدمات جدی مربوط به تصادفات ترافیکی جاده‌ای شود.

الزامات استاندارد ایزو 39001 شامل توسعه و اجرای یک خط مشی RTS مناسب و توسعه اهداف و برنامه‌های عملیاتی RTS است که الزامات قانونی و سایر الزامات مورد قبول سازمان را در نظر می‌گیرد. درواقع ایزو 39001 اطلاعات در مورد عناصر و معیارهای مرتبط با RTS را شناسایی می‌کند. این استاندارد با استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه ای در ارتباط است و از مهم‌ترین اسنادی است که رعایت مفادش سبب نجات جان میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان خواهد شد.

ایزو 39001 چیست؟

به‌عنوان یک استاندارد بین‌المللی، ایزو 39001 الزامات سیستم‌های مدیریت ایمنی ترافیک جاده را مشخص می‌کند. علاوه‌بر‌این، این ایزو به‌عنوان یک راهنما برای سازمان‌ها به‌منظور کاهش و در نهایت از‌بین‌بردن تصادفات، مرگ‌و‌میر و صدمات شدید مرتبط با تصادفات جاده‌ای عمل می‌کند.

باید توجه کرد که ایمنی ترافیک جاده‌ای (RTS) به‌عنوان یک موضوع جهانی در نظر گرفته می‌شود، زیرا تعداد تصادفاتی که در سراسر جهان رخ می‌دهد به‌طور‌مداوم در حال افزایش است. بنابراین، شرکت‌ها و یا افرادی که متعهد به بهبود ایمنی جاده‌ها و ارائه کیفیت هستند، از اجرای ایزو 39001 بهره‌مند خواهند شد. این استاندارد عناصر بنیادین ایمنی ترافیک جاده‌ای را شناسایی می‌کند و سازمان‌ها را قادر می‌سازد به نتایج دلخواه خود برسند.

چرا مدیریت ایمنی ترافیک جاده برای ما مهم است؟

ایزو 39001 الزامات اجرای سیستم مدیریت ایمنی ترافیک جاده را تعیین و کیفیت و کارایی بالا در مدیریت ترافیک جاده را تضمین می‌کند. سیستم‌های مدیریت ایمنی ترافیک جاده‌ای برای کاهش مرگ‌و‌میر و صدمات جدی مرتبط با تصادفات جاده‌ای طراحی شده‌اند.

استاندارد بین المللی ایزو 39001 شامل الزاماتی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا سیاست‌ها، اهداف و استراتژی‌های RTS مناسب را ایجاد و اجرا کنند. افراد حرفه‌ای که با ایمنی ترافیک جاده کار می‌کنند، می‌توانند گواهینامه ایزو را دریافت کنند و به سازمان‌های خود در دستیابی به این اهداف کمک کنند. آن‌ها می‌توانند از این ایزو به‌عنوان سکوی پرتاب عمل کنند که همین منجر به رسیدن به فرصت‌های شغلی بهتر و در نتیجه افزایش فرصت آنها برای کسب درآمد بیشتر می‌شود.

مزایای ایزو 39001 چیست؟

با دریافت گواهینامه ایزو 39001، شما مزایای زیر را در اختیار خواهید داشت:

• اطمینان از کیفیت و ایمنی ترافیک جاده‌ای
• افزایش کارایی سیستم‌های مدیریت ایمنی ترافیک جاده‌ای  (RTSMS)
• کسب تخصص در زمینه کاهش هزینه‌ها
• به‌دست‌آوردن مزیت رقابتی
• کمک به سازمان برای دستیابی به اهدافش
• تضمین و به‌دست‌آوردن اطمینان مشتری

گواهینامه ایزو 39001 سازمان شما را قادر می‌سازد تا با هدف کاهش صدمات و مرگ‌و‌میر ناشی از تصادفات رانندگی، به طور موثرتری با سیستم‌های ترافیک جاده‌ای کار کند.

ایزو 39001 برای چه سازمان‌هایی مناسب است؟

این استاندارد برای سازمان‌های دولتی و خصوصی‌ای که با سیستم ترافیک جاده‌ای سروکار دارند، قابل اجراست. در حالت کلی استاندارد ISO 39001 برای سازمان‌هایی که اهداف زیر را داشته باشند، مفید است:

• سازمان‌هایی که ایجاد، پیاده‌سازی، نگهداری و بهبود یک سیستم مدیریت RTS را پی می‌گیرند
• سازمان‌هایی که قصد دارند با خط‌مشی اعلام‌شده RTS انطباق یابند

در این راستا هر سازمانی باید فرآیندی داشته باشد که از طریق آن موارد زیر قابل‌رویت باشد:

• مشاهده/ارزیابی تعداد تصادفات، تعداد کشته‌شدگان و مجروحان
• توانایی بهبود مستمر ایمنی ترافیک
• مشاهده و ارزیابی رویدادهایی که در ارتباط با ایمنی ترافیک جاده هستند

کارکردن در جهت اجرای تک‌تک موارد استاندارد ایزو سیستم مدیریت ایمنی جاده ای، سبب نجات صدها هزار نفر در جهان خواهد شد.

بررسی عوامل عملکردی در ایزو 39001

«عوامل عملکردی» در ایزو 39001 موارد زیر را پوشش می‌دهند:

الف) عوامل خطرزا

• الف 1: حجم ترافیک و مسافت پیموده‌شده ترافیک براساس وسیله نقلیه و نوع جاده
• الف 2: حجم محصول و/یا خدمات ارائه‌شده توسط سازمان

ب) عوامل مرتبط با نتیجه نهایی ایمنی

• تعداد کشته‌ها و جراحات جدی

ج) عوامل مرتبط با نتیجه ایمنی متوسط

• ج 1: برنامه‌ریزی، طراحی، بهره‌برداری و استفاده ایمن از شبکه راه‌ها
  • طراحی جاده و سرعت ایمن به‌ویژه با در‌نظر‌گرفتن ترافیک و کاربران آسیب‌پذیر جاده مانند عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و اسب‌سواران و همچنین مناطق جانبی و طراحی تقاطع
  • استفاده از جاده‌های مناسب بسته به نوع وسیله نقلیه، کاربر، نوع محموله و تجهیزات
  • استفاده از تجهیزات ایمنی شخصی به‌ویژه با در‌نظر‌گرفتن کمربند ایمنی، صندلی کودک، کلاه ایمنی دوچرخه، کلاه ایمنی موتورسیکلت و وسایل دید در شب
  • استفاده از سرعت رانندگی مطمئن با در نظر گرفتن نوع وسیله نقلیه، ترافیک و شرایط آب‌و‌هوایی
  • تناسب اندام رانندگان به‌ویژه با توجه به خستگی، حواس پرتی، الکل و مواد مخدر
  • برنامه‌ریزی سفر ایمن شامل در نظر گرفتن نیاز به سفر، میزان و نحوه سفر و انتخاب مسیر و وسیله نقلیه و راننده
• ج 2: ورود و خروج ایمن وسایل نقلیه و استفاده‌کنندگان از شبکه راه‌ها
  • وسایل نقلیه ایمن به‌ویژه با در‌نظر‌گرفتن حفاظت از سرنشینان، حفاظت از سایر کاربران جاده (افراد آسیب‌پذیر و سایر سرنشینان خودرو)، جلوگیری از تصادف و کاهش تصادفات جاده‌ای، ظرفیت بار خودرو و ایمن‌سازی بارها در داخل و روی خودرو.
  •  اخذ مجوز مناسب برای رانندگی
  •  حذف وسایل نقلیه نامناسب و رانندگان متخلف از شبکه راه‌ها
• ج 3: بازیابی و توان‌بخشی قربانیان تصادفات جاده‌ای از شبکه راه
  • پس از پاسخ به تصادف و کمک‌های اولیه، آمادگی اضطراری و بازیابی و توانبخشی پس از تصادف.

سعی کردیم با بررسی جزئیات مربوط به بند «ج» تا حدودی از جزئیات مندرج در ایزو 39001 مطلع ‌شویم. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید سند ایزو 39001 را دانلود کنید.

حرف آخر؛ هزینه صدور گواهینامه ایزو 39001 چقدر است؟

هزینه صدور گواهینامه ایزو 39001 بر اساس نوع صنعت، اندازه و شکل مدیریت تعیین می‌شود. هزینه یا قیمت گواهی ISO برای یک سازمان کوچک معمولاً کمتر از یک سازمان بزرگ است. به طور مشابه، هزینه یا قیمت گواهی ISO برای یک سازمان تولیدی معمولاً بیشتر از یک سازمان خدمات‌محور است، البته در فرضمان باید در نظر بگیریم که کارکنان هر دو سازمان باید یکسان باشند.

همچنین قیمت گواهی ISO برای یک سازمان با ریسک بالا بالاتر از سازمان با ریسک پایین است. قیمت ایزو 39001 به این ترتیب است که محاسبه و تعیین می‌شود.

ISO/TS 26030 یک برنامه کاربردی در بخش مواد غذایی و اقتباس‌شده از ایزو 26000 است. ایزو 26030، توسط کمیته فنی ISO/TC 34، محصولات غذایی، که دبیرخانه آن توسط AFNOR (عضو ISO و به‌عنوان نماینده فرانسه) برگزار می‌شود، ایجاد شده است.

مسئولیت اجتماعی نه‌تنها برای کسب‌و‌کار خوب است، بلکه باید جزئی از کارهای بنیادین هر شرکتی باشد. دستورالعمل جدید بین‌المللی برای بخش کشاورزی و مواد غذایی، ایزو 26030، ‌به‌تازگی منتشر شده است و از آن به‌عنوان مجموعه راهنمای بین‌المللی جدید برای بهبود مسئولیت اجتماعی در زنجیره غذایی جهانی، یاد می‌شود. ما در ادامه بر اساس سند و اطلاعاتی که وبسایت ایزو در اختیارمان قرار داده است، درباره این ایزو صحبت خواهیم کرد.

کوتاه درباره تاریخچه ایزو 26030

در 23 ژانویه 2020، La Coopération Agricole، گروه انجمنی AFNOR، شورای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی و Bpifrance سمپوزیومی را تحت حمایت وزارت کشاورزی برای بحث در مورد مسئولیت اجتماعی (CSR) در بخش کشاورزی و محصولات کشاورزی ترتیب دادند. این روز فرصتی برای ارائه و انتشار استاندارد داوطلبانه جدید ISO 26030 بود که بذر آن در فرانسه کاشته شد.

این دستورالعمل، راهنمایی‌هایی را برای استفاده از استاندارد 26000 در زنجیره مواد غذایی ارائه می‌دهد. این استاندارد در سطح بین‌المللی برای همه سازمان‌هایی که مایل به توسعه مسئولیت اجتماعی خود هستند، ارائه شد. این استاندارد، تعهد ملموس شرکت‌ها را در رویکرد CSR  تسهیل می‌کند و بنابراین آنها را قادر می‌سازد تا راحت‌تر به انتظارات اجتماعی پاسخ دهند:

• رفاه حیوانات
• زباله‌های مواد غذایی
• رفتار اخلاقی
• سهام‌داران
• وظیفه هوشیاری
• احترام به فرهنگ‌های محلی

برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به بیانیه مطبوعاتی پیرامون ایزو 26030 در فرانسه و سند کامل ارائه استاندارد ISO 26030  مراجعه کنید. ISO/TS 26030 همچنین موضوع سمپوزیومی در مورد دستیابی به اهداف مسئولیت اجتماعی بود که در شورای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دولت فرانسه در پاریس، برگزار شد. با توجه به همین امر است که می‌فهمیم این ایزو تا چه حد اهمیت دارد.

ایزو 26030 چیست؟

ISO/TS 26030، مسئولیت اجتماعی و توسعه پایدار – راهنمای استفاده از ISO 26000:2010 در زنجیره غذایی (ISO/TS 26030, Social responsibility and sustainable development – Guidance on using ISO 26000:2010 in the food chain)، دستورالعمل‌هایی را ارائه می‌کند مبنی بر این‌که چگونه یک سازمان در زنجیره تولید غذا می‌تواند به توسعه پایدار کمک کند و در عین حال همه قوانین، مقررات و انتظارات ذی‌نفعان محلی را در نظر بگیرد.

جایگاه ایزو 26030 و کارکرد آن برای شرکت‌ها

از پایان‌دادن به گرسنگی و چاقی گرفته تا حفاظت از منابع طبیعی، صنایع غذایی و کشاورزی نقش بزرگی در توسعه پایدار جهان ما دارند. در همین راستا ISO 26000 یک سند مرجع بین‌المللی برای رعایت مسئولیت اجتماعی است و بهترین راهنمایی‌ها را برای کمک به سازمان‌ها ارائه می‌دهد تا به روشی اخلاقی و شفاف عمل کنند و بتوانند مستقیماً به توسعه پایدار یاری رسانند.

در حال حاضر، یک راهنمای فنی جدید برای صنعت کشاورزی و مواد غذایی، راهنمایی‌های خاص این بخش را در مورد اجرای مسئولیت اجتماعی و در حوزهISO 26000  ارائه می‌دهد.

ایزو 26030 به سازمان‌هایی مانند شرکت‌های مواد‌غذایی، مزارع، تعاونی‌ها، پردازش‌کنندگان و خرده‌فروش‌ها، صرف‌نظر از اندازه یا مکانشان، کمک می‌کند تا فهرستی از فعالیت‌هایی را تهیه کنند که آنها را به سمت مسئولیت‌پذیری اجتماعی بیشتر سوق دهد.

اهمیت و ماهیت ایزو 26030 از زبان تهیه‌کنندگان این استاندارد

ساندرین اسپیلاک، مدیر کمیته فنی ISO که این دستورالعمل را تهیه کرده است، گفت: «تقاضای فزاینده‌ای از سوی مصرف‌کنندگان برای داشتن شیوه‌های پایدار و مسئولیت‌پذیر اجتماعی در هر مرحله از زنجیره تولید مواد غذایی وجود دارد که نیاز واقعی به سیستم‌ها و فرآیندهای مورد توافق بین‌المللی را ایجاب می‌کند».

او تاکید می‌کند که «بخش غذا و کشاورزی تأثیر قابل‌توجهی بر جهان و رفاه ما دارند». «بنابراین استفاده از ISO/TS 26030 نه‌تنها به بهبود مسئولیت اجتماعی و پایداری در صنایع غذایی کمک می‌کند، بلکه تأثیر مثبتی بر جامعه، خواهد داشت. همچنین به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به ۱۷ مورد از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد دست یابند».

اسپیلاک می‌افزاید: «استاندارد ISO/TS 26030 با مشارکت سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در تدوین این سند، تقویت شده است». علاوه‌بر‌این، این مشخصات فنی ISO به هماهنگ‌کردن رویکردهای مختلف برای پایداری در این بخش و در سطح بین‌المللی کمک می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد که برمبنای مزیت رقابتی، محصولات و خدمات موردنظر را برگزینند.

حرف آخر؛ دسترسی به ایزو 26030 به‌عنوان دستورالعمل مسئولیت اجتماعی

این سند راهنمای استفاده از ایزو 26000 در زنجیره غذایی را با تمرکز بر هفت موضوع اصلی آن، یعنی موارد زیر ارائه می‌دهد:

• حاکمیت سازمانی
• حقوق بشر
• فرآیندهای کار
• محیط زیست
• شیوه‌های عملیاتی منصفانه
• مسائل مصرف‌کننده
• مشارکت و توسعه جامعه

هدف اصلی این ایزو کمک به سازمان‌ها در زنجیره غذایی، صرف‌نظر از اندازه یا مکانشان، برای تهیه فهرستی از توصیه‌ها و حرکت به سمت یک رفتار اجتماعی مسئولانه‌تر است.

شما چه به‌دنبال استانداردهایی برای سیستم کشاورزی باشید و چه استانداردهای ایزو صنعت کشاورزی، را پی گرفته باشید به این ایزو نیاز پیدا خواهید کرد. شما می‌توانید با دانلود متن اصلی ایزو 26030 و مطالعه جزئیات آن درباره استانداردهای کنترل کیفیت که در نسبت با استانداردهای موادغذایی، قرار دارند، اطلاعاتی جامع کسب کنید.

در عصر دیجیتال، بسیاری از شهرها به‌منظور سرمایه‌گذاری برای طراحی و توسعه پروژه‌های شهرهای هوشمند، با یکدیگر رقابت می‌کنند. در همین راستا، شاخص‌های مختلفی که می‌توانند بعداً برای سنجش و ارزیابی عملکرد شهرهای هوشمند مورد استفاده قرار گیرند، هم در حال توسعه است. استانداردها به‌عنوان یک زبان واحد تفسیر می‌شوند که می‌توانند به ‌حمایت از توسعه و ارزیابی شهر هوشمند، کمک کنند.

در زمینه حمایت از توسعه شهر هوشمند، ISO استانداردهایی را صادر کرده ‌است که می‌تواند به‌عنوان دستورالعمل در توسعه و ارزیابی بلوغ شهرهای هوشمند مورد استفاده قرار گیرد. ایزو 37122 یکی از این استانداردهاست. این گواهینامه ایزو با شاخص‌هایی که تعریف کرده است، می‌تواند سرعت شهرها را در مسیر هوشمند‌ شدن افزایش دهد و کمک کند آن شهرها نتایج پایداری اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی خود را بهبود ببخشند. برای آشنایی بیشتر با ایزو  37122 با ما همراه شوید.

شهر هوشمند چیست؟

شهر هوشمند، شهری است که سرعت ارائه نتایج پایدار و کارآمد را در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، افزایش می‌دهد. شهرهای هوشمند به چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی ساکنین خود، با بهبود اساسی نحوه تعامل با جامعه، اعمال روش‌های رهبری مشارکتی، کار در رشته‌ها و سیستم‌های شهری و استفاده از اطلاعات داده‌ها و فناوری‌های مدرن برای ارائه خدمات بهتر، پاسخ می‌دهند.

در این شهرها کیفیت زندگی برای کسانی که در شهر هستند (ساکنان، مشاغل و بازدیدکنندگان)، بر‌اساس قابل‌پیش‌بینی‌بودن و در نسبت با آینده، حفظ محیط زیست و برمبنای ایجاد زیست عادلانه، برنامه‌ریزی می‌شود.

ایجاد شهر هوشمند با استاندارد 37122

شهرهای هوشمند براساس مدل‌های تحلیل‌شده‌ ایجاد می‌شوند. بهترین گزینه برای رسیدن به مدل‌های تحلیل‌شده هم ایزو 37122 است که به‌دلیل تعاریف و روش‌شناسی استاندارد‌شده‌اش می‌تواند کارایی داشته باشد چون ابزارهایی را به‌منظور پایدارتر و هوشمندتر‌شدن توسعه و ساخت داده‌ها به‌کار می‌گیرد.

هدف استانداردسازی، ایجاد فرهنگ، فضا و زیست داده‌محور و داشتن داده‌های شهری قابل مقایسه و استاندارد‌شده در سطح جهانی است. برای کمک به شهرها، استاندارد بین المللی ایزو37122  به آنها کمک می‌کند تا سیاست‌هایی را با هدف توسعه شهرهای هوشمند اجرا کنند.

ایزو 37122 چیست؟  

افزایش شهرنشینی یکی از ویژگی‌های مهم قرن 21 است. جمعیت شهرها از 751 میلیون نفر در سال 1950 به 4.2 میلیارد نفر در سال 2018 رسیده است. علاوه‌بر این، انتظار می‌رود این رقم در سال 2050 به 6.7 میلیارد نفر برسد. بنابراین داشتن آینده پایدار و مقابله با چالش‌هایی مانند تغییرات آب‌و‌هوایی، رشد سریع جمعیت و بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها تبدیل شده است.

جدیدترین استانداردهای سری ISO برای شهرهای هوشمند با هدف کمک به این شهر طراحی شده‌اند. مجموعه استانداردهای بین المللی ISO 37100 به جوامع کمک می‌کند تا استراتژی‌هایی را اتخاذ کنند تا پایدارتر و انعطاف‌پذیرتر شوند.

جدیدترین این مجموعه که به‌تازگی منتشر شده، ایزو 37122، شهرها و جوامع پایدار، شاخص‌هایی برای شهرهای هوشمند، مجموعه‌ای از شاخص‌ها را برای اندازه‌گیری عملکرد آن‌ها در تعدادی از حوزه‌ها به شهرها می‌دهد و به آنها امکان می‌دهد درس‌های مهمی از شهرهای دیگر در سراسر جهان بگیرند. این‌کار کمک می‌کند تا آن‌ها بتوانند راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای چالش‌هایی که با آن روبرو هستند، بیابند.

ایزو 37122 در ارتباط با ایزو 37120

استاندارد 37122 مکمل ایزو 37120 است. این ایزو مربوط به شاخص‌های خدمات شهری و کیفیت زندگی است و معیارهای کلیدی را برای ارزیابی ارائه خدمات و کیفیت زندگی در شهر ترسیم می‌کند. آن‌ها با هم مجموعه‌ای از شاخص‌های استاندارد را تشکیل می‌دهند. این دو ایزو رویکردی یکسان به‌آنچه اندازه‌گیری می‌شود و نحوه انجام آن اندازه‌گیری، ارائه می‌کنند.

این استانداردها همچنین راهنمایی‌هایی را برای شهرها در مورد چگونگی ارزیابی عملکردشان در جهت کمک به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، نقشه راه جهانی برای جهانی پایدارتر، ارائه می‌دهد. ایزو  37122 شاخص‌ها و همچنین روش‌ها و شیوه‌هایی را تعریف می‌کند که می‌تواند تغییرات سریع و قابل‌توجهی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آنها ایجاد کند.

ایزو 37122 در نسبت با ایزو 37101 و 37120

وقتی ایزو  37122 همراه با با ایزو 37101 (که سیستم مدیریتی برای توسعه پایدار در جوامع را تعریف می‌کند) و ایزو 37120 به‌کار گرفته ‌شوند، به شهرها کمک می‌کنند تا پروژه‌های شهر هوشمند را در طیف وسیعی از مناطق اجرا کنند.

مفاد این ایزوها به مسائل شهرنشینی مانند رشد جمعیت، تغییرات آب‌و‌هوایی و بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی از طریق تعامل بهتر با جوامع خود پاسخ می‌دهند. همچنین این ایزوها، روش‌های رهبری مؤثر، آخرین فن‌آوری‌ها و شیوه‌هایی را ارائه می‌دهند که به آنها کمک می‌کند کیفیت زندگی شهروندان خود را بهبود بخشند و به اهداف زیست‌محیطی خود دست یابند و در‌عین‌حال نوآوری و رشد بیشتر را تسهیل می‌کنند.

همچنین ایزو 37122 در همراهی با ایزو 37123 شاخص‌هایی را برای شهرهای تاب‌آور، ارائه می‌دهند.

ایزو 37122 چرا اهمیت دارد؟

این ایزو به حل چالش‌هایی مانند تغییرات آب‌وهوایی، رشد سریع جمعیت و بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی از طریق بهبود اساسی نحوه تعامل شهرها با جامعه، اعمال روش‌های رهبری مشارکتی، کار در رشته‌ها و سیستم‌های شهری و استفاده از اطلاعات داده‌ها و فناوری‌های مدرن کمک می‌کند.

این استاندارد بین‌المللی هنگامی که در ارتباط با ISO 37120 به‌کار گرفته می‌شود به شهرها کمک می‌کند تا شاخص‌هایی را برای به‌کارگیری سیستم‌های مدیریت شهری مانند ISO 37101 شناسایی و سیاست‌های شهر هوشمند را برای موارد زیر پیاده‌سازی کنند:

• ارائه خدمات بهتر برای شهروندان
• فراهم‌کردن یک محیط زندگی بهتر که در آن سیاست‌ها، شیوه‌ها و فناوری هوشمند در خدمت شهروندان قرار گیرد.
• دستیابی به اهداف زیست محیطی به روشی نوآورانه‌
• شناسایی نیاز‌ به زیرساخت‌های هوشمند
• تسهیل نوآوری و رشد

ایجاد یک اقتصاد پویا و نوآور برای چالش‌های پیش‌رو در آینده هم از دیگر مواردی است که در همین راستا باید به آن توجه شود.

در دنیای تجارت وقتی بحث پرداخت مالی آن‌هم به‌صورت دیجیتال به‌میان می‌آید، برقراری ارتباط می‌تواند گیج‌کننده و دشوار به نظر برسد. اگر پیامی را به اشتباه بفهمید و یا در ترجمه اطلاعات مشکلی ایجاد شود، خطراتی مثل از‌دست‌دادن پول، می‌تواند شما را تهدید ‌کند. دریافت گواهینامه ایزو، برای حل‌کردن مشکلات ارتباطی بین مؤسسات مالی در سراسر دنیا و جلوگیری از از‌دست‌دادن پول، می‌تواند خیلی از مشکلات شما را حل کند. گواهینامه ایزو 20022، استاندارد تبادل اطلاعات بین مؤسسات مالی، برای پاسخ به چنین موقعیت‌هایی است. برای آشنایی بیشتر با این ایزو مؤسسات مالی با ما همراه شوید.

ایزو 20022 چیست؟

ایزو 20022 یک استاندارد بین‌المللی ایزو است که یک زبان یکپارچه‌ را برای تراکنش‌های مالی ارائه می‌دهد. این ایزو به‌عنوان «گواهینامه ایزو مؤسسات مالی اعتباری» هم شناخته می‌شود. استاندارد ایزو 20022 پرداخت‌ها، معاملات اوراق بهادار و مالی را پوشش می‌دهد. همچنین برای پیام‌رسانی بین بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی، مشاغل و مصرف‌کنندگان در بیش از 100 کشور جهان اعمال می‌شود. ایزو 20022 از تبادل پول به روشی کارآمد، ایمن و مقرو‌ن‌‌به‌صرفه در سیستم‌های مختلف پشتیبانی می‌کند.

گواهینامه ایزو 20022 یک  استاندارد جهانی در حال ظهور برای جهانی است که مبادلات مالی آن در هر ثانیه در حال رشد است. این استاندارد یک زبان و مدل مشترک برای داده‌های پرداخت در سراسر جهان ایجاد می‌کند. بهره‌گیری از این استاندارد سبب می‌شود که اطلاعات پرداخت با کیفیت بالاتری ارائه و با نیازها و رویکردهای جدید سازگار ‌شود.

چرا ایزو 20022 مهم است؟

میلیون‌ها راه مختلف برای بیان یک چیز وجود دارد. در دنیای تبادل اطلاعات بین موسسات مالی هم استانداردها و قالب‌های پیام متفاوتی وجود دارد که هر کدام مختص یک منطقه یا کسب‌وکار خاص است.

ازآنجایی‌که فین‌تک‌ها و بانک‌ها به نوآوری و معرفی گزینه‌های پرداخت جدید در دنیای جهانی‌شده ادامه می‌دهند، استفاده از یک استاندارد مشترک اکنون بیش از هر زمان دیگری مهم است. به‌هر‌صورت با استفاده از ایزو 20022، همگام‌سازی زبان مورد استفاده بین سیستم‌های جدید و زیرساخت‌های قدیمی به‌منظور فعال‌کردن پردازش اطلاعات در سرتاسر دامنه‌ها و کشورها، امکان‌پذیر خواهد شد.

مزایای ایزو  20022 چیست؟

ایزو 20022 به کاهش هزینه‌ها برای مؤسسات مالی و مشاغل کمک می‌کند و در عین حال کارایی و امنیت را بهبود می‌بخشد. گواهینامه ایزو 20022 این کار را با ارائه یک قالب ثابت انجام می‌دهد که می‌تواند توسط همه شرکت‌کنندگان در فرآیند تراکنش خوانده شود و امکان ارتباط ساده‌تر و کارآمدتر بین آنها را فراهم ‌کند. همچنین با سیستم ارتباطی این استاندارد، فرآیندهای تسویه‌حساب مثل نقل‌و‌انتقال پول، تراکنش‌های سرمایه‌گذاری و پرداخت فاکتورها، خیلی راحت‌تر و ساده‌تر انجام می‌شوند.

پذیرش این استاندارد گامی در جهت استفاده از زبان پرداخت واحد و یکپارچه است. در شرایط بسیار خاص، ایزو  20022 گنجاندن و انتقال داده‌ها را در بین تمام اپراتورهای مالی، امکان‌پذیر می‌کند. این عملیات ممکن است شامل داده‌های مرجع بدون ساختار یا ساختاریافته تا 140 کاراکتر باشد.

ساختار استاندارد و ویژگی یک زبان پرداخت جهانی همچنین باید کیفیت داده‌ها را بهبود بخشد و نیاز به مداخله دستی را کاهش و سرعت تصمیم‌گیری را افزایش دهد. با استفاده از زبان و عناصر پیام منسجم و قابل‌استفاده مجدد، پرداخت‌های بین‌المللی می‌تواند توسط چندین بانک و در کشورهای مختلف به‌سادگی انجام شود. در همین راستا، ایزو 10002 و ایزو 10004 دو استاندارد مهم دیگری هستند که کسب‌وکارها می‌توانند از آن‎ها استفاده کنند و از مزایای آن بهره‌ببرند.

کدام نهادها به ایزو 20022 پایبند هستند؟

در آینده نه‌چندان دور، ایزو 20022 به‌عنوان یک استاندارد جهانی برای تراکنش‌های مالی به‌طور فزاینده‌ای محبوب می‌شود و بسیاری از کشورها استفاده از آن را توسط سیستم‌های بانکی خود الزامی می‌کنند. انتظار می‌رود که این استاندارد نظارتی همچنان عامل مهمی در شکل‌دادن به آینده مالی اقتصاد جهانی باشد.

این روند با حرکت برخی از پلتفرم‌های بزرگ در بخش مالی به سمت ایزو مضاعف می‌شود. در طی دو سال آینده، بسیاری از زیرساخت‌های بازار، از جمله سوئیفت، استانداردهای پیام‌رسانی خود را به ایزو 20022 تغییر خواهند داد. هر دو پرداخت یورویی TARGET2 (T2) و سیستم پرداخت خودکار خانه تسویه (CHAPS) طبق برنامه از این استاندارد استفاده خواهند کرد. علاوه‌بر‌این، سوئیفت قوانین گروه کاری گزارش‌دهی پرداخت‌های فرامرزی  (CBPR+) را خواهد پذیرفت و در آن پیام‌های MT/MX تا سال 2025 همزیستی خواهند داشت.

کسب‌وکارها با تأخیر در پذیرش ایزو 20022 با چه چالش‌هایی روبرو هستند؟

چالش‌ها زیاد هستند و در آینده قابل پیش‌بینی غلبه بر آنها دشوارتر خواهد شد. با عدم پذیرش استاندارد ایزو، واحد تجاری باید ترجمه استانداردهای هم‌زمان را در سیستم‌های پشتیبان خود مدیریت کند. مدیریت داده‌های مورد نیاز ایزو 20022، تحت استانداردهای قدیمی به‌طور فزاینده‌ای چالش‌برانگیز خواهد شد.

ایزو 20022 چگونه کار می‌کند؟

یک) فرآیندها و مفاهیم کسب و کار:  یکی از ویژگی های کلیدی متدولوژی  ایزو 20022، تفکیک واضح بین کسب‌وکار و نحوه ارائه آن در یک سینتکس است. روش ایزو 20022 با تعریف فعالیت یا فرآیند کسب‌وکار، نقش‌ها و بازیگران درگیر و اطلاعات مورد نیاز برای انجام فعالیت آغاز می‌شود. سپس این داده‌ها در اجزایی که حاوی عناصر تجاری هستند، سازماندهی می‌شوند.

دو) پیام‌های منطقی مستقل از نحو: یکی دیگر از ویژگی‌های مهم ایزو 20022 امکان استفاده مجدد از عناصر برای همه پیام‌هاست، صرف‌نظر از اینکه این انتقال بانکی، پرداخت کارت اعتباری یا تراکنش ارزی باشد. بنابراین، پیام منطقی، توصیفی مستقل از نحو (سینتکس) اطلاعات مورد نیاز برای انجام یک فعالیت تجاری خاص است و شامل اجزای پیام است که در یک ساختار سلسله مراتبی سازماندهی شده‌اند.

سه) نحو یا سینتکس: این مورد به نمایش فیزیکی پیام منطقی اشاره دارد. XML به‌عنوان نحو اولیه مشخص شده است، اما انواع رایج دیگر نیز می‌توانند استفاده شوند، برای مثال نحو اختصاصی SWIFT یا FIX.

همه اینها در یک مخزن مشترک ذخیره می‌شود که شامل فرهنگ لغت ایزو 20022 هم می‌شود. درست مانند فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد، اجزاء، ساختار، تعریف و زمینه‌ای که باید در آن استفاده یا تفسیر شوند را فهرست می‌کند. همچنین از آنجایی که ایزو  20022 یک استاندارد آزاد و باز است، هر کسی، در هر کجا، می‌تواند به نوشتن و ایجاد استانداردهای تجاری محکم در سراسر جهان کمک کند.

ایزو ۳۶۳۲ شامل الزاماتی است مربوط به کیفیت، طعم و رنگ‌دهی زعفران به دست آمده از گل گیاه کروکوس ساتیووس. استاندارد ایزو زعفران می‌تواند برای اشکال مختلف از جمله رشته‌ها یا پودر زعفران مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر ایزو ۳۶۳۲، استاندارد ملی ۵۶۸۹ به عنوان استاندارد صادرات زعفران نیز به بررسی کیفیت زعفران می‌پردازد. با توجه اینکه ایران یکی از بهترین مناطق برای کشت زعفران است، اخذ گواهینامه ایزو برای صادرات زعفران یکی از الزامات اولیه به شمار می‌رود.

ایران با تولید تقریبی ۱۰۰ تن در سال بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیاست. شاید ۱۰۰ تن در نگاه اول عدد بزرگی به نظر نرسد، اما وقتی بفهمیم که برای تولید یک کیلوگرم زعفران به ۲۵۰ هزار گل زعفران نیاز است و وزن هر کلاله زعفران حدود ۲ میلی‌گرم است، آن‌وقت می‌توانیم متوجه حجم عظیم تولید زعفران در ایران شویم.

سازمان استاندارد جهانی با توجه به پراهمیت بودن زعفران، استاندارهای بین المللی زعفران را تحت عناوین استاندارد ISO 3632-1:2011 و ISO 3632-2:2010 ارائه کرده است. ما در این مقاله کیو سی بی با شما درباره استاندارد ایزو ۳۶۳۲ صحبت می‌کنیم. اینکه چگونه این ایزو کمک می‌کند تا زعفران با کیفیت از زعفران تقلبی متمایز شود.

انواع زعفران

زعفران که به طلای سرخ (red gold) معروف است، از روزگاران دور، چاشنی جدایی‌ناپذیر آشپزخانه‌های ایرانی بوده است. زعفران گران‌ترین ادویه جهان است، اما مرغوبیت و دردسترس‌بودن آن در کشورمان سبب شده است، نقش پررنگی در سفره ایرانی بازی کند. کیفیت و مرغوبیت به نوع زعفران مصرفی بستگی ندارد، اما با این حال برای آشنایی می‌توان به انواع آن اشاره کرد:

زعفران رشته‌ای

زعفران رشته‌ای شامل کلاله و قسمتی از خامه مادگی گل گیاه زعفران می‌شود. این رشته‌ها می‌توانند به روش‌های متنوع خشک شده باشند. کلاله دارای سه انشعاب به رنگ قرمز است که قسمت انتهایی‌اش به خامه نارنجی رنگ وصل می‌شود.

زعفران رشته‌ای بریده

این نوع زعفران شامل کلاله خشکیده مادگی گیاه زعفران یا همان گل گیاه کروکوس ساتیووس است. در زعفران رشته‌ای بریده، خامه باید کاملا از کلاله خشک‌شده جدا شده باشد. خامه همان بخشی از مادگی گل است که کلاله را به تخمدان وصل می‌کند.

پودر زعفران

با ساییدن زعفران خشک‌شده (رشته‌ای یا رشته‌ای بریده) می‌توانیم به پودر زعفران برسیم. زعفران ساییده‌شده باید ذراتی کاملا یکنواخت داشته باشد و از الک نیم میلی‌متری عبور کند. زعفران پودری بیش از دو نوع دیگر در معرض ناخالصی قرار دارد.

ایزو ۳۶۳۲ زعفران به چه کاری می‌آید؟

زعفران یک محصول منحصر به فرد است، زیرا هر کلاله آن باید با دست و یکی یکی چیده شود تا بهترین کیفیت خود را حفظ کند. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که به سبب قیمت بالای آن تا چه میزان می‌تواند سوژه تقلب باشد.

با این حال، استاندارد ایزو زعفران می‌تواند به مبارزه با این تقلب کمک کند و باعث شناخت تولیدکنندگان زعفران با کیفیت شود. زعفران زمانی خالص تلقی می شود که با الزامات ایزو 3632 مطابقت داشته باشد.

دو بخش استاندارد ISO 3632-1:2011  و ISO 3632-2:2010 روش‌های آزمایش را برای دسته‌های مختلف زعفران خشک، شامل پودر و رشته‌ها (Saffron in filament) و رشته‌های بریده (Saffron in cut filament) مشخص می‌کند.

ایزو ۳۶۳۲ برای تجزیه و تحلیل قدرت طعم، عطر و رنگ ادویه مفید است، زیرا بدون داشتن این عوامل، آشپزی با طعم زعفران معنایی ندارد. زعفران‌های تقلبی ممکن است رنگ زیادی تولید کنند، اما فاقد عطر و طعم مناسب هستند. ایزو ۳۶۳۲ علاوه بر اینکه به آزمایشگاه‌ها کمک می‌کند تا درصد خلوص زعفران را تشخیص دهند، باعث جلوگیری از تقلب در تولید زعفران می‌شود.

تقلب بیشتر با پودر زعفران اتفاق می‌افتد، زیرا می‌توان ادویه‌های ارزان‌تری را برای افزایش حجم و وزن به آن اضافه کرد. خشک‌نکردن زعفران نیز یکی دیگر از راه‌های تقلب است، زیرا هر چه پودر مرطوب‌تر باشد، وزن آن بیشتر می‌شود. بنابراین یکی از استانداردهای بین المللی زعفران تعیین میزان رطوبت است. هر چه میزان رطوبت پایین‌تر باشد، زعفران باکیفیت‌تری خواهیم داشت.

ایزو ۳۶۳۲ علاوه بر کیفیت خود زعفران بر کیفیت بسته‌بندی و نشانه‌گذاری نیز نظارت دارد. این استاندارد انواع مشخصی از بسته‌بندی را توصیه می‌کند تا از زعفران در برابر تأثیرات محیطی محافظت شود.

از مواردی که ایزو ۳۶۳۲ برای کیفیت زعفران بررسی می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درصد جرمی مواد خارجی (شامل درصد مواد خارجی مربوط به گیاه و مواد خارجی محیطی)
• رطوبت و مواد فرار
• خاکستر کل (درصد جرمی)
• خاکستر نامحلول در اسید
• عصاره محلول در آب سرد بر اساس ماده خشک
• پیگمان‌های زعفران
• تشخیص رنگ‌های افزودنی
• میزان خامه همراه با کلاله (برای زعفران‌های رشته‌ای و رشته‌ای بریده)

به طور کلی می‌توان بیان کرد ایزو ۳۶۳۲ برای زعفران که یک محصول طبیعی است، بیشتر برای جلوگیری از تقلب استفاده می‌شود. یعنی تلاش می‌کند تا شرکت‌ها عمدا یا سهوا کیفیت محصول را پایین نیاورند. اما در هر صورت، تکنیک‌های تقلب زعفران یک مشکل همیشگی برای مصرف‌کنندگان است. تفاوت کیفیت میان زعفران نقاط مختلف و نوسان قیمت، سردرگمی‌های زیادی را ایجاد می‌کند. بنابراین ایزو ۳۶۳۲ تضمین‌کننده کیفیت زعفران و استاندارد صادرات زعفران می‌تواند قلمداد شود.

چه معیاری را در انتخاب زعفران باید لحاظ کنیم؟

ما برای انتخاب زعفران ابتدا باید به نشان ایزو ۳۶۳۲ و استاندارد ملی توجه کنیم. این‌ استاندارها می‌توانند به ما در یافتن زعفران‌های باکیفیت‌تر بسیار کمک کنند، زیرا پیش از آنکه ما بخواهیم تحقیقات‌مان را شروع کنیم، آن‌ها تولیدکنندگان را مورد بررسی قرار داده‌اند.

با این وجود، نشان استاندارد، میزان معینی از کیفیت را تعیین می‌کند و شما همیشه می‌توانید به دنبال یک زعفران باکیفیت‌تر نیز بگردید. در انتخاب زعفران بنابراین به عوامل زیر دقت کنید:

• رشته‌های زعفران (کلاله) همگی قرمز هستند (بدون رنگ دیگر)
• رشته‌های زعفران خشک و شکننده هستند
• عطر زعفران قوی و تازه است و هرگز کپک نمی‌زند

توجه داشته باشید، اگر رشته زعفران بسیار بلند باشد، یعنی آن رشته رنگ شده است. بعلاوه رنگ قرمز یکنواخت نیز می‌تواند نشانی از رنگ‌شدن و تقلب باشد. البته ایزو ۳۶۳۲ به عنوان یک استاندارد پیشاپیش از وجود چنین تقلب‌هایی جلوگیری کرده است، اما شما با توجه به عوامل بالا می‌توانید درصد خلوص زعفران را حدس بزنید.